Íslenzka vikan á Norðurlandi - 23.04.1934, Page 1

ISLENZKA VIKAN
á Norðurlandi
2. tölublað
Akureyri, mánudaginn 23. apríl 1934.
3. árgangur
Leiðbeiningar um fiskverkun.
Samdar á fundi yfirfiskimatsmanna 1933.
Það má segja að verkunin á
fiskinum byrji, þegar hann kem-
ur upp úr sjónum. Er því þýðing-
armeira en margur hyggur að öll
handtök við hann séu unnin með
alúð og vandvirkni, en ekki kæru-
leysi og léttúð, því fingraför ó-
vandvirkninnar verða aldrei af-
máð, þaðan sem þau hafa einu
sinni að komizt.
Þegar goggur er borinn í fisk
verður að gæta þess að bera ávalt
í höfuð hans, ef því mögulega
verður við komið og kasta fisk-
inum vægilega, svo hann merjist
ekki, því blóð safnast alltaf að
mari, sem myndast áður en fisk-
urinn deyr. Því væri réttara fyr-
ir báta, sem hafa djúpar lestar,
að nota rennur, en kasta fiskinum
ekki í lestina athyglislaust, ef til
vill ofan á bríkina á miðskilrúm-
inu.
Við hálsskurðinn ber að gæta
þess að skera ekki of nærri þunn-
ildisbeinum og alls ekki særa
himnuna á þeim, en svo djúpt
verður að skera, að allar hálsæð-
arnar skerist sundur. Við höfum
tekið eftir því, að annað þunnild-
ið er oft mjög dökkt en hitt í
bezta lagi, bjart og fallegt og
bendir það til þess, að hálsæðarn-
ar hafi aðeins skorizt sundur
öðru megin.
Stórir vélbátar, sem flytja afla
sinn óaðgerðan til lands, þurfa
að hafa lestarnar hólfaðar sund-
ur, svo fiskur verði fyrir sem
minnstum þrýstingi og hnjaski á
leiðinni í land, og varðveita hann
frá skemmdum af þeim völdum.
Ekki má heldur kasta honum í
stórar kasir, þegar á land kemur.
Ennfremur er það álit vort, að
harður dráttur orsaki að fiskur-
inn deyi á leiðinni upp úr djúpu
vatni; æðarnar í þunnildunum
springa þá ogþunnildin verða ljót,
snögg umskipti á vatnsþrýstingi
orsaka að kviðurinn þenst út og
blæs upp. Langar línur og þar af
leiðandi löng lega hefir sömu á-
hrif.
Þegar stingir eru notaðir við
uppskipun eða tilfærslu á fiski,
má aðeins stinga í höfuð hans, en
alls ekki í bolinn.
Þegar hausað er, verður að
skera vætubeinin sundur, sem
næst hausnum, því þau binda
þunnildi við hnakka. Að haus-
un verður að vinna það vægilega,
að ekki valdi skemmdum, alveg
eins þó um smáan fisk sé að ræða,
hann á að verða markaðsvara
eins og hinn og má því ekki sæta
lakari meðferð.
Sjálfsagt er að hausa ofan í
vatn, ef því verður við komið, að
öðrum kosti að skvetta vatni vel
yfir fiskinn, áður en hann er
flattur. Við hausaðan fisk má
ekki nota stingi.
Flatning fisks er afar þýðing-
armikil, því hún hefir áhrif bæði
á þyngd og gæði hans og verður
því sérstaklega að vanda til henn-
ar.
Þegar flatningsmaður byrjar
að rista fiskinn, verður hann að
gæta þess að rista aðeins hæfilega
djúpt til þess að ná hryggnum,
og að fiskurinn fái eðlilega og
fallega lögun og opnist aftur á
aftasta lið.
Þegar hann sker eftir mænunni,
sem á að fylgja hryggnum, verð-
ur hann að beita hnífnum skáhalt
inn undir hrygginn, svo hann
skemmi ekki hnakkann og fiskur
fylgi ekki hryggnum.
Hrygginn sker hann sundur
með skáhöllu hnífsbragði aftan
frá cg taki það ávallt yfir tvo
liði og á þá sárið að mynda x eða
8 í tölu. Hrygginn verður að taka
það aftarlega, að ekki verði eftir
blóðdálkur, Þegar hryggurinn er
losaður verður að gera það með
hníf, en ekki rífa hann lausann,
því við það skemmist vinstri fisk-
helmingurinn.
Hnakkablóð skal flatningsmað-
ur ávallt hreinsa úr fiskinum um
leið og hann er flattur, og er það
honum lítið til tafar, er hann hef-
ir tamið sér það., en sé fiskur
saltaður með hnakkablóði,
skemmir það saltið og fiskurinn
verður blakkari en ella. Ávallt
skal fletja ofan í vatn þegar fisk-
urinn er þveginn í salt og séu
notuð kör eða kassar til þess að
þvo upp úr; er nauðsynlegt að
þau séu með rist, svo óhreinindi
Framh. á 4. síðu.
Framleiðir:
Kristalsápa í umbúðum á >/a til 200 kg.
Stanjrasðpa f pökkum.
Þvottaduft (Hreins hvítt) í pökkurm
Handsápur, lanólín, cítrón, rósarsápa, ný
handsápa og baðsápa.
Kerti, sterin, sterinblanda, parafin, mislit, jóla-
kerti og altariskerti.
Skóábur' ur, svartur, brúnn, hvítur og
leðurfeiti.
Qólfáburður, gulur, hvítur og fljótandi.
Fægilögur - Ræstiduft - Raksápa — Vagnáburður —
Kreúlíns baðlyf — Fljótandi sápa- Sótthreinsandi sápa.
Umboðsmaður á Akureyri:
Stefán Árnason.