Sjómannadagsblaðið - 05.06.2015, Blaðsíða 3

4 SJÓMANNADAGSBLAÐIÐ 5. júní 2015 55. júní 2015 SJÓMANNADAGSBLAÐIÐ
Togarinn Egill rauði var frá Nes-
kaupsstað og bar skráningarnúmerið
NK-104. Einn skipverjanna, sem
upplifðu ósköpin undir Grænu-
hlíðinni, er Guðmundur Arason,
þá ungur og nýtrúlofaður maður.
Hann segir að togarinn hafi siglt frá
Reykjavík „og stefnt var vestur. Þeg-
ar þangað kom var orðið mjög hvasst
og öll skipin lágu í vari við akkeri.
Við fórum líka í var en lögðumst ekki
við akkeri eins og hinir togararnir
heldur létum reka. Ástæðan fyrir
því var sú að skipstjórinn, Ísleifur
Gíslason, vildi vera tilbúinn til þess
að fara beint út um leið og færi
myndi gefast. Það var allt klárt hjá
okkur fyrir fyrsta hal þannig að skip-
sjórinn vildi vera fyrstur út og kasta
um leið og færi gæfist.“
Skipið hristist stafna á milli
Guðmundur segir að þeir hafi haft
pata af erfiðleikum bresku togar-
anna frá Axel loftskeytamanni sem
hafði í talstöðvaspjalli við kollega
sína á öðrum togurunum heyrt
af neyðarkalli annars þeirra. „En
hjá okkur gekk allt sinn vanagang.
Það var komið að kvöldmat og við
fórum niður í lúkar að snæða. Þar á
meðal var Ísleifur skipstjóri sem fól
þremur mönnum að sjá um stjórn
skipsins.
Þar sem við mötuðumst fundum
við allt í einu hvernig skiptið
hristist allt til og töluverður hávaði
heyrðist. Enginn virtist gera sér
grein fyrir því sem gerðist og ég
heyrði menn tala um að líklega
hefði ketillinn sprungið. Við stukk-
um allir frá boðum og reyndum
að komast út og upp en töluverð
þvaga myndaðist við dyrnar. Þá tók
annar kokkur um borð, Marteinn
Hjelm, að sér að róa mannskapinn
og stjórna okkur á leiðinni út úr
borðsalnum. Á endanum komumst
við út og upp á stjórnborðsmegin
að aftan. Þá fór ekki milli mála hver
staðan var, við vorum strandaðir
og aðstæður slæmar, hávaðarok,
snjókoma og myrkur og snarbrött
fjallshlíðin gnæfði yfir okkuar.
Hópurinn tvístraðist fljótlega og ég
fikraði mig fram að vélarreisninni
og sá þá að menn voru komnir að
björgunarbátunum. Skömmu síðar
fann ég að Ísleifur skipstjóri bakk-
aði togaranum og það gerði hann
til þess reyna að auka stöðugleika
skipsins.“
Guðmundur segir að hann hafi
náð að koma sér upp að skor-
steininum og þaðan aftur eftir „og
þá áttaði ég mig í raun á því hvað
ástandið hjá okkur var slæmt og
ekkert við neitt ráðið. Ég er nú ekki
bænheitur maður en fyrr en varði
var ég farinn að biðja en bænin sú
var stutt. Ég bað Jesúm einfaldlega
að blessa kærustuna. Einhverra
hluta vegna var hugur minn hjá
henni og mér datt ekki í hug að
biðja almættið að hjálpa okkur á
þessum erfiðu stundum.
Togarinn var nú farinn að láta ansi
illa í fjörunni og ég fylgdist áfram
með mönnunum bisa við björgunar-
bátana en sá stjórnborðsmegin
var farinn að brotna. Skyndilega
slokknuðu öll ljós um um borð og þá
var sjálfhætt við þær tilraunir. Ekki
var nokkur möguleiki að reyna við
björgunarbátinn á bakborðshliðinni,
hann var yfir dekkinu, svo mikill halli
var á skipinu.“
Fóru úr stígvélunum
Þegar þara var komið sögu hafði
Guðmundur leitað skjóls, ásamt
nokkrum öðrum skipverjum, í bak-
borðskörfunni þar sem menn mátu
stöðuna og veltu næstu viðbrögðum
fyrir sér. „Einn okkar, Hilmar Lar-
sen, stakk upp á því að við færum úr
klofstígvélunum. Hann sagði að ef
við færum í sjóinn væru töluverðar
líkur á því að klofstígvélin yrðu full
af sjó og myndu draga okkur niður.
