Víðförli - 15.02.1990, Blaðsíða 8

Trúarraun og reynsla ,0
að heimsækia ísrael
■I Baldursson.
Litróf Gyðinga er sannarlega breitt. Mér kom á óvart við heim-
sóknina til ísraels, hversu öfgamenn meðal Síonista hafa sterk
áhrif á stefnu stjórnvalda í landinu. Ég þekki til Gyðinga í Banda-
ríkjunum. Þeir eru margir mjög ósáttir við framvindu mála í ísra-
el, það eru regindjúp milli þeirra hugmynda og aðgerða ísraels-
stjórnar.
Það var því áfall fyrir mig sem kristinn mann að koma til ísrael
nú. Ég er fullur samúðar vegna ofsóknanna sem þeir hafa sætt
um aldir og eru mikill blettur á kristinni menningu og ég hef
fundið til vissrar samstöðu með þeim. Kristur var raunar fæddur
Gyðingur, og við eigum sömu trúarbók, Gamla testamentið. í
landinu hefur skapast örvæntingarástand. Menn gera þar hluti,
sem ég hlýt að trúa að þeir vilji ekki gera. Hluti sem stjórnast af
aðstæðum. Hugsjónir þeirra hafa snúist upp í andhverfu sína,
hliðstætt því sem gerst hefur í kommúnistaríkjunum.
Austfirðingar eru komnir heim úr
ísraelsför. Stór hópur úr ýmsum
kirkjukórum á Austurlandi ásamt
prestum sínum þeim Sr. Einari Þór
Þorsteinssyni prófasti og sr. Davíð
Baldurssyni hélt jól í Landinu helga
og söng í Betlehem á aðfangadags-
kvöld. Sr. Davíð er í viðtali við Víð-
förla.
Það var ógleymanlegt augnablik
er við sungum við Fæðingarkirkjuna
í Betlehem ásamt mörgum öðrum
kórum víðsvegar að. Síðar sungum
við í Þjóðleikhúsinu, bæði dagskrá
með íslenskum lögum og einnig tvö
lög á hebresku með öllum hinum
kórunum. Það er bjart yfir þeim
minningum. Og ekki var það síður
eftirminnilegt að koma á sögustaði
Biblíunnar Kapernaum, Nasaret og
Tiberias.
Massada er mikil klettaborg. Árið
70 féll Jerúsalem fyrir Rómverjum.
Þá flýðu um 1000 ísraelsmenn þang-
að. Frömdu þeir síðan sjálfsvíg er
baráttan var töpuð fremur en að
hafna í höndum Rómverja. Þeir
börðust heldur til síðasta manns en
að láta ísrael í hendur útlendingum.
Þetta var mér umhugsunarefni
þarna í ísrael að sjá hversu stjórn-
völd nota sögulega atburði, svo sem
Massada til þess að réttlæta aðgerðir
sínar t.d. útþenslustefnu sína, að þeir
eigi kröfu á það land sem þeir hafa
hertekið. Þeir matreiða sögulega at-
burði sér í hag og loka fullkomlega
augum fyrir sögunni sem er þar á
milli. Þeir láta fallhlífasveitirnar
sverja eið á Massada og hvert skóla-
barn er flutt þangað og sent aftur
heim með skilaboðin: Aldrei aftur
Massada.
Þið hafið skynjað mikla spennu í
landinu?
Það er styrjaldarástand sem þrýst-
ir hinum mislitu hópum Gyðinga
saman og því magnast harkan. Það,
sem slær gestinn sífellt, er hversu
lögmálið er ráðandi í þeirra gerðum
öllum, mannleg þörf víkur fyrir bók-
stafnum. Það til að mynda rýr lækn-
ishjálp veitt á Sabbatsdegi, ekki má
sneiða ost, rista brauð, eða ýta á
lyftutakka i þeim degi, svo að hvers-
dagsleg dæmi séu nefnd. En bók-
stafur lögmálsins er grundvallandi i
lífi Gyðinganna. Þú ert tekinn gildur
ef þú fylgir því, annars ertu útlend-
ingur ‘non-person“ sem skiptir ekki
máli.
Maður skilur dæmisögu Jesú um
Miskunnsama Samverjann í allt
annarri dýpt eftir þessa reynslu, og
verður ljósara hve boðskapur hans
var byltingarkenndur; Þú skalt elska
náunga þinn eins og sjálfan þig.
Já, við skynjuðum mikla spennu.
Það er örvænting og gífurleg tauga-
veiklun. Vopnaðir menn eru allsstað-
ar. Óharðnaðir unglingar með
dinglandi vélbyssur vöktu mér mik-
inn ugg.
Hafa viðbrögð annarra þjóða
ekki áhrif á aðstæður í landinu?
Við verðum auðvitað að reyna að
skilja Síonistana. Þeir eru loksins
komnir úr eyðimerkurgöngunni til
fyrirheitna landsins, hin útvalda
þjóð Guðs, og nú bíða þeir þess að
Messías komi inn um hið gullna hlið
í Jerúsalem og safni saman sínum
lýð, lifandi sem dánum. Allt annað
er aukaatriði. Jerúsalem er stað-
bundinn veruleiki ekki andlegur.
Sársauki þeirra felst í því að þeir
skilja ekki hvers vegna Guð lætur
allar þessar ógnir henda sína út-
völdu. Maður sér þá róa sér í ákalli
sínu við Grátmúrinn. Flvers vegna, ó
Guð?! Það var átakanlegt. Um allar
aldir hafa Gyðingar verið ofsóttir, án
þess að þeir hafi ógnað neinum. Út-
rýmingarherferð nasista var engin
nýjung, aðeins sú tæknivæddasta.
Og nú er þeim ógnað af Palestínu-
aröbum, finnst þeim. Þeir greina
ekki að það fólk hefur búið í landinu
um aldir, það er einfaldlega útlend-
ingar ekki útvaldir, samkvæmt
Torah. ísraelar vita enda það eitt að
þeir eru komnir aftur á Massada
kallaðir af Guði.
Jafnframt eru þeir í þversögn við
sjálfa sig. Annarsvegar segja þeir:
Það er nóg pláss í heimi hér fyrir alla
hvar sem er, og þetta lyktar af anark-
isma og virðingarleysi fyrir lögum og
reglum. Hinsvegar réttlæta þeir
þannig stofnun síns ríkis og útþenslu
þess með því að Guð hafi kallað þá
þangað.
8 — VÍÐFÖRLI