Alþýðublaðið - 07.01.1920, Blaðsíða 1

Alþýðublaðið
Grefið út af Alþýðuílokkuum.
1920
Miðvikudaginn 7. janúar
tölubl.
T. M. HORNUN G & SÓNNER
eru þau langvöndubustu og hljómfegurstu sem hingað
hafa fluzt. Fást með mánaðarlegri afborgun.
Eanpið að eins hljóðfæri í sérverzlnn.
Hljóðfærahús Reykjavíkur, Laugaveg 18 B.
Aítoríör.
Símagjöld hækka.
Heimska eða lrvaö ?
Undanfarna daga hafa staðið í
blöðunum auglýsingar frá lands-
simanum um enn þá meiri hækk-
ún á gjöldum fyrir notkun símans.
í öllum menningarlöndum og
bokkurn veginn siðuðum, er það
talinn vottur um góðan skilning
á þörfum almennings og viðskifta-
börfunum, að póst- og símgjöld
Séu sem lægst. Enda veit hver og
einn einasti maður, sem eitthvað
í>ekkir til viðskifta, að síminn er
®tofnaður til þess, að greiða fyrir
fceim og til þess að stytta leiðina
haifli fjarstaddra vina og ættingja.
hað er því hin rammasta aftur-
för, sem hér um ræðir, og lýsir
frámunalegri skammsýni þeirra,
®em hór hafa um vélit.
Þegar símgjöld voru hækkuð
aaest á undan, urðu nokkrar um-
rseður um þá hækkun, og sýnt
Vai' fram á, að hún væri óþörf,
^ár eð kaup símþjóna og annar
íekstur símans hafði þá hækkað
^ltölulega lítið. Nú hafa símþjón-
ar fengið laun sín hækkuð að
en ólíkiegt er, að þurft
hefði að hækka símgjöld svo mjög,
SeQi nú er raun á orðin, þess
Ve8Ha. Aukin notkun símans, nú
a^ stríðinu loknu, hefði átt að
hrökkva langt til þess að borga
hariÞhækkunina.
ösekkunin er því að líkindum
beinlíQjg gerð til þess, að síman-
Una græðist fé, sem þó er hæpið
verði.
En eins og áður héflr verið bent
á, er hann alls ekki stofnaður
sem gróðafyrirtæki og á aldrei að
verða það. Að hann beri sig jafn-
aðarlegast, er sjálfsagt, og gefi
lítilsháttar rentur, en meira ekki.
Þó að hækkun þessi eigi að verða
símanum tekjuauki, þá er óvíst
að hún verði það, að minsta kosti
óvíst að hún verði til meiri hagn-
aðar en aukin notkun símans
með þeim taxta, sem áður var á
símagjöldum. Það eru sem sé
sterkar líkur til þess, að siminn
verði eftirleiðis ekki notaður nema
í brýnustu nauðsyn, og jafnvel er
öllum almenningi gert ókleyft að
nota hann. En minki notkun sím-
ans svo nokkru nemi, verður
tekjuaukinn hæpinn, og þá er
hækkunin meira en óþörf, hún er
hreint og beint glapræði, sem
sjálfsagt er að kippa í lag sam-
stundis.
Látum vera þó símgjald hefði
verið hækkað lítið eitt, einstak-
linginn hefði munað það litlu, en
símann nokkuru, ef hann á ann-
að borð þarf á tekjuauka að halda.
En þessi hækkun er svo mikil,
að ótrúlegt er að alt sé með
feldu. Og hvaðan kemur lands-
símatjóra eða landsstjórn leyfl til
þess, að hækka síma'gjöld þannig,
án þess að út Séu gefin sérstök
lög um það efni, eða hefir hún
hér fyrir sér einhvern lagabók-
staf? Ef svo er ekki, þá er enginn
skyldur að taka til greina hækkun
þessa, sem betur hefði farið á að
ekki hefði orðið, fyr en þingið,
sem koma á saman bráðlega, hefði
verið búið ab gera út um málið.
Kannske hækkunin só gerð
vegna þess, að landssímastjóri
Húsnæði. Tveir reglusamir
menn óska eftir herbergi, eða
herbergjum helzt með húsgögnum,
nú strax eða i. febr. Bréf merkt
„húsnæði" sendist á atgr. Alþbl.
leggi fyrir næsta þing stórfeldar
endurbótatillögur á símakerfinu og
fjölgun símalína? Það sýnir sig
síðar. En hvort sem svo er eður
eigi, þá er engin ástæða til þess
að hækka símgjöld nú, vegna
væntanlegra endurbóta og þar af
leiðandi kostnaðar. Undanfarandi
þing hafa sýnt það, að ekki er
sopið kálið, þó í ausuna sé komið.
Endurbætur eru langt frá því að
vera komnar í framkvæmd eða
samþyktar, þó stjórnin eða ein-
hver þingmaður flytji tillögur og
frumvörp um þær á Alþingi. Þetta
getur því hæpið verið ástæða til
hækkunarinnar. En hver er hún
þá? Svari þeir, sem hlut eiga að
máli, því ástæðulausar álögur á
viðskifti manna og þægindi tekur
enginn með þegjandi þökkum.
Verði sýnt fram á, að hækkunin
sé nauðsynleg, verða menn að
sjálfsögðu að sætta sig við hana.
En á hinn bóginn er það skylda
landsstjórnarinnar að afnema sam-
stundis þessa hækkun, komi það
í Ijós að hún sé óþörf. Að svo
stöddu trúir enginn að nauðsyn-
legt hafi verið að hækka símgjöld-
in svo gífurlega. I.
Alþýðahladið kemur nú út í
fyrsta sinn eftir viku hvíld vegna
ósamkomulagsins milli prent-
smiðjueigenda og prentara sem
nú hefir lokið með fullu sam-
komulagi.