Fjölrit RALA - 10.05.1988, Blaðsíða 105

101
2) Hversu langlífar eru einstakar plöntur, hvernig breiðast þær út og hvernig viðheldur
lúpínubreiða sér?
3) Hvernig skilar lúpínan því landi, sem hún hefur grætt upp, með tilliti til
jarðvegsskilyrða og gróðurfars?
4) Breiðist lúpínan inn á gróið land? Ef svo er, inn á hvers konar land og eru
umskiptin æskileg?
5) Hversu vel þolir lúpínan slátt eða beit og hvenær á vaxtartímanum má skattleggja
hana? Hvert er fóðurgildi hennar?
Sumarið 1987 samanstóðu rannsóknirnar af uppskerumælingum á Korpu, athugunum á
frævun og fræsetningu á Keldnaholti, athugunum á spírun fræja og afdrifum kímplantna í
Heiðmörk og á Keldnaholti og gróðurfars- og jarðvegsathugunum í Heiðmörk.
Úrvinnslu gagna er ekki lokið, enda um langtímaverkefni að ræða. Nokkrum áföngum
hefur þó verið náð og verður hér drepið á fáein atriði.
Uppskera oe endurvöxtur
Uppskera (þurrvigt) jókst jafnt og þétt frá 1. júni til 26. ágúst er síðasta mæling
var gerð. Lokauppskera varð tæp 8 t/ha. Endurvöxtur var góður á þeim reitum sem
slegnir voru fyrst og talsverður á reitum sem slegnir voru 26. júní. Lítill sem enginn
endurvöxtur var í reitum sem slegnir voru seinna (48. tafla).
48. tafla. Medaluppskera og endurvöxtur af reitum á lúpínuakri á Korpu 1987.
Endurvöxtur var metinn 8. september (þekja 0-9, 0-engin þekja, 9**full þekja).
Sláttutimi Uppskera tonn/ha Endurvöxtur Hæð, cm Þekja
1.6 1.16 60-80 8
22.6 3.51 20-30 2.5
13.7 5.81 10-15 1
6.8 5.99 0 0
26.8 7.76 0 0
Frævun og fræsetning
Á fullorðnum plöntum á Keldnaholti blómstruðu að meðaltali 25 stönglar. Hver
stöngull bar um 65 blóm, en aðeins 17 blómanna mynduðu belgi, sem framleiddu alls 82
fræ, eða 5 að meðaltali í belg. Meðalfræmyndun hverrar plöntu var því um 2050 fræ.
Ekki tók fyrir fræmyndun i blómum, sem pokar voru settir yfir til að hindra
skordýrafrævun. í þeim var hún 69% af fræmyndun blóma sem skordýr höfðu eðlilegan
aðgang að. Líklegt er að minni fræseta í pokunum stafi fyrst og fremst af útilokun
hunangsflugna. Þessar niðurstöður eru svipaðar erlendum athugunum á æxlun lúpinu, þar
sem hún hefur yfirleitt verið talin um 70% sjálffrævuð.
Spírun og kimolöntur
Fylgst var með spírun og afdrifum fræplantna i fimm mismunandi gróðurlendum i
Heiðmörk á þriggja vikna fresti milli 26. maí og 8. október. Gróðurlendin voru melur,
hálfgróinn melur, velgróinn melur, lyngmói og graslendi. f öllum gróðurlendum var spírun
mest að vori og minnkaði stöðugt er leið á sumarið, nema í graslendinu, þar sem talsverð
spirun var til júlíloka. í melgróðurlendunum og i lyngmóa voru afföll kímplantna mest