Bændablaðið - 17.12.2020, Qupperneq 51

Bændablaðið | Fimmtudagur 17. desember 2020 51
Prófanir Skógræktarinnar og
fjarkönnunar fyrirtækisins Svarma
á notkun dróna með LiDAR-tækni
til skógmælinga lofar góðu. Ljóst
er að tæknin getur nýst vel við að
meta lífmassa í skógi og þar með
kolefnisbindingu.
Gögnin sem mælingarnar gefa
sýna til dæmis hæð einstakra trjáa í
skóginum með nokkurra sentímetra
nákvæmni. Frá þessu er sagt í nýju
myndbandi sem Skógræktin hefur
gefið út.
Í tilkynning frá Skógræktinni
segir að grisjunarþörf í íslenskum
skógum fari vaxandi og það
þurfi að bregðast við því með
nýjustu þekkingu og tækni. Liður
í þeirri viðleitni var verkefni sem
naut styrks úr Framleiðnisjóði
landbúnaðarins og umhverfis- og
auðlindaráðuneytinu. Bornar voru
saman niðurstöður úr LiDAR-
drónamyndatökum og hefðbundnum
skógmælingum.
Aðferð til að lækka kostnað
Markmið verkefnisins var að þróa
aðferðir til að lækka kostnað við
skógmælingar sem eru dýr og
tímafrekur þáttur í úttektum á
skógum. Gerðar voru athuganir og
tilraunir á þremur skógarjörðum
í Fljótsdalshreppi á Héraði,
Brekkugerði, Brekkugerðishúsum
og Geitagerði. Þessar jarðir urðu
fyrir valinu vegna þess að á þessu
tiltölulega afmarkaða svæði er að
finna skóga á aldursbilinu 15 til 50
ára gamla.
Flygildi, sem er dróni í daglegu
tali, má nota við margs konar
mælingar. Í verkefninu var settur
svokallaður LiDAR-skanni á dróna
sem sendir út leysigeisla og mælir
100.000 punkta á hverri sekúndu.
Með þeim upplýsingum sem safnast
er hægt að búa til hæðar- og landlíkan
í þrívídd. Þá má nota áfasta myndavél
til að lita svokallað punktaský sem
skanninn gefur og búa til loftmynd
samtímis.
Við hefðbundnar skógmælingar
eru valdir mælifletir í skóginum þar
sem öll tré eru þvermálstré og valin
tré hæðarmæld, venjulega hæsta tréð
og meðaltréð.
Mikil nákvæmni
Flóknast í verkefninu var að þróa
reiknilíkan sem notað er til að greina
punktaskýrið, telja trén, staðsetja
þau og finna hæð þeirra. Út frá þeim
upplýsingum er svo hægt að áætla
lífmassa trjánna í skóginum.
Hver punktur á punktaskýinu sýnir
hæð yfir jörðu mjög nákvæmlega.
Hæð allra trjáa á viðkomandi svæði
má því sjá með nokkurra sentímetra
nákvæmni.
Auðvelt er að fjarlægja gróður
og mannvirki á myndunum og sjá
landið undir skóginum eins og það
væri gróðurlaust. Þessar loftmyndir
og hæðarlíkön bæta því miklu við
þær upplýsingar sem fást með
hefðbundnum skógmælingum.
Lofar góðu fyrir framtíð
skógmælinga
Niðurstöður verkefnisins sýna
að LiDAR-mælingarnar koma mjög
vel út í samanburði við hefðbundnar
skógmælingar á jörðu niðri. Það þýðir
að þessi tækni lofar mjög góðu fyrir
framtíð skógmælinga á Íslandi. Því
miður gekk ekki vel að meta gæði
einstakra trjáa með þessum myndum
en sérfræðingar Svarma telja að úr
því megi bæta.
Kosturinn við að nota punktaský
sem þessi umfram hefðbundnar
mælingar er ekki síst sá að með
LiDAR-mælingum er hægt að mæla
allan skóginn í heild í stað afmarkaðra
mæliflata sem valdir eru af handahófi.
Í rannsókninni var augljóst að
þessi tækni gefur mjög nákvæmar
upplýsingar um fjölda og hæð trjáa
sem stóðust fyllilega samanburð við
mælingar á jörðu niðri. Einnig gerir
þessi tækni kleift að fá mjög góðan
samanburð á skógum frá ári til árs.
LiDAR-tæknin getur því nýst
mjög vel við að meta lífmassa í skógi
og þar með við mat á kolefnisforða.
Það þýðir einnig að tæknin getur
komið að mjög góðum notum við
mat á kolefnisbindingu í skógum og
skýrslugerð vegna loftslagsbókhalds
Íslands. En til þess að svo megi
verða þarf að gera frekari rannsóknir
og prófanir á tækninni og þeim
niðurstöðum sem hún gefur.
Myndband um verkefnið
Í myndbandi sem Skógræktin
hefur gefið út um verkefnið segja þeir
Björn Traustason, landfræðingur á
rannsóknasviði Skógræktarinnar og
verkefnisstjóri í rannsókninni, og
Lárus Heiðarsson skógræktarráðgjafi
frá verkefninu og kostum tækninnar
fyrir skógmælingar á Íslandi. Einnig
koma fram tveir starfsmenn Svarma,
Tryggvi Stefánsson, tæknistjóri og
stofnandi, og Sydney Gunnarsson
aðgerðastjóri sem lýsa tæknilegri hlið
verkefnisins. Um myndbandsgerðina
sá Hlynur Gauti Sigurðsson. /VH
LiDAR-tækni lofar góðu:
Tæknibylting í
skógmælingum
NÚ ER RÉTTI TÍMINN TIL ÞESS AÐ HUGA AÐ
PÖNTUN Á TÆKJUM Í VORVERKIN.
AMAZONE býður upp á breiða línu af áburðardreifurum, pinnatæturum, sáningsvélum,
diskaherfum, plógum og úðunartækjum.
REYKJAVÍK:
Krókháls 16
Sími 568-1500
AKUREYRI:
Baldursnes 8
Sími 568-1555
Vefsíða og
netverslun:
www.thor.is
Flóamannabók I og II
Saga Hraungerðishrepps í Flóa með ítarlegum
upplýsingum um búsetu fólks í sveitinni og börn þeirra
frá 1800 til 2020, samtals 654 ævisögur. Myndir af
öllum sem til náðist og bæjum og mannlífi sveitarinnar,
margar í lit. Bókin er samtals 1.046 bls. og þar er einnig
skráð saga sveitarinnar, helstu félaga, skólans og kirkna
að ógleymdri Flóaáveitunni. Bókin er lifandi saga
fólksins sem hefur búið og býr í Hraungerðishreppi.
Fæst í Bókakaffinu Selfossi og Reykjavík.
Einnig hjá höfundi, Jóni M. Ívarssyni, s. 861-6678,
jonmivars@gmail.com.
Nánari upplýsingar á vefsíðunni Flóamannabók.
Séð verður um að koma bókinni til kaupenda.
SKÓGRÆKT&LANDGRÆÐSLA
Prófanir Skógræktarinnar og fjarkönnunar fyrirtækisins Svarma á notkun dróna með LiDAR-tækni til skógmælinga
lofar góðu.
Gleðileg jól
Bænda
14. janúar