Hvöt - 01.02.1950, Síða 27

H V Ö T
25
jafnslórar á flugunni og snúast í gagn-
stæðar áttir og hefja þannig snúnings-
átakið livor af annarri. Stunduni eru
þessar skrúfur hlið við hlið en oftast
hvOr Upp af aiinarri og ás néðri skrúf-
Unnar hoÍlir eu ás efri skrúfunnar liggur
í gegiiuhi haiia. (Sjá hiynd 2). Flugunni
er siiúið með því að brevta sneiðingi
Ipitch) annarrar skrúfunnar iniðað við
hiiia. Eykst þá loftmótstaðan við þá
skrúfuna, sem ineir haÍlast, svo að flúg-
an snýst í Ófuga átt við skrúfuna.
Notkun gagnundiniia skrúfna hefur
þann kost framyfir hina aðferðina, að
engin orka fer til spiliis við að halda
flugunni í horfinu, þar eð báðar skrúf-
urnar lyfta flugunni upp. Hins vegar
hefur liún þann galla, að hún gerir
fluguna mun flóknari að gerð, og enn
sem koiiiið er mun engin hvirfilvængja
nreð slíkum útbúnaði notuð til almenn-
ingsþarfa. En við allmargar verksmiðj-
ur mun nú unnið að fullkomnun þessa
kerfis, svo að í framtíðinni má búast
við ailharðri samkeppni niilii þessara
tveggja hvirfilvængjutegunda.
Kostir og gallar.
Margir munu furða sig á því, hvers
vegna þessi undratæki séu ekki orðin
almenningseign. Kemur þar margt til
greina, og er þetta hið helzta:
I. Mikil þjálfur er nauðsynleg hverj-
um livirfilvængjuflugmanni. Flug-
inaðurinn verður sífellt að beita báðum
liöndum og þreytist því fljótt. .- Stöð-
ugt er unnið að því að endurbæta stýr-
isútbúnað hvirfilvængna, svo að ætla
má, að ekki líði á ýkja löngu, þar til
þessuni tálma verði rutl úr vegi.
II. Sem stendur eru hvirfilvængjur
2. rnynd: Hvirfilvœngja með gagnundnum
shrúfum (Firestone).
mun dýrari en aðrar tegundir flugvéla
af svipaðri stærð.
III. Góðir iendingarhæfileikar koma
ekki að fullum notum sakir fárra lend-
ingarstaða á þéttbvggðum svæðum, en
ætla má, að því verði kippt í lag, strax
og livirfiivængjur verða algengar.
En í mörgum greinum iðnaðar, við-
skipta og landbúnaðar, koma nútírna
hvirfilvængjur í höndum þjálfaðra flug-
manna að góðum notum. Má þar nefna
skógarvörzlu, áburðardreifingu, eftir-
lit með raf- og pípulögnum og póstflutn-
inga. t*ess eru mörg dæmi,' að hvirfil-
vængjur hafi bjargað mönnum úr sjáv-
arháska og jafnvel bruna, þar sem öðr-
um björgunartækjum varð ekki við
komið.
I stríðinu vóru hvirfilvængjur mest-
megnis hafðar á skipum og notaðar til
að leita uppi kafbáta, bjarga skipbrots-
mönnum og Jiess háttar.
Hvirfilvængjur eru meðal öruggustu
flugvéla. Bili vélin á flugi, er hún tekin
úr sambandi við skrúfuna, og flugan
sígur liægt til jarðar.
(Að nokkru leyti endursagt úr
Aeronauties og Popular Meclianics).
Ö. Th.