Mosfellingur - 14.05.2020, Blaðsíða 34
KrafTUr HUGaNS
Ég er farinn að nota hugarþjálfun í meira mæli en áður. Hugurinn
ber mann hálfa leið. Hugarþjálfun er
aldrei mikilvægari en á tímum þegar
óvissa ríkir. Óvissan getur dregið úr
manni kraft og orku, ef maður leyfir
henni að taka völdin.
Hér er raunverulegt dæmi. Við erum að fara saman hópur
til Austurríkis í september að
taka þátt í Spartan Race keppni.
Utanvegahindrunarhlaupi af bestu
gerð. Við erum löngu búin að bóka
gistingu og margir sömuleiðis búnir
að kaupa flug. Allt saman vel fyrir
covid. Staðan í dag er sú að hlaupið
er enn á dagskrá og það er stefnt að
því að það fari fram. Óvissuþættirnir
eru ýmsir. Fer hlaupið fram á réttum
tíma eða verður því frestað? Verður
Icelandair enn starfandi? Verður
hótelið farið á hausinn? Þurfum
við að fara í sóttkví ef við komumst
á staðinn? Þurfum við að fara í
sóttkví þegar við komum heim? Og
svo framvegis. Óvissuþættirnir eru
fjölmargir.
En raunuveruleikinn er að það getur enginn leyst úr þeim
akkúrat núna. Hvernig kemur
hugurinn inn í þetta dæmi? Jú, við
höfum ákveðið að einbeita okkur að
því sem við getum haft stjórn á og
hugsa sem minnst um hitt í bili. Við
ætlum að undirbúa okkur eins og
keppnin verði í september. Ætlum að
æfa vel, passa mataræðið og almennt
vel upp á okkur. Sjá fyrir okkur að við
séum að fara í keppnina. Láta okkur
hlakka til.
Tvennt getur síðan gerst. Keppnin verður haldin eða ekki. Ef hún
verður haldin, þá förum við og
njótum þess að hafa undirbúið
okkur vel. Ef ekki, þá verðum við í
toppformi í september og finnum
okkur eitthvað
annað skemmti-
legt og krefjandi
að gera. Til dæmis
skella okkur í
leitir og réttir og
hlaupa upp um
fjöll og firnindi á
eftir léttfættum
kindum. Plan B.
HeilSUmolar GaUa
- Aðsendar greinar34
www.fastmos.is
Sími: 586 8080
Guðjón
Svansson
gudjon@kettlebells.is
Við lifum svo sannarlega furðulega
tíma. Ástandið er erfitt, þungt og
tekur á okkur öll. Hið opinbera
hefur nú hlutverk sem aldrei fyrr
að milda höggið og tryggja velferð
allra. Því er mikilvægt og gott að
ríkissjóður og sveitarsjóður hafi
verið vel reknir.
Við höfum borgað okkar skatta
og skyldur og kjörnir fulltrúar og starfs-
menn hins opinbera hafa lagt sig fram um
að veita góða þjónustu með sem minnstum
tilkostnaði. Skuldir hafa verið greiddar upp
í stórum stíl og einmitt nú kemur það sér
býsna vel því ljóst er að í gegnum þetta
komumst við ekki nema hið opinbera taki
að láni fjármuni til að koma okkur í gegn-
um brimskaflinn.
Um leið þarf að tryggja áframhaldandi
tekjur hins opinbera til lengri tíma litið.
Það er mikilvægt að lífvænleg fyrirtæki í
ferðaþjónustu komist í hýði og geti vaknað
aftur þegar ferðamenn fara aftur að streyma
til landsins, því það munu þeir svo sannar-
lega gera.
Það er mikilvægt að við höldum uppi
eðlilegri eftirspurn í þjóðfélaginu þannig að
veitingarstaðirnir okkar, kaffihús-
in, verslanir, iðnaðarmenn o.s.frv.
geti áfram starfað.
Aðgerðir ríkisstjórnarinnar og
sveitarstjórna miða allar að því að
milda höggið, tryggja framfærslu
fjölskyldna og standa vörð um þau
fyrirtæki sem eiga möguleika, uns
erfiðleikarnir eru að baki.
Núllstilling og nýtt upphaf
Það eru tækifæri í öllu, líka þeim ógn-
unum sem við nú stöndum frammi fyrir.
Margir hafa verið undir miklu álagi í vinnu
á síðustu misserum og haft of lítinn tíma til
að sinna sér og sínum. Því er tækifærið nú
þegar allt hefur farið í hægagang að sinna
því sem skiptir öllu máli, heilsunni og fjöl-
skyldunni. Notum þann tíma vel því þar er
raunverulegur auður okkar allra.
