Víðförli - 15.02.1990, Blaðsíða 22

LOKSINS!
Það er ekki á hverjum degi að ís-
lenskt guðfræðirit er gefið út. Dr.
Einar Sigurbjörnsson prófessor í
trúfræði við Guðfræðideild Háskól-
ans hefur sent frá sér 494 bls. rit um
kristna trúfræði er nefnist. CREDO.
Háskólaútgáfan gefur ritið út. Víð-
förli spurði dr. Einar um tildrög
verksins.
Mér fannst slíkt rit vanta á ís-
lensku. Ég hef ekki verið ánægður
með allar þær erlendu trúfræðibæk-
ur sem ég hef séð. Ég vildi fá bók um
kristna trú sem tengir kenninguna
lífinu í heild. Grísku orðin dogma
(kenning) og doxa (lofgjörð) eru rót-
skyld orð, það leggur áherslu á að
trúarlífið verður ekki aðgreint frá líf-
inu sjálfu.
Hvernig verður slíkt ritverk til
þegar höfundur gegnir umfangsmik-
illi kennslu og öðrum störfum?
Ja, ég vandi mig á að fara snemma
á fætur á morgnana og gat náð
nokkrum vinnustundum áður en
dagsverk skyldunnar hófst. Rann-
sóknarleyfi sem ég fékk 1986 hratt
svo sjálfri samningu bókarinnar af
stað. Ég er búinn að kenna trúfræði
i nær 15 ár, þannig að ég hef velt efn-
istökum lengi fyrir mér. En það
hjálpaði mér mjög með alla vegvís-
un, að ég annaðist námskeið í Hafn-
arfjarðarkirkju um postullegu trúar-
játninguna og árið eftir í Reykjavík-
urprófastsdæmi. Þar komu fram
spurningar sem komu mér á óvart,
svo að ég hugsaði málið töluvert út
frá þessu.
Ég samdi bókina á tölvu og setti
hana alla sjálfur. Það er þægilegt
verklag, maður verður engum háður
og pappírskarfan er tóm! Vinnan
gekk hægt og bítandi. En það er
kannski einkennandi fyrir okkar tíð
að þrisvar varð töf á verkinu, í öll
skiptin vegna breytinga á tölvukerf-
inu. Þá féllust mér næstum hendur,
dauðhræddur um að ég beinlínis
týndi verkinu. Það er margskonar
vandi að skrifa verk um guðfræði!
Hverjum er ritið aðallega œtlað?
Ég held að almenningur geti haft
not af bókinni. Hún er þó fyrst og
fremst ætluð sem aðstoð við trú-
Dr. Einar Sigurbjörnsson.
fræðinám fyrir guðfræðistúdenta,
sem og alla þá sem vilja fræðast um
trúna.
Bókin hefur komið út í fimm fjöl-
rituðum heftum sem ég hef kennt.
Viðbrögð stúdenta og annarra sem
lesið hafa heftin, hafa haft áhrif á
endanlega gerð bókarinnar.
Hvernig á hinn íhugunarsami ís-
lendingur að bera sig að við lestur
bókarinnar?
Ætli það sé ekki best að byrja á
efnisyfirlitinu og átta sig á hvað þar
Útkoma bókar próf. Einars Sigur-
björnssonar: Credo — Kristin trúfræði, er
mikið fagnaðarefni. Á sama tíma sem hér
er um að ræða vísindarit um kristna trú-
fræði sem guðfræðinga og guðfræðinema
hefur sárlega vantað, er framsetning efnis-
ins með.þeim hætti að einnig þeir hafa
fullt gagn af, sem til þessa hafa ef til vill
leitt hjá sér vísindarit.
Þetta ágæti ritverksins felst í þeirri
grundvallarhugsun höfundar að trúar-
kenningin og lofgjörðin heyri saman — að
trúarkenningin sé í eðli sínu lofgjörð. Þess
vegna styður hann texta sinn ekki aðeins i
tilvitnunum í önnur rit, heldur einnig í
þekkta sálma úr sálmabók og úr Passíu-
sálmunum. Hver sá sem handgenginn er
sálmum kirkjunnar og helgihaldi hennar
hefur þannig í hendi ser lykil trúfræð-
innar.
Kristján Valur Ingólfsson
er að finna. Það er almennt efnis-
yfirlit fremst í bókinni en annað ná-
kvæmt aftast þar sem einstök atriði
eru greind. Fyrsti kaflinn er aðallega
ætlaður stúdentum, en frá og með
öðrum kafla ætti efnið að koma
flestum að gagni. I bókinni eru 6
hlutar, er skiptast í 23 kafla, þeir eru
aðgreindir en samt í ákveðnu sam-
hengi.
Það væri t.d. hægt að leita uppi í
bókinni leiðbeiningar um lestur
Biblíunnar eins og oft er kallað eftir?
Já, það eru kaflar beinlínis um
trúarlíf, t.d. 19. kaflinn. En það efni
fléttast æði mikið inn í aðra kafla
t.d. um altarissakramentið og frið-
þæginguna.
Væri bókin heppileg sem stoðefni
fyrir umræðuhópa í söfnuðum?
Lesendur hafa minnst á það við
mig. Þá þyrfti kannski að gera við-
bótarkver með spurningum úr köfl-
unum til að örva umræðu. Á tölvu-
öld er slíkt ekki vandamál.
Hvað finnstþér helst vanta íþekk-
ingu almennings hérlendis á krist-
inni trú?
Mér virðist að það skorti helst á
innihaldsatriði trúarinnar. Biblíu-
þekkingin er ekki nægjanleg. Við
höfum löngum litið á trúna sem af-
markaða deild í lífinu, sunnudags-
trú, en ekki sem heildarlífsviðhorf.
Það hafa líka verið uppi neikvæðar
skilgreiningar á ákveðnum trúarvið-
horfum sem valda því að fólk af-
greiðir texta frá liðnum tíma sem
gildislausa og gagnslausa. Það veld-
ur rótleysi í samtíma, þegar þannig
er skorið á ræturnar. Það er til dæm-
is mikill munur að lesa Hallgrím Pét-
ursson sem kristinn vott, sem reynir
að kanna leyndardóma trúarinnar
og miðla öðrum með sér, heldur en
að lesa hann sem fulltrúa rétttrúnað-
ar á 17. öld. Þá er hann settur á ein-
angraðan bás, afgreiddur.
Ég hef viljað leggja áherslu á sam-
eiginlega kristna arfleifð okkar. Það
má likja henni við brunn eða fjár-
sjóð, sem ausa má sífellt af, eins og
hún birtist í trúarvitnisburðinum í
Biblíunni, Sálmabókinni, í játning-
um og predikun kirkjunnar.
22 — VÍÐFÖRLI