Sjómannadagsblaðið - 05.06.2015, Blaðsíða 12

22 SJÓMANNADAGSBLAÐIÐ 5. júní 2015 235. júní 2015 SJÓMANNADAGSBLAÐIÐ
35 ára reynslavíðsvegar um heiminn
Sendum sjómönnum og fjölskyldum þeirra
okkar bestu kveðjur í ti lefni af sjómannadeginum
Miðhella 4 | 221 Hafnarfjörður | Iceland | Phone +354 414 8080
Að sögn Sigurðar er umfjöllun um
öldrunarmál í landinu afar sérstök.
Það er farið með málaflokkinn
eins og öldrun sé feimnismál eða
óþægilegt umræðuefni. Í hversdags-
legum umræðum er helst rætt um
öldrunarmál í einhvers konar gríni,
þannig að umræðan fær oft ekki þá
dýpt sem hún þarf. Þeir sem þurfa
að ræða þessi mál er oft fólk sem er
að leita úrræða fyrir einhvern sér
nákominn en áhugi þeirra á mála-
flokknum tekur enda þegar þeirra
mál eru í höfn. Þá taka fjölmiðlar
málið helst ekki til umfjöllunar
nema eitthvað hafi farið úrskeiðis.
Fyrir vikið verður aldrei nauðsynleg,
viðvarandi og uppbyggileg umræða
um öldrunarmál í samfélaginu.
Við erum öll sammála um mikil-
vægi skóla- og menntakerfisins en
eftir fáein ár verða Íslendingar eldri
en 67 ára fleiri en öll leik- og grunn-
skólabörn landsins. Þessir hópar eru
að einhverju leyti sambærilegir því
á meðan börnin eru að afla sér færni
eru aldraðir að glíma við að halda
færni sinni til athafna daglegs lífs.
Öll viljum við lifa sem lengst, eldast
og þar með verðum við um leið fyrir
öldrun. Hjá því verður ekki komist
á meðan við lifum. Öldrun er þar af
leiðandi náttúrulögmál og ætti því
að fá dýpri og miklu meiri umræðu.
Öldruninni verður ekki slegið á frest.“
Hjúkrunarrýmin taka við
Hrafnista er stolt Sjómannadags-
ráðs. Heimilið í Laugarásnum
var upphaflega dvalarheimili
aldraðra sjómanna og algerlega
rekið samkvæmt hugmyndafræði
Sjómannadagsráðs. „Síðan tók
ríkið málaflokkinn yfir og gerði þá
greinarmun á starfseminni eftir
því hvort um var að ræða hjúkr-
unarheimili eða dvalarheimili.
Dvalarrýmin voru hugsuð fyrir þá
sem þurftu á búsetuúrræðum að
halda en voru þokkalega heilsu-
góðir. Hjúkrunarheimilin voru
aftur á móti ætluð þeim sem
voru verri til heilsunnar og gátu
ekki hugsað um sig sjálfir. Nú
eru dvalarrýmin smám saman
að hverfa og hjúkrunarrýmin að
taka yfir að mestu leyti. Fyrir
vikið verður til bil á þeirra sem fá
heilsu- og færnismat til búsetu
á hjúkrunarheimilum og þeirra
sem ekki uppfylla skilyrði þess
mats. Það bil, sem áður brúað með
dvalarrýmum, verður að fylla með
einhverjum góðum úrræðum, eins
og húsnæði, þjónustu og tækni.
Ríkið veitir nú um 24 milljarða
á ári til reksturs hjúkrunarheimil-
anna í landinu og það eru heil-
miklir peningar. Allt bentir til þess
að eftir 15 ár verði Íslendingar 75
ára og eldri tvöfalt fleiri en nú.
Þessu fylgir mikil kostnaðaraukn-
ing fyrir hið opinbera, sérstaklega
í ljósi þess að skattgreiðendum
mun ekki fjölga í sama hlutfalli.
Það er því eðlilegt að ríkið hugsi
sinn gang og leiti að framtíðar-
lausn,“ segir Sigurður.
Sigurður segist ekki vera með
einfalda lausn á búsetumálum
aldraðra á hraðbergi „en við erum
alla vega ekki komin nógu langt
á leið í dag, svo mikið er víst.
Því miður hefur ekki verið lögð
áhersla á að leita lausna í öldr-
unarmálum til langs tíma. Það
helsta, sem ríkið hefur lagt til síð-
ustu árin, er að flytja málaflokkinn
til sveitarfélaganna. En flutningur
til sveitarfélaganna leysir ekki
vandamálið.
