Skessuhorn - 11.03.2020, Page 28

MIÐVIKUDAGUR 11. MARS 202028
Vörur og þjónusta
R E S T A U R A N T
Upplýsingar í síma: 430 6767
R E S T A U R A N T
Upplýsingar í síma: 430 6767
H P Pípulagnir ehf.
Alhliða pípulagnaþjónusta
Hilmir 820-3722
Páll 699-4067
hppipulagnir@gmail.com
SK
ES
SU
H
O
R
N
2
01
8
Fyrir alla vigtun
Húsarafmagn
Töflusmíði
Iðnaðarrafmagn
Bátarafmagn
Bílarafmagn
RAFMAGN
vogir@vogir.is Sími 433-2202
VOGIR
Bílavogir
Kranavogir
Skeifuvogir
Pallvogir
Aflestrarhausar
Hönnun prentgripa
& alhliða prentþjónusta
Drei bréf - Boðsbréf
Ritgerðir - Skýrslur
Reikningar - Eyðublöð
Umslög - Bréfsefni
Fjölritunar- og
útgáfuþjónustan
Getum við
aðstoðað þig?
sími: 437 2360
olgeirhelgi@islandia.is
• Bílasprautun • Bílaréttingar • Framrúðuskipti
BÍLASPRAUTUN VESTURLANDS
S: 860-0708 • Smiðjuvellir 7, Akranesi • bv.sprautun@gmail.com
Vinnum fyrir öll tryggingafélög
„Á íslensku má alltaf finna svar,“ orti
heimamaðurinn Þórarinn Eldjárn á
Íslandi. Sem ferðamaðurinn Geir
Konráð, sem staddur er í steikj-
andi hita á götumarkaðnum í Níger
í Vestur-Afríku, er ég bara alls ekki
sammála skáldinu. Á skraufþurr-
um vörum mínum er tungan orð-
in þokkalega þjál, en bara á árans
íslensku! Svörin sem ég finn á ís-
lensku gagnast mér ekki neitt þeg-
ar ég þarf nauðsynlega að gera mig
skiljanlegan fyrir fólki sem aldrei
hefur séð eða sungið með auglýs-
ingunni frá Mjólkursamsölunni.
Þökk sé óhóflegu glápi á Simp-
sonfjölskylduna með íslenskum
texta í æsku þá er ég þó þokkalega
fær í að tjá mig á enskri tungu, en
öll önnur tungumálafög hafa reynst
mér mjög erfið á minni mennta-
göngu í gegnum lífið. Ég hef
samt verið lánsamur með góða og
skemmtilega kennara og ég man
til dæmis vel eftir því að hafa haft
mjög gaman af því að syngja með
Kim Larsen lögum í dönskutíma
hjá Lóa í Grunnskólanum í Borgar-
nesi. En þrátt fyrir góðu kennarana
í gegnum tíðina þá einhvern veg-
inn lærði ég aldrei neitt tungumál
af skólabók, sama hvað ég reyndi
og rembdist við að gera mitt besta.
Ég fæ martraðir enn í dag sem eru
oftast á þá leið að ég er sveittur og
stressaður að hamast við að lesa
glósur og orðinn of seinn í upp-
tökupróf í dönsku eða þýsku.
Það var ekki fyrr en ég fór að
ferðast um heiminn að mér gekk
aðeins betur að læra önnur tungu-
mál. Ég bjó um tíma í Níkaragúa í
Mið-Ameríku og náði á endanum
að gera mig skiljanlegan á spænsku
og meira að segja lesa fyrsta part-
inn af Don Kíkóta eftir Miguel de
Cervantes á upprunalega tungu-
málinu. Ég vil taka það fram að all-
ir fagrir frasar úr þessum frábæra
miðaldardoðrant, sama hve flottir
þeir hljómuðu á spænsku, hjálp-
uðu engan veginn við að gera hosur
mínar grænar fyrir þeim senjorit-
um er ég taldi mest líkjast Dulcinea
del Toboso. Konulaus kom riddar-
inn ég aftur heim til Íslands og eftir
kreppu flutti ég, líkt og margir aðr-
ir Íslendingar, til Noregs. Blessaða
norskan er náttúrulega bara léttari
útgáfa af íslenskunni þannig að ég
tel það ekki mikið afrek að ég náði
á endanum að gera mig skiljanlegan
fyrir frændum okkar þar í landi.
En núna er ég í Níger og mér til
mikillar mæðu þá er kunnátta mín í
norsku, spænsku og Simpsonsfrös-
um alveg gangslaus hérna á götu-
mörkuðum. Landið er með ellefu
opinber tungumál og ég kann ekk-
ert af þeim. Ég hins vegar dáist af
íbúum þessa lands fyrir tungumála-
kunnáttu þeirra. Margir innviðir
hérna í landinu eru vanþróaðir og
sérstaklega þá menntakerfið. Ein-
ungis í kringum 30% íbúa lands-
ins kunna að lesa, en það er samt
á réttri leið því í byrjun aldarinnar
var læsi aðeins um 14%. Ríkistjórn-
in, í samvinnu við alþjóða hjálpar-
stofnanir, hefur sett á skólaskyldu
og unnið er að því að bæta mennta-
málin hérna í landinu. Ég gat varla
trúað þessum tölum fyrst þegar
ég las um Níger. Einmitt „las um
Níger,“ ég get ekki ímyndað mér
hvernig veröldin mín væri ef ég
gæti ekki lesið. Ég kom til landsins
með þetta ofarlega í huga og ætl-
aði einhvern veginn að hafa auga
með þessu þegar ég væri á með-
al fólks. Ég veit ekki við hverju ég
bjóst við en það sést að sjálfsögðu
ekkert á fólki hvort það getur lesið
eða ekki.