Við létum því stígvélin fara og ég
var að velta fyrir mér hvaða mögu-
leika ég hefði á því að koma mér í
land. Ég hugsaði með mér að það
væru kannski líkur á því að ég gæti
kastað mér í sjóinn og látið öldu
bera mig að landi þar sem ég gæti
hugsanlega komist upp á klapp-
irnar. En þessar hugsanir voru ekki
rökréttar því brimið brotnaði með
látum á klettunum og útsogið var
gríðarlegt. Þegar ég leit í kringum
mig eftir þessar hugleiðingar tók ég
eftir því að ég ver einn eftir í körf-
unni. Félagar mínir höfðu komið
sér í burtu án þess að ég hefði orðið
þess var í öllum látunum.
Það var ekkert annað fyrir mig að
gera en reyna að koma mér á betri
stað og mér tókst að fikra mig áfram
eftir líflínunni á björgunarbátnum
bakborðsmegin að afturvantinum
þar sem þrír færeyskir félagar mínir
voru. Þar leituðum við skjóls þegar
13 ólög gegnu yfir bátinn. Það var
full vinna að halda sér föstum en
þegar kom smá lag leitaði ég færis
og komst um tveggja metra kafla
að rekkverkinu sem var þéttsetið
mönnum. Þar heyrði ég þann aftasta
kalla að við myndum allir deyja ef við
kæmust ekki upp í brú. Mér tókst
að klifra eftir snúningsstönginni á
loftventlinum upp á brúarþak og
þaðan fikraði ég mig eftir þakhand-
riðinu þar til ég var kominn á móts
Sendum íslenskum sjómönnum árnaðaróskir á Sjómannadaginn
Termix One tengigrind til
hitunar á neysluvatni
Helstu eiginleikar: Stillanlegt hitastig • Stórminnkuð slysahætta • Jafn þrýstingur
á heitu og köldu vatni • lengri líftími blöndunartækja • Engin kísilútfelling á
hreinlætis- og blöndunar-tæki, sem gerir þrif mun auðveldari, svo ekki sé talað
um hina alkunnu hveralykt sem hverfur. Með Termix One fylgir snyrtileg hlíf úr
grálökkuðu stáli til að hylja hana á veggnum.
Með Termix One tengigrindinni er hitaveitu-
vatnið leitt gegnum varmaskipti sem hitar upp
ferskvatn til neyslu. Það gerir húseigendum kleift
að stilla hitastig heita neysluvatnsins þannig að
hætta á brunaslysum minnkar verulega.
Auðveld
uppsetning og
lítill viðhalds-
kostnaður
Strand Egils rauða
-Mannskaðaveður í janúar 1955
Eitt mesta mannskaðaveður, sem gengið hefur yfir
hérlendis, skall á 26. janúar 1955. Bresku togararnir Lorella
og Roderigo fórust með allri áhöfn og fimm skipverjar af
togaranum Agli rauða fórust þegar togarinn strandaði við
Teista undir Grænuhlíð í Ísafjarðadjúpi.
Lítil færanleg handtalstöð var í
fyrsta skipti notuð við björgunar-
störf hér á landi er björgunarmenn
gengu að strandstað. Helgi heitinn
Hallvarðsson, þáverandi annar
stýrimaður á varðskipinu Ægi bar
hana með sér og kom hún að góðu
gagni við að koma upplýsingum á
milli manna á sjó og í landi.
Þetta var ekki eina mannbjörgin
sem Helgi Hallvarðsson kom að á
þessum slóðum en þegar togarinn
Northern Spray strandaði á svip-
uðum slóðum árið 1965 sýndi Helgi
mikla hetjudáð þegar hann bjargaði,
í brjáluðu N-NA roki og snjókomu,
allri áhöfninni togarans, um borð
í léttbát togarans Óðins þar sem
hann var yfirstýrimaður með Þórarni
Björnssyni skipherra.
Togarinn
Egill rauði.