Vinnan - 01.03.1949, Blaðsíða 15

urðsson að nafni, vaknaði við það að kalt vatnið
sireymdi yfir hann í rúminu.
Þess skal getið, að það er fágætur munaður í búð-
um í Sandgerði, að hafa rennandi vatn inn í sjó-
búðunum. Venjulega er einn vatnskrani frammi á
gangi í verbúðunum, til afnota fyrir alla íbúendur
húsanna. Verbúðin er björt, en ekki rúmgóð, laust
borð er á gólfinu og hvílurúm fyrir 8 menn. Rúm-
in eru í tveim hæðum, hvert upp af öðru. Enginn
fataskápur er í búðinni og engin þægindi önnur en
vatnið, og rafmagnsljósið frá Sogsvirkjuninni.
En þarna er hreinlega um gengið, þótt allt vaði
út í óhreinindum fyrir utan húsið og stiginn upp á
loftið sé grútskítugur, er verbúðin mjög hreinleg,
enda taka vermennirnir alltaf af sér skóna, áður en
þeir stíga yfir þrepskjöldinn. En stærstan þátt í
hreinlætinu á þó ráðskonan, Erla Axelsdóttir, borg-
firzk bóndadóttir, rúmlega tvítug, eftir útliti að
dæma, þokkaleg og mjög snyrtileg stúlka.
Hún lætur allvel yfir vistinni í verinu, þrátt fyrir
langan vinnudag. En vinnudagur hennar hefst kl.
átta að morgni og er oft ekki lokið fyrr en um mið-
nætti. Kaupið er um þúsund krónur á mánuði og
frítt húsnæði, ef ráðskonan sefur í verbúðunum, sem
er mjög algengt, en Erla leigir herbergi úti í þorpinu
og verður að greiða það sjálf.
Samanborið við kjör margra ungra stúlkna virð-
ist atvinna og kjör Erlu ekki freistandi. En hún er
sjálfstæð í starfinu og á við engan að deila. Hún
tekur virkan þátt í atvinnulífinu, og er þar á verð-
inum, sem mest er þörfin fyrir starfskrafta hennar,
fyrir það ber henni óskorað þakklæti.
I verbúðinni rabba ég um stund við fólkið. Karl
segir að verbúðin og allur aðbúnaður vermanna í
Sandgerði sé afleitur, en öllu verra sé þó hafnleysið.
Hann segir að byggja þurfi bátahöfn og koma upp
bryggju, sem tíu til fimmtán bátar geti athafnað
sig við í einu. Hreppurinn hefur áætlun á prjón-
unum um hafnarbyggingu, en fé vantar til fram-
kvæmdanna. Þá berst talið að skemmtanalífinu á
vertíðinni.
í landlegunum eru haldnir dansleikir, og kvik-
myndir eru sýndar, þegar henta þykir. Skemmtanir
eru haldnar í samkomuhúsi knattspyrnufélagsins
Reynis og á félagsins reikning. Leikfélag er starfandi
í Sandgerði. Formaður þess er Páll Gunnarsson, bif-
reiðarstjóri. Leikfélagið sýnir oft ýmsa sjónleiki, og
nýtur mikilla vinsælda. Helztu leikkonurnar eru:
Guðrún Sumarliðadóttir, Svala Karlsdóttir og Mar-
grét Pálsdóttir, svo nokkrar séu nefndar.
Á leiðinni út úr þorpinu kem ég við í aðgerðar-
húsi þeirra Hrannarmanna. Það er stórt timburhús,
í sama stíl og flest eldri fiskihús eru. Hrönn hefur
yfir að ráða fiskkró við annan útvegg hússins. Inn
um stórar dyr er fiskinum steypt inn í króna af bif-
reiðinni. Landmenn eru byrjaðir að gera að aflan-
um, tvö flatningsborð standa við fiskkróna og út
frá þeim stórt vatnsker. Maður stendur í fiskkrónni
og réttir fiskinn, með sting upp á flatningsborðin,
til þeirra sem slægja hann. Tveir menn standa sín
hvoru megin við borðin, annar ristir fiskinn á kvið-
inn og sker sundur kútmagann, fram við tálknið,
hinn biltir innyflunum út úr kviðnum og fleygir fisk-
inum í vatnskerið, hann aðskilur slorið, lætur gotu
og hfur í körfur, en flegir úrgangnum á gólfið. í
vatnskerinu er rennandi vatn, í því er fiskurinn þveg-
inn og síðan settur upp á bifreið og fluttur í hrað-
frystihúsið.
Það er unun að horfa á handbragð aðgerðarmann-
anna. Handtökin eru fumlaus en örugg og vinnu-
hraðinn er geysi mikill, hver þorskurinn á fætin- öðr-
um rennur viðstöðulaust úr krónni í gegn um hreins-
unareldinn, á flatningsborðið og niður í þvottakerið.
Aflinn er um 15 skippund og tveggja tíma aðgerð,
segir Karl.
Þegar ég hef staðið um stund og horft hugfang-
inn á vinnubrögðin og piltarnir hafa fyllt poka af
kútmaga, lifur og ísu, sem þeir gefa mér í „nestið",
kveð ég þessa starfsglöðu dugnaðarmenn, óska þeim
góðs afla og góðra stunda, set mig inn í jeppann
og legg af stað heim á leið, ánægður yfir því að
hafa fengið að dvelja litla stund á meðal mannanna,
sem vinna ótrauðir að því að draga björg í bú ís-
lenzku þjóðarinnar, manna, sem með starfi sínu
leggja grundvöllinn undir alla okkar velmegun, en
eru nú góðu heilli orðnir þess megnugir að heimta
„skerf sinn og skammt“, til jafns við aðra borgara
þjóðfélagsins.
Úr Blágresi og brenninetlum
Aðkomumaður spyr Matts í Vesturbotnum hvort
hann hafi trú á spádómum og þess háttar.
Matts: — „Eg Þúi engum spádómum, því að dótt-
ur okkar var spáð að hún mundi aldrei eignast barn,
og hún treysti því — og nú situr hún uppi með tvö.“
-O-
Andersson, Karlsson og Jóhannsson, gamlir vinir,
hittast af tilviljun. Þeir eta og drekka saman og
fylgjast síðan að heimleiðis.
Andersson: — „Heyrðu. Þekk-hik-ir þú Petter-hik-
son?“
Johansson: — „Ne-hik-ei. Hvað heitir hann? Hik.“
Andersson: — „Það má fja-hik-andinn vita.“
VINNAN
4S