Fréttabréf Öryrkjabandalags Íslands - 01.09.2000, Blaðsíða 7

Vífilsstöðum varð mér ljóst
að ég þurfti að söðla um.
Síðustu mánuðina á hælinu
fór ég að búa mig undir að
taka landspróf utan skóla
sem ég gerði 1949. Síðan
opnaðist mér stutt námsleið
gegnum Kennaraskólann
sem hentaði mér ákaflega
vel þar sem ég var kominn
með konu og átti barn í
vændum.“
Eiginkona Þorsteins er
Þórhildur Karlsdóttir. Börn
þeirra eru: Karl raftækni-
fræðingur hjá Símanum,
Guðbjörg skrifstofumaður
hjá Sindrastáli og Baldur
íþrótta- og sérkennari í
Öskjuhlíðarskóla.
Erfitt var að fá kennara-
stöðu í Reykjavík, þegar
Þorsteinn útskrifast en starf
skólastjóra í Hólmavík var
laust og þar dvelja ungu
hjónin fyrsta árið. Bæði eru
Reykjavíkurbörn og ári síð-
ar fær Þorsteinn stöðu við
Melaskólann.
Örlögin œtluðu honum
sérstakt hlutverk
Þorsteinn er einn af þeim mönnum
sem forlögin virðast leiða til góðra
verka í þjóðfélaginu. í starfi sínu í
Reykjavík kynnist hann öðruvísi að-
stæðum en í fámennum barnaskóla á
Hólmavík. Veturinn 1954-’55 eru
1517 nemendur í Melaskóla, fjöldi
nemenda í bekkjum var frá 27 til 35
og tví- eða þrísett í allar stofur.
„Ástandið var ekki gott að mati
okkar kennaranna sem skynjuðum að
fjöldi nemenda átti í verulegum
námserfiðleikum. Kennarafélagið
ákvað því að fá fræðslufulltrúann í
Reykjavík á fund til þess að ræða úr-
bætur. Fundinn vildum við undirbúa
sem best og gerðum því fyrstu könn-
un á þörf fyrir sérkennslu sem gerð
var á íslandi í apríl 1955.
Spurningalisti var útbúinn sem
bekkjarkennarar svöruðu. Niður-
staðan var sú, að samtals þyrftu 29%
nemenda á sérkennslu að halda - sem
er svipuð tala og rætt er um í dag. í
framhaldi af þessari niðurstöðu gerðu
kennararnir tillögur um að koma á fót
fámennum hjálparbekkjum, semja
námskrá og sníða kennslugögn við
hæfi.
Niðurstöðum könnunarinnar og
tillögum kennaranna var lekið i
ijölmiðla sem gerðu úr þessu stór-
frétt. Eitt dagblaðanna birti svohljóð-
andi fyrirsögn á forsíðu: Fimmta
hvert barn í Melaskóla afbrigðilegt! I
umsögn var látið að því liggja að í
raun væru það kennararnir sem væru
afbrigðilegir.
Málið olli miklu fjaðrafoki. Skóla-
stjórar birtu mótmæli í dagblöðum og
töldu niðurstöður kennaranna endem-
isvitleysu. Kennarafélagið stóð fast á
sínu og krafðist svara, hvernig ætti að
mæta þessum vanda. Þrátt fyrir að
kennurum Melaskóla væri stillt upp í
spéspegli í Qölmiðlum, varð um-
ræðan til þess að farið var að skoða
málið í alvöru.
Einmitt þá haustið eftir, árið 1956,
kom Magnús Magnússon heim frá
framhaldsnámi í sérkennslufræðum
frá Sviss og Þýskalandi. Hann var
ráðinn í hálft starf til námstjórnar í
skólum Reykjavíkur, en kenndi auk
þess bekk tornæmra í Miðbæjarskóla.
Hann taldi skólastjóra á að mynda fá-
menna bekki með þeim nemendum
sem erfiðast áttu, og hvatti kennara
til að taka að sér þessa kennslu. Eg lét
undan fortölum Magnúsar og tók að
mér hjálparbekk, sótti mánaðar nám-
skeið sem hann stýrði hér
heima og fór síðar utan í al-
mennt sérkennaranám, tal-
kennslu og loks í sérhæfingu
í málmeinum, hvað leiddi af
öðru.
agnús varð braut-
ryðjandi sérkennslu í
almennum skólum, en fá úr-
ræði voru til þegar hann hóf
sitt starf. Hann barðist
einnig fyrir því að vangefin
börn nytu kennslu og með
tilstyrk Jónasar B. Jónssonar
fræðslustjóra í Reykjavík
var Höfðaskóla, síðar
Öskjuhlíðarskóla komið á
fót undir hans stiórn árið
1961.
Fram að þeim tíma var al-
mennt talið að þessi börn
ættu ekkert erindi í skóla.
Sagt var, að þegar hringt
var frá skólanum í foreldra
barna sem áttu að byrja í
skóla um haustið og foreldr-
ið sagði að bamið væri van-
gefið, hefði svarið verið:
„Nú er það svo“ - síðan
hefði málið ekki verið lengur til um-
ræðu.
„Þarna var um að ræða vægt
þroskahefta nemendur sem nutu
kennslu við sitt hæfi og voru síðan
studdir út í atvinnulífið. Þetta fólk
hefur reynst góðir þegnar,“ segir Þor-
steinn.
Á sama tímabili er farið að mynda
hjálparbekki í almennu skólunum
fyrir börn sem áttu i erfiðleikum með
nám og Þorsteinn tekur að sér tvo
slíka bekki í Melaskólanum.
„Mikil umræða varð innan skól-
anna í Reykjavík um þörf á sér-
kennslu eftir að Magnús kom til
starfa. í mars 1960 stofnuðu 29 kenn-
arar í sex skólum Félag kennara til
hjálpar afbrigðilegum börnum. Þetta
félag hafði mikil áhrif og starfaði af
krafti þar til Félag íslenskra sér-
kennara var stofnað.“
Nám í sérkennslu í Noregi
Þorsteinn fer á sumarnámskeið í
Noregi 1966 og 1967 þar sem lögð
var áhersla á lestrarörðugleika og
kennslu tornæmra. í Statens Spesial-
lærerskole er hann í talkennslunámi
1968-’69
„Ég hafði verið í sérkennslu um
FRÉTTABRÉF ÖRYRKJABANDALAGSINS
7