Vísbending - 14.11.2016, Blaðsíða 4

VíSBENDING
Aörir sálmar
Blaðrið er vandamál
framh. afbls. 3
Mynd 2: Gjaldeyrisforði Seölabankans
2000-2016
Heimild: SeÍlabanki Islands
eyrishöftum hefur ekki verið aflétt að fullu,
en stórir fjárfestar eiga erfitt með að rétt-
læta kaup á erlendum verðbréfum þegar
allir búast við frekari styrkingu krónunnar
og vaxtastig innanlands er miklu hærra en
erlendis. Enn á ný leikur krónan því stórt
hlutverk í efnahagslífi landsmanna og at-
burðarásin minnir um margt á aðdraganda
hrunsins. Aðstæður eru þó gjörólíkar að
því leyti að bankarnir og eigendur þeirra
höfðu leikið mikið hættuspil fram að
hruni, en staða þeirra er öll önnur núna.
Aftur á móti þrengir að mörgum fyrirtækj-
um eins og að framan er rakið.
Þjóðarsátt
Seðlabankastjóri benti í ávarpi sínu á að
fastgengið eitt og sér er ekki trygging fyrir
því að lönd lendi ekki í vandræðum. Hann
sagði: „Lönd með fastgengi hafa lent illa í
[óhóflegu fjármagnsstreymi til landsinsj og
sama má segja um lönd innan evrusvæðis-
ins. Þessi vandi lék lykilhlutverk í krepp-
unni í Grikklandi og líka á Spáni, svo
að dæmi séu tekin. Það er því ekki síður
þörf fyrir svokölluð þjóðhagsvarúðartæki í
löndum með fast gengi eða í myntbanda-
lagi en í löndum sem reyna að reka sjálf-
stæða peningastefnu á grundvelli sveigjan-
legs gengis.“
Eina lausnin er þjóðarsátt þar sem
margt gerist í senn. Hið opinbera heldur
áfram að vera rekið í jafnvægi, stöðugleiki
tekur við af stórum stökkum á vinnu-
markaði og gengi verður stöðugt. Ein leið
til þess er fastgengisstefna með myntráði,
önnur er upptaka erlends gjaldmiðils.
Hvorug er töfralausn að því leyti að hún
frelsi Islendinga frá ábyrgð á öðrum svið-
um. Launahækkanir langt umfram fram-
leiðniaukningu ganga ekki né heldur halli
á því opinbera.
Vonandi ná allir hagsmunaaðilar saman
um lausn sem tryggir stöðugleika eða kem-
ur að minnsta kosti í veg fyrir hallæri af
mannavöldum. □
Virðing Alþingis hefur ekki verið
mikil undanfarin ár og margir kenna
reynslulitlum og óhefluðum þingmönn-
um um. Margir sjá gamla tíma í hylling-
um, tíma þegar hetjur riðu um héruð,
feðurnir frægu og frjálsræðis hetjurnar
góðu gerðu garðinn frægan. Samt er það
ekki nýtt að þingmenn geri lítið hver úr
öðrum, jafnvel samstarfsmenn í ríkis-
stjórn. Árið 1980 voru saman í stjórn-
armeirihluta Gunnars Thoroddsens þeir
Olafur Ragnar Grímsson og Steingrímur
Hermannsson. Ólafur átti góðan aðgang
að fréttamönnum og í ágúst 1980 birtist
eftirfarandi í Dagblaðinm
„Blaðrið í Steingrími Hermannssyni er
á góðri leið með að verða efnahagsvanda-
mál. Sífellt gengisfellingartal hans er úr
takt við þá tillögugerð í efnahagsaðgerðum
sem unnið var að á vegum stjórnarflokk-
anna, “ sagði Olafur Ragnar Grímsson,
fulltrúi Alþýðubandalagsins í efnahags-
nefnd ríkisstjórnarinnar, í morgun.
Ólafur Ragnar var spurður álits
á ummælum sjávarútvegsráðherra i
útvarpsfréttum í gærkvöldi og víðar í
fjölmiðlum. Þar sagði ráðherrann það
bráðnauðsynlegt að „leiðrétta rekstrar-
grundvöll frystibúsanna“ nú þegar. Ein
leið til þess væri gengisfelling í áföngum.
„En ef launafólk vill ekki leysa þetta
þannig þá verður að láta gengið síga eins
og hingað til, “ sagði ráðherrann efnislega.
Hann taldi að ríkisstjórnin yrði ekki lang-
lífefhún tœki ekki röggsamlega á málinu.
„Alþýðubandalagið mun ekki fallast á
gengisfellingu sem tekin vari út úr útreikn-
ingi á kaupi. í stað gengisfellingarblaðurs í
sífellu og hótun á stjórnarslitum vœri nœr
að snúa sér að umrœðu um raunhœfari leið-
ir á grundvelli efnahagstillagnanna, “ sagði
Ólafur Ragnar við DB.
„... Hótanir formanns
Framsóknarflokksins sýna ef til
vill að flokkurinn óttast viðtækar
kerfisbreytingar eins og nauðsynlegar
eru.“
Á starfstíma stjórnarinnar voru
gengisfellingar teknar 15 sinnum út úr
útreikningi á kaupi. Gengi dollars var um
6 nýkrónur þennan dag. Tæplega þremur
árum seinna var það það 26 krónur. Þeir
Steingrímur og Ólafur sátu svo saman í
ríkisstjórn nokkrum árum síðar. bj
Ritstjóri og ábyrgðarmaður: Benedikt Jóhannesson
Útgefandi: Heimur hf., Borgartúni 23,105 Rvík.
Sími: 512 7575.
Netfang: benedikt@heimur.is.
Prentun: Heimur. Upplag: 700 eintök.
Öll réttindi áskilin. © Rjtið má ekki afrita
án leyfis útgefanda.
4 VÍSBENDING • 36. TBt. 2016