Lögmannablaðið - 15.12.1996, Blaðsíða 14

Valborg Þ. Snœvarr, hdl.
Gagnaöflun í forsjármálum
Háskólaútgáfan gaf nú ný-
lega út rit eftir Sigríði Ingv-
arsdóttur, héraðsdómara,
sem ber heitið „Gagnaöflun í for-
sjármálum". Var eftir því óskað af
hálfu ritnefndar Lögmannablaðsins
að undirrituð ritaði örfá orð um rit
þetta og var undirritaðri ljúft að
verða við þeirri ósk.
Valborg Þ.
Snœvarr, hdl
Bókin er 139 blaðsíður að lengd,
þar af nemur heimildaskrá fimm
blaðsíðum. Má ljóst vera af lestri
heimildaskrárinnar sem og ritinu í
heild að höfundur hefur víða leitað
fanga við gerð ritsins og er fengur
fyrir áhugamenn um forsjármál að
heimildaskránni einni og sér.
Tilgangur rits sem þessa hlýtur
að vera sá að upplýsa og skýra þær
réttarreglur, sem um efnið gilda,
framkvæmd dómstóla á reglunum
og að vekja athygli á vandamálum,
sem efninu tengjast og jafnvel setja
fram hugmyndir að því hvernig
bæta megi úr. Verður að telja höf-
undi hafa tekist vel upp á öllum
þeim sviðum.
Ef finna ætti að ritinu eru helst
tvö atriði, sem vantar að mati und-
irritaðrar. Höfundur lýsir ekki
skoðun sinni um öll þau álitamál,
sem til umfjöllunar eru - enda e.t.v.
ekki við hæfi miðað við þá stöðu,
er höfundur gegnir. Hefði undirrit-
uð þó gjarnan viljað sjá skoðun
höfundar á því hvort rétt sé að
dómari leiti álits matsmanna í öll-
um forsjármálum, sem fyrir dóm
koma og þá á kostnað dómstóls-
ins, eða hvort það sé fyrst og
fremst aðila að fara fram á slíka
álitsgerð. Er þetta nefnt hér, þar eð
nokkur óvissa hefur ríkt um þetta
atriði í reynd. Hafa dómarar á
þessu mismunandi skoðanir, sem
gerir lögmönnum erfitt um vik við
að upplýsa skjólstæðinga sína um
hvemig málum þessum sé í raun
háttað. Álitsgerðir þessar eru
kostnaðarsamar og aðilar geta í
mörgum tilvikum alls ekki staðið
straum af þeim kostnaði, sem öflun
álitsgerðar hefur í för með sér og
hefur þetta atriði því mikla hagnýta
þýðingu. Þá fjallar höfundur ekkert
um gagnaöflun í málum, sem snúa
að forsjá barna til bráðabirgða, en
undirritaðri hefði þótt rétt að víkja
að þeim þætti að einhverju leyti.
Að minnsta kosti hefði mátt koma
að því, með hverjum hætti gagna-
öflun horfði öðmvísi við í þess
konar málum og í því fælist um
leið leiðbeining um hvernig standa
beri að verki við slíka gagnaöflun
lögmanna.
Höfundur vekur athygli á þörf
fyrir reglur, sem að matsgerðum
snúa, hvenær leita beri matsgerða,
með hverjum hætti, sem og um
framkvæmd. Telur höfundur jafn-
framt æskilegt að setja fram reglur
um vinnu sérfræðinga í málum
þessum. Telur hún upp á bls. 130
dæmi um til hverra atriða slíkar
reglur skuli taka. Vantaði að mati
undirritaðrar eitt atriði þar inn í,
um samskipti sérfræðinga og lög-
manna, en um það atriði getur
margt verið óljóst.
Höfundur fjallar með ítarlegum
hætti um flest þau atriði, sem máli
skipta varðandi efnið og er ljóst að
hér er komið grundvallarrit fyrir
alla þá, er kynna vjlja sér hina af-
brigðilegu meðferð, sem mál þessi
sæta, en gagnaöflunin og hlutverk
dómara þar er auðvitað eitt stærsta
sérkenni mála þessara. Höfundur
íjallar með ítarlegum hætti um ým-
islegt er að matsmönnum snýr og
hlýtur umfjöllun þessi að vera
þeim sérfræðingum, sem að mál-
um þessum starfa, mikill fengur. Þá
þótti undirritaðri kaflinn um sönn-
unarfærslu og mat sönnunargagna
athygliverður. Kemur m.a. fram sú
afstaða höfundar, að dómari taki
ekki afstöðu til sönnunargildis að-
ilaskýrslna og að dómarar forðist
að taka afstöðu til ávirðinga aðila á
hvern annan, að því marki sem
Frá laga
Nokkur lagafrumvörp og
þingsályktunartillögur hafa
borist félaginu í haust til
umsagnar og hefur laganefnd, að
beiðni stjórnar L.M.F.Í., séð um að
semja umbeðnar umsagnir. Verður
hér lítillega greint frá efni tveggja
umsagna nefndarinnar.
Fmmvarp til
fasteignasölulaga
l frv. til laga um fasteigna-, fyrir-
tækja- og skipasölu er gert ráð fyrir
því nýmæli í lögum, að einungis
fasteigna- og skipasala sé heimilt að
hafa milligöngu vegna kaupa og
sölu á fyrirtæki, sem stundar virðis-
aukaskattsskylda starfsemi. í um-
sögn laganefndar er bent á að
ákvæðið sé að ýmsu leyti óljóst og
þyrfti nánari skoðunar við, m.a.
vegna spurningarinnar um hvort
eðlilegt væri að takmarka þennan
einkarétt, ef hann teldist eiga rétt á
sér, við sölu virðisaukaskattsskyldra
fyrirtækja. Einnig vegna þess að
ekki væri skilgreint hvað fælist í
kaupum eða sölu á fyrirtæki, þ.e.
hvort ákvæðið ætti einungis við
þegar fýrirtæki væri selt í heild sinni
14
Lögmannablaðið