Hvöt - 01.02.1950, Qupperneq 5

H V Ö T
3
hagnýtu starfi, fyrir land og þjóð.
Ef við leitum menntunar, og gerum
það hennar vegna, þá er óhugsandi og
algerlega útilokað, að við getum rök-
stutt þá breytni, sem víða kemur fram
samtímis skólagöngunni, og lýsir sér í
flóttalegri leit að gleði og hamingju á
liinum ólíkustu stöðum. Því að eitt virð-
ist gilda um alla, sem leita gleðinnar,
að þeir finna hana aldrei. En ótti þeirra
við tilgangsleysið rekur þá frá því starfi,
sem eitt getur veitt þeiin sanna starfs-
og lífsgleði, en gefur þeim í staðinn
óræðan, en beizkan bikar þeirrar fals-
gleði, sem sviptir þá persónuleikanum
og færir þá í ham skilningsvana þræla,
sinnar eigin blekkingar. Sönn gleði fæst
ekki fyrir peninga, Iieldur er hún ávöxt-
ur þess starfs, sem andinn hefur fengið
fullnægingu í að skapa og nióta að sinni
vild.
Aðalatriðið er því skilningurinn á
starfinu og tilgangi þess, skilningurinn
á því, að störfin eru til handa okkur,
og við höfum vald til að smíða þau að
eigin geðþótta í mjög ríkum mæli, að-
eins ef við gleymum ekki tilgangi þeirra
og nauðsyn. Jafnframt þessum flótta frá
lífinu, frá verkefnum okkar og skvld-
um, yfir til einhverrar draumórakenndr-
ar tilveru, langt utan v7ið okkar raun-
veruléga skvnrúm, koma fram frum-
stæðar hvatir til sjálfspísla og hirðu-
leysis á okkar dýrmæta líkama. Við
neytum eiturlyfja og eiturjurta og alls
konár kryddmetis, og lifum oft í vana-
bundinni kyrrstöðu andlegs tómleika og
leti. Á hálfnaðri ævi vöknum við svo
við vondan draum. Hreysti æskuáranna
er þrotin, hrörlegur, útjaskaður og afl-
vana líkami vor getur ekki fullnægt
þeim kröfum, sem lífið skóp hann til;
heilsan er farin. Við verðum að vara
okkur á því, að afleiðing þess andleysis
og fráhvarfs frá lífinu, sem áður er lýst,
er í mörgum tilfellum yfirborðsánægja
með hina aumu tilveru. Valda þessu
hroki og eigingirni annars vegar, en
sár iðrun og uppbótarlmeigð hins veg-
ar, enda samræmist hvort tveggja vel
manulegum breyzkleika.
En látum slíkt ekki aftra okkur frá
að leysa þrautina frá byrjun í skipu-
lögðu menningarstarfi. Hefjum sókn
gegn skrumauglýsingum auðjöfranna,
sem hafa svipt almenning heilbrigðri
dómgreind og innleitt fáfræði og fals-
trúarbrögð, en lifa á braski með manns-
sálirnar, og safna spiki sinnar andlegu
nektar, á þeirri forsendu, að milljóna-
gróði þeirra sé vilji fólksins, sem gefur
þeim liann!
Svo illa hefur tekizt til, að megin-
tekjulind íslenzka ríkisins er einkasala
þess á tóbaki og áfengi, þ. e. varningi,
sem sannanlegt er, að er eitur manns-
líkamanum og hættulegur förunautur
þeim kynslóðum, sem njóta samferðar
hans og falsgleði.
Þrátt fyrir þessa óhrekjandi lífeðlis-
fræðilegu og alkunnu staðreynd, virð-
ast valdhafar þessa litla ríkis sjá draum
sinn fegurstan í aukinni sölu þessa
mannskemmandi óþarfa, og gera eng-
ar ráðstafanir til að afla ríkissjóði þess-
ara tekna á sómasamlegri hátt en þann,
að svipta hina uppvaxandi kynslóð hæfi-
leikanum til að velja á milli þeirra
gleðigjafa, sem lífið býður henni, og
leiða hana blindandi að altari vínguðs-
ins, þar sem hún fórnar sinni síðustu
talentu við fótstall Mammons, því að
eftir höfðinu dansa limirnir.
En sú þjóð, sem lætur slíkt viðgang-