Fjölrit RALA - 10.05.1988, Blaðsíða 58
54
um áhrif þurrkunaraðferða á gæði framleiðslunnar og geymsluskemmdir á fóðrinu. Einnig
hefur komið í ljós að þurrkun lélegs hráefnis við vægan hita getur leitt til hærra
innihalds af rotamínum heldur en ef þurrkað er við hærra hitastig, vegna þess að amínin
eru rokgjörn.
í sambandi við fóðrunartilraunir kom upp mikið vandamál við tilraunafóðurgerð. Engin
aðstaða er til tilraunafóðurgerðar í landinu þar sem hægt er að blanda og köggla
mismunandi fóður í litlum skömmtum. Vonandi stendur þetta til bóta með tilkomu
fóðurgerðar- og rannsóknastofu fyrir búfé á Keldnaholti.
Lokaniðurstöður úr tilraununum liggja ekki fyrir en bráðabirgðaniðurstöður benda til
þess að gæðin, bæði að því er varðar vinnsluaðferðir og hráefni, hafi áhrif á vöxt seiðanna.
Þetta kom þó ekki fram í útlitsmun því öll seiðin litu vel út og voru spræk á
tilraunatímanum. Reiknað er með að kanna endurheimt þessara seiða úr hafbeit. Þessar
tilraunir voru kostaðar að hluta af rannsóknasjóði Rannsóknaráðs ríkisins. Nokkrar
áfangaskýrslur hafa verið skrifaðar.
Rannsóknir á notaaildi ísienska svínastofnsins (RL 4301
Pétur Sigtryggsson
Markmið þessa rannsóknaverkefnis er að afla upplýsinga um íslenska svínastofninn,
svo sem frjósemi gyltna, lifsþrótt og fæðingarþunga grísa, vaxtarhraða, fituþykkt, gæðamat
afurða, heilbrigði o.fl. Þessar rannsóknir eru alger forsenda þess að hægt sé að ná
einhverjum árangri í kynbótum og að íslenskir svínabændur geti framleitt þá vöru sem
neytendur óska eftir.
Byrjað var á þessum rannsóknum ásamt nákvæmu skýrsluhaldi á svínabúi Kristins
Sveinssonar að Hamri, Mosfellssveit, 1981 en fram að þeim tíma voru litlar sem engar
upplýsingar til um notagildi íslenska svínastofnsins. Niðurstöður þessara rannsókna á
svínabúinu að Hamri sýndu að lítill vaxtarhraði og mikil fitusöfnun er eitt aðalvandamálið i
íslenskri svínarækt. Einnig sýndu þessar rannsóknir að íslenskar gyltur eru síst verri eða
jafnvel betri en gyltur á Norðurlöndum hvað frjósemi varðar, eftir að árangur af
skýrsluhaldi er kominn á ljós (Ráðunautafundur 1985, Svínarækt - niðurstöður úr
skýrsluhaldi, Skýrsla til Framleiðsluráðs 1983, Handbók bænda 1985, Freyr 1986).
Rétt er að taka fram að áðurnefndar rannsóknir sýndu ennfremur að mikill breytileiki
er á vaxtarhraða og fitusöfnun íslenskra grísa. Einstaka grísir náðu allt að 90 kg þunga á
185-190 dögum og voru með fituþykkt á miðjum hrygg undir 20 mm. Þar sem arfgengi fyrir
vaxtarhraða (um 35%) og fitusöfnun (yfir 50%) er mjög hátt hjá grísum á að vera auðvelt
að auka vaxtarhraða og minnka fitusöfnun íslenskra sláturgrísa á tiltölulega skömmum
tíma með ströngu úrvali og skipulögðum kynbótum, en þetta er einungis hægt með
nákvæmu skýrsluhaldi.
Rannsóknir þessar eru framkvæmdar hjá svínabændum víðs vegar um land í samvinnu
við sláturleyfishafa. Þannig hefur fengist haldgóð mynd af rekstri hvers einstaks svínabús
og bráðnauðsynlegar upplýsingar fyrir alla leiðbeiningaþjónustu því að þessar rannsóknir
sýna hvaða bændur hafa mesta þörf fyrir leiðbeiningar varðandi búreksturinn og í flestum
tilfellum hvar úrbóta er þörf í búrekstrinum.
Upplýsingar um þetta rannsóknaverkefni er að finna í árlegum skýrslum til
Framleiðsluráðs landbúnaðarins, landbúnaðarráðuneytisins og stjórnar Svínaræktarfélags
íslands, allt frá árinu 1983, einnig í starfsskýrslum ofanritaðs í búnaðarritum
Búnaðarfélags íslands.