Hvöt - 01.02.1948, Blaðsíða 8

6
H V ö T
til þess að ungir menn leggjast i
ofdrykkju. Æði oft eru það ekki
ástavonbrigðin sjálf, sem eru orsök
þess, að maðurinn fer i hundana,
heldur eru þau tilefni til réttlæting-
ar fyrir drykkjuskapnum. Almenn-
ingsálitið er einu sinni miskunn-
samt við þá, er fyrir slíkum von-
brigðum verða. Og margur maður
hefur fundið sárt til skaða síns, þótt
minni væri, en að missa ástir ungr-
ar og góðrar stúlku, sem hefur veitt
fyrirheit um glæsilega framtíð og
ævilanga hamingju. í slíkum tilfell-
um er sjálfsagt bezt að leita sér
nýs félagsskapar og nýs umhverfis,
lcsa góðar bækur, leita 'til írúarinn-
ar og síðast, en ekki sízt, sökkva
sér niður í slarfið. Umfram allt ekki
að flýja að stúti vínflöskunnar.
Iðjuleysi veldur mönnum einskis
nýtra hugaróra, gerir þá eirðarlausa,
öfundsjúka og hatursfulla. Starfið
losar menn frá örvilnuninni, fargi
sinna eigin hugsana, beinir hugan-
um að nýjum og gagnleum verk-
efnum og frelsar hinn ógæfusama
frá sjálfum sér.
Því hefur með réttu verið haldið
fram að heppilegastur lwerjum
manni væri sá þroski, sem kemur
innan frá, sá þroski sem er sam-
gróinn eðli hans og er vaxinn upp
af þeim fræjum kærleika, skilnings
og siðgæðis, sem heimili og skólar
eiga að sá i huga og hjörtu ungling-
anna. A þessum grundvelli liafa
svo sniðugir andbannmenn komið
með þá athugasemd, að ekki sé
heppileg leið að þrífa ofdrykkju-
manninn burt frá flöskunni, eða
flöskuna burt frá honum. með öðr-
um orðum, það eigi ekki að koma
bann nú. En þetta er hugsunarvilla.
Gamalt máltæki segir: Það er of
seint að byrgja brunninn, þegar
barnið er dottið ofan í hann. Það á
við hér. Þess vegna þarf að útrýma
víninu, svo engum stafi hætta af
því. Það er hlutverk hinnar islenzku
skólaæsku nútímans að halda uppi
sjálfstæði og menningu landsins i
framtíðinni. Við eigum meira að
segja að gerast föðurbetrungar og
lyfta menningunni á enn hærra stig,
en hún stendur nú á. Til þess verð-
um við að horfa óhrædd í augu við
raunverulegar staðreyndir og kapp-
kosta, að ryðja þeim meinsemdum
þjóðfélagsins burtu, sem hindra
sókn okkar á þeirri braut. Ein al-
varlegasta meinsemdin er neyzla á-
fengis og tóbaks. Hún er augljós
hverjum manni, sent gengur um
miðhluta Reykjavikur að kvöldi til,
næstu götiir við elztu og virðuleg-
ustu stjórnar- og menningarstofn-
anir landsins. Þar er rnaður allaf
að mæta fleiri og færri drukknum
mönnurn. Og gægist maður inn í
samkvæmin hjá sumum mennta-
mönnunum, embættismönnunum
og öðrum borgurum þessa bæjar, er
svo virðulegir sýnast að ytra útliti,
blasir viða sama sjónin við. Meðan
4. hver króna af tekjum ríkissjóðs
kemur inn fvrir áfengi, er veila í
þjóðarsálinni, jafnvel þótt hér komi
út fleiri bækur og tímarit en í nokk-
uru öðru Iandi, þegar miðað er við
fólksfjölda.
Saga mannkynsins hefur verið
þrautaganga um þúsundir ára, þró-
un frá dýri til vitsmunaveru. Bar-