Menntun og gáfur eru auðvi-
tað ekki hið sama. Ég hef oft hitt
og spjallað við menntað fólk sem
mér þótti mjög vitlaust og svo hef
ég hitt fólk sem gekk illa í skóla
en er klárlega fluggáfað. Hérna í
borginni Niamey á götumarkað-
inum hef ég fylgst með venjulegu
fólki hoppa á milli að minnsta kosti
þriggja, stundum jafnvel fimm,
mismunandi tungumála sem eru
algjörlega málfræðilega ólík. Áður
fyrr þótti mér fólk heima, sem gat
í samtali hoppað á milli þýsku,
dönsku, ensku og íslensku, vera al-
veg magnað og sýna miklar gáfur
og færni, en höfum í huga að þessi
tungumál eru öll germönsk tungu-
mál og málfræðilega skyld. Reynum
að ímynda okkur hvernig það væri
að hoppa á milli íslensku, kínversku
og finnsku í daglegu tali, jafnvel ar-
abísku og grænlensku líka. Mörg
tungumálanna sem eru töluð hérna
í Níger eru svona ólík. Fólkið hérna
er kannski ekki mikið menntað, en
það er klárlega fluggáfað.
Zarma-songhai, hausa, fulfulde
og franska, öll þessi tungumál og
fleiri eru til í kringum mig hérna en
ég skil ekki neitt með minn tungu-
málaakkillesarhæl. Ég er auðvitað
að reyna að læra en það gengur illa.
Ég valdi frönsku því það er mest tal-
aða málið á mörgum svæðum sem
og indóevrópskt og því málfræði-
lega skylt þeim tungumálum sem ég
tala fyrir, ólíkt hinum. Þrátt fyrir að
uppáhalds höfundarnir mínir Jules
Verne, Alexandre Dumas og Vol-
taire séu allir franskir þá er ég samt
alls ekki hrifinn af franska tungu-
málinu, og það er líklegast Frökk-
um að kenna. Margir Frakkar,
eins og mágkona mín hún Marie,
eru alveg dásamlegt fólk. En allt-
of margir eru hræsnarar sem þykj-
ast ekki skilja neitt sem maður seg-
ir við þá, nema stundum svara þeir
glottandi á öðru tungumáli, með
miklum frönskum hreim, einungis
til að segja manni að framburður-
inn minn á frönsku sé ógeðslegur
og óskiljanlegur. Það virðist vera
þjóðaríþrótt hjá þeim að hæðast að
þeim sem dirfast að reyna að læra
þetta fáránlega tungumál þeirra.
Sem betur fer er fólkið hérna í
Níger algjör andstæða við frönsku
hræsnarana. Flest fólk er einstak-
lega vinalegt og tilbúið að taka sér
smá stund til að skilja hvað mað-
ur er að reyna að gera skiljanlegt
með furðulegri frönsku og handa-
bendingum. Snjallsímar eru líka
galdratæki sem brúa mörg bil í
dag, margir eru með forrit sem
geta þýtt talað mál, en stundum fer
rafmagnið af borginni og ekkert
virðist virka. Það er þá sem ég er
sérstaklega þakklátur fyrir menn-
inguna hérna, hvað flestum þykir
eðlilegt að vera bara vinalegur og
viljugur til að skilja hvað aðrir eru
að meina. Kannski er þetta afleið-
ing þess að alast upp í kringum öll
þessi tungumál?
Á íslensku má alltaf finna svar, en
það á örugglega líka við öll önnur
mál. Svörin eru víða og því sakar
ekki að reyna að læra fleiri mál þó
það sé stundum erfitt, þessu lang-
ar mig að minnsta kosti til að trúa,
trúa, trúa.
Geir Konráð Theódórsson
Skeljahátíð verður haldin í Stykk-
ishólmi um páskana, nánar til tek-
ið dagana 9. til 12. apríl næstkom-
andi. Hátíðin hefst á skírdag en
flestir viðburðir eru á föstudaginn
langa og laugardeginum. Dagskrá-
in er fjölbreytt og eðli málsins sam-
kvæmt eru viðburðir tengdir skel-
fisknum áberandi. Smiðjur verða
haldnar, listasýning opnuð og blásið
verður til tónleika. Smakkbar verð-
ur á laugardagskvöld þar sem veit-
ingastaðir og fyrirtæki í Stykkis-
hólmi bjóða upp á smakk og Bjart-
mar Guðlaugsson treður upp. Gylfi
Ægis syngur á föstudagskvöldinu
og Matti og Hafþór troða upp á
laugardagskvöldinu. Ítarlega dag-
skrá hátíðarinnar er að finna á visi-
tstykkisholmur.is.
kgk Bláskel mallar í potti. Ljósm. úr safni.
Skeljahátíð í Hólminum um páskana
Pstiill - Geir Konráð Theódórsson
Heimamaður og svarið er...