Fjölrit RALA - 10.05.1992, Blaðsíða 41

JARÐRÆKTARDEILD
Hringrot (Clavibacter
michiganense)
Veturinn 1990-1991 var í fyrsta sinn
gerð heildarúttekt á hringrotssmiti
meðal útsæðisleyfishafa. Var nú unnt
að greina hjá Rala smit með næmri
aðferð er kalla má „mótefnatengda
flúrljómun” (immunofluorescens) en
hingað til hefur þurft að kaupa þessa
greiningu erlendis frá. Voru tekin alls
170 sýni frá 72 ræktendum. Hringrots-
smit fannst í 24 sýnum frá 16 ræktend-
um. Voru níu þeirra í Eyjafirði, tveir á
Austurlandi og fimm á Suðurlandi.
Verður reynt að gera slíka úttekt ár-
lega næstu árin.
Sigurgeir Olafsson
Eftirlit með
innflutningi plantna
Samkvæmt lögum nr. 59 frá 15. maí
1990 um breytingu á lögum nr. 51 frá
29. maí 1981, um varnir gegn sjúkdóm-
um og meindýrum á plöntum, er heim-
ilt frá og með 1. janúar 1991 að inn-
heimta sérstakt eftirlitsgjald af innflutt-
um plöntum. Gjald þetta skal standa
undir kostnaði við eftirlit með inn-
flutningi plantna. Gjaldtaka þessi var
ekki komin til framkvæmda í árslok
1991 en búist er við að á árinu 1992
verði sett reglugerð um hana. Þar til fé
fæst til þessa eftirlits hlýtur það að
verða í lágmarki. Er reynt að tryggja
að gild heilbrigðisvottorð fylgi hverri
plöntusendingu og að einungis séu flutt-
ar inn þær tegundir sem heimilt er að
flytja inn samkvæmt reglugerð nr. 189
frá 1990 um innflutning á plöntum.
Sigurgeir Olafsson
Áhrif veðurfars á nytjaplöntur
Um tveggja áratuga skeið hefur verið
fylgst með vexti og þroska túngrasa og
kartaflna.
Arið 1967 var sáð átta grastegundum í
reiti á tilraunastöðinni að Korpu við
Reykjavík og á veðurstöðinni á Hvera-
völlum á Kili í 640 m hæð. Grasmæl-
ingar hafa verið gerðar með fárra daga
fresti yfir vaxtartímann (6. mynd) og
má nota þær til samanburðar við veð-
urfarsmælingar. Tegundirnar voru mis-
þolnar og hafa flestar horfið úr gróður-
reitum. Smám saman hefur snarrót náð
að breiðast út og er nú ríkjandi í öllum
reitum.
Á síðastliðnum tveimur sumrum hefur
grashæð mælst vel yfir meðallagi á
báðum stöðum, einkum var sumarið
1991 hagstætt grasvexti. Fjöldi gráðu-
daga yfir vaxtartíma sumarsins var bæði
árin umfram meðaltal áranna 1967-87.
Gráðudagafjöldi tímabils fæst með því
að reikna meðalhita hvers dags og
draga frá þröskulgildið 4,0°C og leggja
saman útkomuna fyrir alla daga tíma-
bilsins. Hitafar í Reykjavík og á Hvera-
völlum var vel yfir meðallagi sumarið
1991. Einkum var hitinn óvenjuhár á
hálendinu og reiknast gráðudagar fram-
an af sumri um helmingi fleiri en í
meðalári á Hveravöllum og um 65%
umfram meðaltal yfir allan vaxtartím-
ann (7. mynd).
Athugun á vaxtarferli kartöflustofna
hefur jafnframt verið gerð árlega að
Korpu, á sama stað frá 1967. Hæð
kartöflugrasa hefur verið mæld viku-
lega yfir vaxtartímann og uppskera
kartaflna og grasa vegin og þurrefni
ákvarðað. Kartöfluuppskeran mælist
tvö síðastliðin ár langt yfir meðaltali
áranna 1967-87, eða um 80% haustið
1990 og um 45% 1991.
Sturla Friðriksson og
Tryggvi Gunnarsson
Búveðurathugun
Verkefnið er unnið til þess að kanna
hvernig háttað er áhrifum veðurfars á
þroska by ggs. Það hófst 19 81 og stend-
ur enn. Gerðar hafa verið tilraunir á
Egilsstöðum, Sámsstöðum, Geitasandi
og Korpu. Á síðasttalda staðnum hefur
tilraunin verið gerð öll árin ellefu á
sama blettinum við sömu áburðargjöf.
Sáð hefur verið 15. maí og uppskorið
6. mynd. Vöxtur snarrótar að Korpu og Hveravöllum sumrin 7. mynd. Fjöldi gráðudaga yfir 4"C yfir vaxtartímann (maí-
1990 og 1991 og meðalvöxtur áranna 1967-1987. sept.) einstök ár og meðaltal áranna 1967-1987.
39