Hagkerfið okkar og heimsins alls hefur
stækkað mikið á síðustu árum og í of mikl-
um mæli á kostnað umhverfisins. Nú er
tækifæri til að núllstilla okkur og huga að
sjálfbærni, byggja upp öflugt gott atvinnulíf
og samfélag sem tekur mið bæði af þörfum
mannsins en líka þörfum umhverfisins og
vistkerfisins alls. Við getum öll lagt okkar
að mörkum við að styðja umhverfisvænar
lausnir, tryggja að neysla okkar byggi á
raunverulegum þörfum. Segjum bless við
sóun sem einkennt hefur líf okkar fram að
þessu.
Mosfellsbær fjölskylduvænn
útivistabær
Það fallega og góða í þessu ástandi er að
fylgjast með fólki stunda útivist í gríð og
erg og sjá fjölskyldur fara saman í göngu og
hjólatúra, slaka á og njóta augnabliksins.
Við í Mosó erum einstaklega rík af fallegri
náttúru og góðum svæðum sem við getum
notið. Leirvogurinn, fellin, fossarnir, árnar,
fjörurnar og allir okkar frábæru stígar. Það
eru ótrúleg forréttindi að geta á örskots-
stundu farið út í ósnortna náttúru. Höldum
áfram að huga að líkama og sál og njótum
fallega bæjarins okkar.
Vonandi getum við svo bráðlega knúsað
fleiri en þangað til brosum við og gefum frá
okkur hlýju.
Bryndís Haraldsdóttir
Þingmaður Sjálfstæðisflokksins
Furðulegir tímar
Innan Mosfellsbæjar eru einungis
tvennar fornleifar sem eru á skrá
yfir friðaðar fornminjar. Fyrir ára-
tugum voru þær teknar á skrá og
þar við situr.
Þær eru annars vegar gamlar
fjárborgir sitt hvoru megin við
þjóðveginn uppúr Mosfellsdal, um
einn kílómetra austan við Gljúfra-
stein. Þá eru fornminjar lengst og vestast í
Mosfellsbæ á utanverðu Blikastaðanesi sem
á síðustu árum hafa verið að eyðast sökum
sjávarrofs. Fyrir um 40 árum birtist grein
eftir Kristján Eldjárn fyrrum forseta um
rústir þessar og má lesa um þær í greininni:
Leirvogur og Þerneyjarsund sem birtist í
Árbók hins íslenska fornleifafélags 1980,
bls. 25 og áfram. Talið er að þær séu leifar
aðstöðu tengdar verslun og siglingum á
miðöldum um Leirvog og Þerneyjarsund.
Spurning er hversu unnt er að bjarga því
sem bjargað verður. Sjórinn nagar stöðugt í
bakkann og skolar jarðveginum burt og þar
með þessum fornu rústum.
En það eru ýmsar áhugaverðar menn-
ingaminjar innan lögsögu Mosfellsbæjar.
Syðst í bæjarlandinu er eyðibýlið Elliðakot
sem var á ofanverðri 19. öld stórbýli en
var yfirgefið skömmu fyrir miðja síðustu
öld. Þar er að finna einstakt fyrirbæri sem
óvíða má sjá orðið á Íslandi, gamlar traðir
um hlaðvarpann.
Þessar traðir voru almennt eyðilagðar
þegar skurðgröfur og jarðýtur voru teknar
í notkun til að slétta út tún. Líklega eru
þessar gömlu traðir einna best sýnilegar
að Keldum á Rangárvöllum og Núpsstað
austast á Síðunni í Skaftafellssýslu.
Í Seljadal er gömul rétt, Kambsrétt, sem
vel kann að vera að þar hafi verið Viðeyjar-
sel á miðöldum. Þar er gömul þjóðleið inn
eftir Seljadalnum, vestasta gamla leiðin
sem yfir Mosfellsheiðina liggur. Þar var leið
þriggja konunga.
Því miður hafa ökumenn verið að aka
eftir þessari leið og verður það að teljast
mjög miður því þessar gömlu hestagötur
voru ekki lagðar fyrir jeppa sem kannski
eru þyngri en 2 tonn.
Eins er með gömlu leiðirnar yfir Mosfells-
heiðina. Hefur leiðin sem nefnd hefur verið
Gamli Þingvallavegurinn verið stór-
skemmd af akstri jeppa undanfar-
inna áratuga. Þetta eru hestavegir
og þess vegna góðar gönguleiðir,
kannski hjólandi en alls ekki ætluð
vélknúnum ökutækjum.
Aðrar gamlar minjar eru víða
eins og gamlar leiðir, vörður, selj-
arústir og rústir tveggja sæluhúsa.
