Fjölrit RALA - 20.11.1992, Blaðsíða 59

-55-
Niðurstöður plöntuvalsathugananna eru dregnar saman á 17. mynd. Þar eru sýndar
þær 38 tegundir sem náðu a.m.k. 10% tíðni í einhverju hólfanna, en sjaldgæfari
tegundum er sleppt Hér er beitartíðni notuð sem mælikvarði á plöntuval en hún gefur til
kynna hve oft tegund ber ummerki beitar þegar hún finnst í beitilandinu. Talsverður
munur kom fram í plöntuvali milli hólfa (beitarþunga). í L hólfinu var beitarþungi
langminnstur og hefur féð þar haft úr mestu að moða og getað einskorðað valið meira við
lostætar plöntur heldur en í hinum hólfunum. Plöntuvalið í L hólfinu er því lagt til
grundvallar við að ákvarða hve eftirsóttar af fénu einstakar tegundir voru (17. mynd). í L
hólfinu reyndust slrðrastör (Carex vaginata), smjörgras {Bartsia alpina), grávíðir (Salix
callicarpaeá) og vallarsveifgras (Poa pratensis) vera eftirsóttastar tegunda en þær voru
með hæsta beitartíðni. Síst sótti féð þar í brjóstagras (Thalictrum alpinum), krækilyng
(Empetrum hermafroditum), beitieski (Equisetum variegatum) og lambagras (Silene
acaulis) en þessar tegundir voru algengastar af þeim sem ekkert voru bitnar r L hólfinu
(17. mynd).
í M og Þ hólfunum var myndin talsvert frábrugðin en þar var féð tekið að bíta
tegundir sem fundust ekki með beitarummerkjum í L hólfinu. I M hólfinu voru
blásveifgras (Poa glauca), stinnatör (Carex bigelowii), skriðlíngresi (Agrostis
stolonifera) og geldingahnapppur (Armeria maritima) með hæsta beitartíðni, en í Þ
hólfinu voru það tegundimar stinnastör, komsúra (Bistorta vivipara), blásveifgras og
geldingahnappur. Aðrar tegundir sem vora bitnar í talsverðum mæli í þessum hólfum
(beitartíðni >0,1 í a.m.k. öðra þeirra) voru vallarsveifgras, týtulíngresi (Agrostis vinealis),
fjallasveifgras (Poa alpina), túnvingull (Festuca richardsonií), vallhæra (Luzula spicata)
og fjalldrapi (Betula nana) (17. mynd). Minnst eftirsóttu tegundimar í Þ hólfinu, og
væntanlega öllu tilraunalandinu þar með, voru grasvíðir, músareyra (Cerastium alpinum),
krækilyng og lambagras.
Slíðrastör og smjörgras, sem voru eftirsóttastar tegunda í L hólfinu fundust í litlum
mæli í M hólfinu og voru mikið bitnar, en þær náðu ekki 10% tíðni og eru því ekki sýndar
á 17. mynd. í Þ hólfinu fundust þær hins vegar ekki.
Þegar hugað er að hlutföllum einstakra tegundahópa í gróðurlendinu á Auðkúluheiði
og það borið saman við bitnar og óbitnar tegundir kemur í ljós að einkímblaða tegundir
voru valdar fremur en tvíkímblaða. Féð valdi hlutfallslega mest af grastegundum en
sneiddi helst hjá runnategundum (13. tafla). Helmingur háplöntutegundanna var ekki
skráður bitinn. Þegar hugað er að þessum tegundum (12. tafla) kemur í ljós að margar
þeirra eru mjög sjaldgæfar í gróðurlendinu og lfldegt að þær skráist ekki bitnar af þeim
sökum frekar en að féð sneiði hjá þeim. Þá eru nokkrar þessara tegunda mjög smávaxnar
og lítil fylling í þeim fyrir féð. Það er hins vegar lfldegt að óbitnar tegundir sem eru mjög
algengar og tiltölulega stórvaxnar séu beinlínis sniðgengnar af fénu. Dæmi um þær er
músareyra, krækilyng, grasvíðir og bláberjalyng (12. tafla).