Allir sem koma að þessum
málum vilja leysa þau en því miður
vill umræðan leiðast út í tog-
streitu, til dæmis um daggjöldin
sem við viljum að hækki en ríkið
telur þau fullnægjandi og þar með
strandar umræðan. Þetta er eitt
dæmi af mörgum um að horft er
til vandamála dagsins í stað þess
að ræða saman á málefnalegan
hátt þar sem leitað er lausna til
framtíðar. Lausna sem eiga að
koma þeim til góða sem nú taka
ákvarðanirnar þegar aldurinn
færist yfir þá.“
Ástandið versnar
frá degi til dags
Að sögn Sigurðar verða heil-
brigðisyfirvöld, velferðarráðu-
neytið, rekstrarfélögin, félög eldri
borgara og aðrir sem tengjast
málaflokknum að svara því hvernig
best verður fyrir okkur að leysa
þessi mál í framtíðinni.
„Lausnin, hver sem hún verður,
mun eðlilega kalla á útgjöld. Eiga
þeir fjármunir að koma eingöngu
frá ríkinu eða sveitarfélögunum,
beint frá þeim sem koma til
með nýta þjónustuna, frá líf-
eyrissjóðunum eða með sérstökum
skatti? Við greiðum öll gjald í
framkvæmdasjóð aldraðra og ætti
kannski að hækka það til að taka
á vandamálinu? Spurningarnar
eru margar og við verðum að svara
þeim.
Við sem veitum þjónustuna
getum lítið gert annað en fylgt
boðum ríkisins um einbýli og góða
aðstöðu fyrir hvern heimilismann.
Við getum ekki byggt ný hjúkr-
unarheimili en höfum leyst málin
á liðnum árum með því að breyta
eldri herbergjum í einbýli. Við
framkvæmdir stækka herbergin
og þeim fækkar. Þar með fækkar
þeim sem við getum boðið rými á
hjúkrunarheimilunum okkar.
Þótt hluti heildarlausnarinnar
sé tæknilegs eðlis þykir mér ljóst
að viðhorfsbreyting sé nauðsyn-
leg. Fólk þarf ef til vill að taka
meiri ábyrgð á eigin lífi og hugs-
anlega verður ábyrgð fjöskyld-
unnar á þeim aldraða að aukast.
Ef svo á að vera verður ríkið að
taka tillit til þess og breyta við-
horfi sínu til þeirra sem leggja sig
fram við að hjálpa sér sjálfir. Nú
er matsferlið byggt þannig upp að
erfitt er að fá heilsu- og færnismat
fyrir aldraða ef þeim hefur verið
sinnt af fjölskyldunni heima hjá
sér. Matskerfið er nefnilega byggt
þannig upp að það verður að prófa
öll úrræði sem standa til boða
áður en sá aldraði fær heilsu- og
færnismat, hversu undarlega sem
það hljómar.
Það er mikil vinna fram undan
og tíminn líður. Við búum nú
þegar við uppsafnaða þörf eins og
glögglega sést á þeim fjölda sem nú
liggur á sjúkrahúsunum og bíður
eftir plássi á hjúkrunarheimilum.
Ástandið versnar frá degi til
dags, svo ég tali nú ekki um
komandi ár. Um áttræðisaldurinn
fer þörfin eftir rými á hjúkrunar-
heimili að verða nokkuð almenn.
Þegar ég næ þeim aldri verður
fjöldi áttræðra í samfélaginu
þrisvar sinnum meiri en nú. Ég
held að allir sem koma að þessum
málum eigi að velta því fyrir sér
hvernig þeir vilja sjá öldurnarmál
fyrir sér þegar viðkomandi nær
þessum aldri. Vandamálið fer
ekkert frá okkur,“ segir Sigurður
Garðarsson, framkvæmdastjóri
Sjómannadagsráðs.
» Um 1.200 eldri borgarar
búa í sérhæfðu húsnæði
á vegum Sjómannadags-
ráðs, um helmingurinn
á hjúkrunardeildum og í
dvalarrýmum, aðrir í einka-
eða leiguíbúðum á vegum
ráðsins.
» Alls eru um 1.000 manns á
launaskrá hjá fyrirtækjum
Sjómannadagsráðs.
» Hrafnista sér um rekstur
hjúkrunarheimila fyrir
Reykjanesbæ og Kópavog.
» Fasteignir í eigu Sjó-
mannadagsráðs eru um
55.000 fm og ársvelta
Sjómannadagsráðs er um
6 milljarðar króna.
Til hamingju með
daginn sjómenn!
Sjávarútvegur
islandsbanki.is Netspjall Sími 440 4000 Facebook
Þjónustu- og öryggisíbúðir
Sjómannadagsráðs
við Hrafnistu í Reykjavík.