Fjölrit RALA - 10.05.1992, Blaðsíða 16

BÚTÆKNIDEILD
búvélaprófana.
Rafgirðingar fyrir búfé
A undanförnum árum hefur verið lögð
áhersla á að auka beitarstjórnun með
betri og hagkvæmari nýtingu lands í
huga. Bútæknideild hefur um árabil
lagt verulega vinnu í athuganir og rann-
sóknir á rafgirðingum sem nota má í
stað hefðbundinna girðinga. Arið
1991 kom út ítarleg skýrsla (sjá rita-
skrá) um niðurstöður á þessum athug-
unum og upp úr þeim upplýsingum
hefurverið unniðfræðsluefni. Á liðn-
um vetri var haldið námskeið í upp-
setningu og notkun rafgirðinga í sam-
vinnu við Landgræðslu ríkisins,
Bændaskólann á Hvanneyri og Raf-
magnseftirlit ríkisins. Fyrirhugað er
að halda fleiri slík námskeið auk þess
sem gera þarf ítarlegri athuganir á þess-
ari tækni við beitarstjórnun.
Grétar Einarsson
Samanburður á hagkvœmni
heyverkunaraðferða
Unnið er að gerð reiknilíkans fyrir
heyöflun (4. mynd). Reynist það end-
urspegla raunveruleikann viðunandi vel
má nýta það við mat á færum leiðum
til heyöflunar.
Bútæknideild hefur áður lagt mat á
fjárfestingar- og rekstrarkostnað þeirra
véla og bygginga sem tilheyra mismun-
andi heyverkunaraðferðum. Með
reiknilíkani er vonast til að hægt sé að
víkka þennan samanburð nokkuð og
taka tillit til fleiri þátta en þá var gert.
Einkum tvennt bætist við: a) saman-
burður á fóðrinu og b) öryggi fóður-
öflunarinnar og áhrif veðurfars á hey-
feng.
Reiknilíkanið byggist á ímynduðum
aðstæðum (túni, vélum, byggingum
og mannskap) og tilteknum veðurskil-
yrðum. Ímyndaðsumarersíðanrakið
dag frá degi og skoðað hvað hugsan-
lega hefði verið gert hvern dag. Veður
hvers dags ræðst að nokkru af tilviljun
en þess gætt að til lengri tíma litið
líkist veðráttan því sem menn búa við.
Eftir sumarið má svo meta heyfenginn
og heyöflunarkostnaðinn. Með nægi-
lega mörgum endurtekningum gæti
fengist allskýr mynd af árangri og ör-
yggi fóðuröflunarinnar og með því að
breyta forsendum fæst samanburður
milli aðferða.
Gísli Sverrisson
Stýritœkni í landbúnaði
Stöðugt færist í vöxt að stýribúnaður
búvéla og annarra tækja sem notuð eru
við búskap sé rafbúnaður (5. mynd).
Þótt notkun slíkra tækja sé oft einföld er
búnaðurinn sjálfur gjarnan flókinn.
Vegna þessa og ekki síður fjölmargra
annarra nýtingarmöguleika rafeinda-
tækninnar hefur bútæknideild varið
talsverðum tíma í rannsóknir á þessari
tækni, einkum mæli- og stýritækni.
Margvíslegum upplýsingum, s.s. um
hita, þunga eða þrýsting, má með til-
tölulega einföldum hætti breyta í raf-
boð. Á grundvelli þeirra má svo senda
ný boð, gjarnan rafboð, um aðgerðir
eins og að opna glugga í gróðurhúsum,
auka kyndingu, stöðva rennsli og ræsa
mótor, svo eitthvað sé nefnt. Oft er það
einhvers konar tölva sem vinnur úr
upplýsingunum og sendir boðin.
Vegna verðþróunar á rafeindabúnaði
aukast stöðugt raunhæfir möguleikar á
sjálfvirkni í landbúnaði. Eflaust má
víða minnka vinnu, létta störf eða bæta
nýtingu aðfanga. Möguleikarnir eru
víða en aðeins með þekkingu á tækn-
inni, sem stendur til boða, koma menn
auga á þá.
Gísli Sverrisson
Heyverkunarrannsóknir
Náin samvinna hefur verið með Hvann-
eyrarskóla og bútæknideild Rala um
ýmis rannsóknaverkefni á sviði hey-
verkunar. í flestum verkefnanna er
lögð áhersla á að fylgja ferli heysins
frá slætti til gjafar svo að fá megi
heildarmynd af því sem gerist.
Vegna þeirra breytinga á heyskapar-
tækni sem eru að verða hjá bændum
14