Milli mála - 2019, Blaðsíða 29

Milli mála 11/2019 29
BIRNA ARNBJÖRNSDÓTTIR, JÓN ÓLAFSSON OG ODDNÝ SVERRISDÓTTIR
ingar á tungumálum einstakra svæða er menningarskilningurinn
alltaf takmarkaður. Þess vegna hefur líka á síðustu árum færst í
aukana að fjöl- og þvermenningarleg kennsla feli einnig í sér tungu-
málakennslu eins og dæmin frá Colgate og Cornell sýna prýðilega.
Það sem meira er: Með síauknum menningarlegum fjölbreyti-
leika innan samfélaga sem áður voru einsleitari er þörfin fyrir
tungumálakunnáttu ekki einungis tengd fjarlægum slóðum heldur
einnig og ekki síður við störf heima fyrir. Í þessu sambandi hefur
verið rætt um hnattræna alþjóðlega og fjölmenningarlega færni (e.
Global International and Intercultural Competencies, GII) sem er hluti
af alþjóðavæðingu náms hvort sem fyrirhugaður starfsvettvangur er
heima eða heiman. Þannig hefur kennslulíkan sem kennt er við
Menningu og tungumál þvert á greinar (e. Cultures and Languages
Across the Curriculum, CLAC) t.d. rutt sér til rúms í námi á sviði
opinberrar stjórnsýslu. Það felur í sér að þjálfun í menningu og
tungumálum er talin lykilþáttur í menntun á þessu sviði og náms-
leiðin endurskipulögð í samræmi við það (Capobianco o.fl., 2018).
Full ástæða er til að mæla með því að Háskóli Íslands taki stefnu
sína um kennslu í erlendum tungumálum til rækilegrar endurskoð-
unar. Í núgildandi stefnu Háskóla Íslands er aukin þátttaka nem-
enda í alþjóðastarfi meðal markmiða skólans og aðgerðir meðal
annars fólgnar í því að „[e]instakar deildir meti hvort auðvelda
megi nemendum að stunda tungumálanám sem hluta af námi til að
auka faglega hæfni“ (Stefna Háskóla Íslands 2016–2021). Að okkar
mati þarf að þróa þennan þátt betur og skerpa á honum. Í fyrsta lagi
verður að hafa í huga að á síðustu árum hefur alþjóðavæðing verið
hluti af samfélagsþróun um allan heim, þar á meðal á Íslandi. Um
eða yfir fimmtungur landsmanna er að minnsta kosti að hluta af
erlendum uppruna og hefur alist upp við fleiri tungumál en ís-
lensku. Þess vegna er tungumálakunnátta ekki aðeins nauðsynleg í
samskiptum utan Íslands heldur líka á heimavelli. Í öðru lagi þarf
að gefa miklu meiri gaum að faglegum styrk tungumálakunnáttu.
Alltof algengt er að litið sé svo á í deildum að enskukunnáttan ein
skipti máli þegar um rannsóknarstarf eða fagleg samskipti er að
ræða. Eins og könnunin sýnir virðast sumir nemendur vera á öðru
máli. Niðurstöður rannsókna Birnu Arnbjörnsdóttur og Hafdísar
Ingvarsdóttur (2018) staðfesta þetta. Í þriðja lagi er Háskóli Íslands