Líklega verða þær ekki taldar í hættu þar
sem þær eru utan almennra leiða en æski-
legt væri að varðveita sem mest.
Nú er miðað við 100 ára aldur mann-
virkja þegar um fornleifar er að ræða.
Lagaumhverfið eru lög nr.80/2012 um
minningarminjar sem leysti af eldri lög
eins og þjóðminjalög, lög um húsafriðun
og fleira.
Gömul hús og byggingar eru ekki mörg
innan Mosfellsbæjar. Elsti hluti Laxness-
bæjarins er frá lokum 19. aldar þá Páll Ví-
dalín hrossakaupmaður var þar með sína
starfsemi. Skammt þar frá er gamli bærinn
að Hraðastöðum frá því í byrjun 20. aldar.
Elsta húsið á Blikastöðum, gamli bærinn,
er frá því um 1910 og stendur að húsabaki
norðan við. Og ekki má gleyma sjálfri
Lágafellskirkju, eitt fegursta og mesta
húsadjásnið í Mosfellsbæ. Gamli bærinn
á Lágafelli var fluttur niður í kvosina ofan
við Hlíðartúnshverfið. Það hús er frá því
um aldamótin 1900.
Þá er í Mosfellsdal gamalt frístundahús,
Hjaltastaðir sem Hjalti Jónsson, Eldeyjar-
Hjalti, reisti fyrir um 100 árum síðan. Lík-
lega er þetta eitt af elstu húsum sinnar teg-
undar og er augljóst vitni um nýja og betri
tíma þegar íslensk borgarastétt kemur sér
upp sveitarsetri.
Þetta lágreista hús ber aldurinn vel en
því hefur verið mjög vel haldið og er í eigu
niðja Hjalta að því mér best skilst. Þar er
gamall trjálundur sem mun vera nálægt 90
ára gamall að stofni til og Eldeyjar-Hjalti
gróðursetti.
Og það mætti sjálfsagt bæta við þessa
skrá en það er hlutverk samtíðarinnar
hverju sinni að færa til bókar það sem rétt
þykir að halda til haga.
Guðjón Jensson
Fornleifar og elstu
húsin í Mosfellsbæ
Y A M
2 7 0 M o s f e l l s b æ
yamrestaurant@gmail.com
Allur matur er eldaður eftir
pöntun og því er enginn matur
tilbúinn fyrirfram. Þar af
leiðandi er alltaf allavega
10 mínútna bið eftir matnum
stundum þegar mikið er að
gera getur því biðin verið löng.
Kíkið nýja matseðil á.
Nýr Opnunartími
THAI FOOD RESTAURANT
Y A M
If you never try
G tt bragð
.............
K j a r n a , Þ v e r h o l t 2
..............
..............
good and delicious food
17.00 – 20.30
o betri smekkur
You never know
Lau - Sun : 16.30 - 20.30
..............
NEW OPEN
yam@yam.is
tel : 552 - 66 - 66
yamrestaurant
Y A M
2 7 0 M o s f e l l s b æ
ya re taurant@gmail.com
Allur matur er eldaður eftir
pöntun og því er enginn matur
tilbúin fyrirfram. Þar af
leiðandi er alltaf allavega
10 mínútna bið eftir matnum
stundum þegar mikið er að
gera getur því biðin verið löng.
Kíkið nýja matseðil á.
Nýr Opnunartími
THAI FOOD RESTAURANT
Y A M
If you never try
Gott bragð
.............
K j a , Þ v e r h o l t 2
..............
..............
good and delicious food
17.00 – 20.30
og betri smekkur
You never know
Lau - Sun : 16.30 - 20.30
..............
NEW OPEN
yam@yam.is
tel : 552 - 66 - 66
y mrestau ant
Y A M
2 7 0 M o s f e l l s b æ
yamrestaurant@gmail.com
Allur matur er eldaður eftir
pöntun og því er enginn matur
tilbúinn fyrirfram. Þar af
leiðandi er alltaf allaveg
10 mínútna bið eftir matnum
stundum þegar mikið er að
gera getur því biðin verið löng.
Kíkið nýja matseðil á.
Nýr Opnunartími
THAI FOOD RESTAURANT
Y A M
If you never try
Gott bragð
.............
K j a r n a , Þ v e r h o l t 2
..............
..............
good and delicious food
17.00 – 20.30
og betri smekkur
You never know
Lau - Sun : 16.30 - 20.30
..............
NEW OPEN
yam@yam.is
tel : 552 - 66 - 66
yamrestaurant
...fylgstu med okkur á facebook
www.facebook.com/mosfellingur