Lögmannablaðið - 2020, Blaðsíða 16
16 LÖGMANNABLAÐIÐ TBL 03/20
NEFND UM DÓMARASTÖRF:
HVAÐ Á AÐ GERA ÞEGAR
DÓMARI NEITAR AÐ
ÚRSKURÐA?
Inngangur
Nefnd um störf dómara er að nokkru leyti sambærileg við
úrskurðarnefnd lögmanna. Nefndin er sjálfstæð og óháð
nefnd sem starfar á grundvelli 9. og 10. gr. dómstólalaga
nr. 50/2016. Nefndin fjallar um agamál dómara og eftir
atvikum aðstoðarmanna dómara og tekur við kvörtunum
vegna dómstarfa þeirra. Hverjum þeim sem telur dómara
hafa gert á sinn hlut í störfum sínum er heimilt að beina
kvörtun til nefndarinnar. Auk þess hefur nefndin eftirlit
með aukastörfum dómara og eignarhlut þeirra í félögum
og atvinnufyrirtækjum.
Fáum kvörtunum er beint til nefndarinnar, a.m.k.
samanborið við úrskurðarnefnd lögmanna, en væntanlega
hefur það eitthvað með valdmörk nefndanna að gera.
Nefnd um dómarastörf hefur birt um þrjú til sjö mál á ári
en til samanburðar birti úrskurðarnefnd lögmanna síðustu
árin (2015-2019) á bilinu 23 til 45 mál. Þá er flestum málum
vísað frá nefnd um dómarastörf. Á árunum 2015-2019
bárust nefndinni alls 27 mál. Af þeim virðist sem einungis
fjögur til sex mál hafi hlotið efnislega meðferð (upplýsingar
á heimasíðu nefndarinnar eru ekki alveg fullkomnar).
Eitt mál frá síðasta ári er áhugavert fyrir lögmenn en það
varðar bæði samskipti dómara (og dómstóls) við lögmann
en einnig þá réttarfarslegu klemmu sem kemur upp ef
dómari beinlínis neitar að úrskurða í máli.
Lögmaður kvartar yfir dómara
Í áliti nefndar um dómarastörf í máli nr. 4/2019 kvartaði
lögmaður yfir því að héraðsdómari hefði annars vegar
neitað að verða við kröfu um að kveða upp úrskurð um
þóknun, sem áður hafði verið ákvörðuð honum til handa,
og hins vegar að dómarinn hefði ekki svarað andmælum
lögmannsins vegna þessa. Auk þess kvartaði lögmaðurinn
yfir því að héraðsdómstóllinn hefði ekki svarað kvörtun
hans yfir háttsemi dómarans.
Lögmaðurinn hafði farið fram á ákvörðun um þóknun
vegna starfa sinna sem skipaður verjandi manns sem
hafði verið úrskurðaður í farbann vegna rannsóknar.
Lögreglumálið var fellt niður og þá hafði lögmaðurinn
óskað eftir ákvörðun um þóknun vegna vinnu sinnar.
Héraðsdómarinn ákvað þóknun með bréfi en lögmaðurinn
gat ekki sætt sig við ákvörðunina og krafðist rökstudds
úrskurðar um hana. Dómarinn hafnaði kröfunni á grund-
velli þess að ekki væri lagaheimild fyrir að úrskurða um
ákvörðunina. Lögmaðurinn mótmælti með tölvupósti
sem dómarinn svaraði ekki skriflega en mun hafa hringt í
lögmanninn og rætt málið við hann. Með bréfi til dómstóls
viðkomandi dómara ítrekaði lögmaðurinn kröfu um að
úrskurður yrði kveðinn upp um þóknunina. Þessu bréfi var
ekki svarað. Lögmaðurinn taldi að með þessum athöfnum