Lögmannablaðið - 15.01.1996, Blaðsíða 8

var ekkert tillit tekið til hvernig
tjón yrði bætt heldur einvörðungu
tekið mið af færni (funktions-
förmága) og miskastig miðuð við
hámarks færniskerðingu fyrir
hverja tegund líkamstjóns.
Þessar töflur hafa enn þann dag
í dag ekki verið opinberlega tekn-
ar í notkun, en samkvæmt upplýs-
ingum frá Solveig Almblad, skrif-
stofustjóra hjá sænsku umferðar-
slysanefndinni (Trafikskade-
námnden), er talið víst að svo
verði frá og með 1. júní 1996. Hún
upplýsti jafnframt, að frá sama tíma
muni verða tilbúnar til notkunar
töflur yfir bótafjárhæðir, sem yrðu
reiknaðar út frá miskastigi, óháð
mati á starfsgetu eða starfsmennt-
un hins slasaða og tækju hvorki
mið af launum hans eða svokall-
aðri grunnupphæð (basbelopp).
Þá upplýsti hún, að 10% miski
myndi væntanlega verða bættur
með SEK 27.000 auk einhverra
bóta fyrir tímabundnar pjáningar
og miska, en hámarksmiski (100%)
myndi verða bættur með SEK
700.000.1
1.3. Norðiirlöndin
í Reykjavík var haldinn samnor-
rænn fundur um almannatrygging-
ar árið 1960 (Socialförsákrings-
möte), en par var ákveðið að
freista pess að koma á fót starfs-
hópi, sem falið yrði að fá yfirsýn
yfir hinar mismunandi miskatöflur
sem giltu í vinnuslysatryggingum
landanna og einnig að reyna að
koma á samræmi við bótauppgjör.
Árið 1961 skipuðu tryggingamála-
ráðherrar Norðurlandanna slíkan
starfshóp og var einn læknir og
1 Samkvæmt upplýsingum frá sænska
tryggingafélaginu Folksam getur fólk í
Svíþjóö tryggt sig vegna líkamstjóns og
ákvarðar tryggingartaki mögulegar há-
marksbætur, sem nú eru einföld til tíföld
s.k. grunnupphæö (basbelopp), nú SEK
35.700. Bætur skerðast um 1% á ári á
aldrinum 25 - 50 ára og um 2% eftir þaö.
F.nn er stuðst við miskatöflur frá 19S8 og
10% miski hjá einstaklingi yngri en 25
ára með hámarkstryggingu er því bætttir
meö SEK 35.700.
einn embættismaður frá hverju
landanna í hópnum. Var fyrsti
fundur hópsins haldinn í Osló í
september 1961 og síðan var funcl-
að reglulega næstu tvö árin og að
lokum í Osló í september 1963.
Niðurstöður peirrar vinnu, sem
fram fór pessi tvö ár, voai síðan
gefnar út. Voru töflur pær, sem par
voru samdar, til skamms tíma not-
aðar til viðmiðunar við örorkumöt,
sem framkvæmd voru hér á landi
(Det sjette nordiske social-
försikringsmöde, Oslo; 1963).
2. Varanlegur miski
2.1. Skilgreining
Varanlegur miski er minnkuð
geta einstaklings til orðs eða æðis
vegna sjúkdóms eða afleiðinga
slyss.
Með varanlegum miska er átt við
breytingu á heilsufarslegu ástandi
einstaklings metið eftir læknis-
fræðilegum aðferðum.
Varanlegur miski vegna afleið-
inga slyss er skerðing á líkamlegri
og eftir atvikum andlegri færni
óháð orsök og án tillits til starfs-
menntunar, áhugamála eða ann-
arra sérstakra pátta hjá hinum slas-
aða.
Miskastig er metið út frá læknis-
fræðilegum forsendum, par sem
ákveðið líkamstjón (einkenni hins
slasaða í kjölfar slyss eða sjúk-
dóms) er metið út frá þeirri skerð-
ingu á almennri færni sem það
veldur, óháð orsök.
Varanlegur miski hefur á undan-
förnum misserum stundum verið
kallaður læknisfræðileg örorka.
2.2. Miskatöflur
Við gerð töflu um varanlegan
miska, sem örorkunefnd hefur
samið, sbr. 10. gr. laga nr. 50/1993,
hefur hliðsjón verið höfð af sam-
bærilegum töflum bæði austan hafs
og vestan. Tafla þessi er alls ekki
fullkomin og tekur ekki til allra
þeirra hugsanlegu áverka, sem
fram geta komið við slysfarir. Þá er
nefndinni ljóst, að taflan þarf að
vera í stöðugri endurskoðun á
sama hátt og gert hefur verið í ná-
grannalöndunum, sbr. framan-
skráð.
Við mat á miska vegna fleiri en
eins slyss eða þegar slys hefur
valdið miska á fleiri en einu líf-
færakerfi sama einstaklings, er ekki
hægt að leggja miskastig saman
með einfaldri samlagningu. Þannig
má til dæmis taka einstakling, sem
hlotið hefur algjört sjóntap á öðru
auga og jafnframt algjört heyrnar-
tap á öðru eyra. Vegna sjónskerð-
ingar er miski hans 20% og vegna
heyrnarskerðingar 10%. Heild-
armiski hans er ekki 30%, heldur
20% að viðbættum 10% af 80%,
þ.e. 28% [A% + B(100 - A)%].
í miskatöflum er hvergi talað sér-
staklega um verki, angist, þung-
lyndi eða heilkenni áfallastreitu,
sem ekki er óalgeng eftir meiri
háttar slysfarir. Verkir eru hins veg-
ar vegnir inn í afleiðingar áverka á
stoðkerfi, t.d. tognanir á hrygg
(kafli III. A.c). í því sambandi má
geta þess, að tilhneigingar til lækk-
unar á miska vegna langvarandi
verkja hefur gætt á seinni árum,
sennilega samfara auknum skiln-
ingi læknisfræðinnar á eðli lang-
varandi verkja og auknum mögu-
leikum til læknismeðferðar.
2.3. Starf lceknis í
örorkunefnd
Læknir, sem situr í örorkunefnd,
þarf að hafa menntun og reynslu
við mat og meðferð fólks, sem orð-
ið hefur fyrir slysum, sem hafa
langvarandi sjúkdómseinkenni í
för með sér. í sérstökum tilvikum
er þó gert ráð fyrir að læknar
nefndarinnar geti kallað sér til full-
tingis sérfræðinga á ýmsum svið-
um læknisfræðinnar.
Við mat á varanlegum miska þarf
læknirinn að hafa upplýsingar um
eðli áverka þess slasaða og hvert
líffærafræðilegt og lífeðlisfræðilegt
líkamstjón hefur orðið við slysið.
Þessar upplýsingar fást með því að
taka nákvæma sjúkrasögu af hin-
um slasaða og framkvæma á hon-
um læknisskoðun, en einnig með
því að afla vottorða eða greinar-
gerða frá þeim læknum, sem
8
Lögmannablaðið