Vinnan - 01.01.1998, Blaðsíða 8

Stelpur í hárgreiðslu
og strákar í smíði
Svala Jónsdóttip,
fjölmiðlafræðingur,
skrifar.
Kynskipting á íslenskum vinnu-
markaði hefur breyst talsvert á
undanförnum áratugum. Konur hafa í
auknum mæli farið í nám í greinum
þar sem karlmenn voru áður í meiri-
hluta. Þannig er hlutur kvenna um
eða yfir 40 prósent í mörgum deild-
um Háskóla Islands, svo sem í lög-
fræði, læknisfræði og viðskiptafræði.
Iðnnám er hins vegar enn mjög
kynskipt og þar virðist þróunin vera
mjög hæg. Konur eru ráðandi í
nokkrum greinum eins og hár-
greiðslu, snyrtifræði og tækniteiknun
en í öðrum iðngreinum hafa aðeins
örfáar konur lokið prófi.
Samkvæmt upplýsingum frá
menntamálaráðuneytinu hefur til
dæmis aðeins ein kona lokið sveins-
prófi í pípulögnum og enginn karl-
maður hefur enn tekið sveinspróf í
snyrtifræði. I húsasmíði eru átta kon-
ur í hópi 2.370 sveina og í rafvirkjun
hafa sex konur lokið sveinsprófi.
Tuttugu konur eru sveinar í hús-
gagnasmíði og af 642 sveinum í hár-
greiðslu eru 33 karlar.
„Löggiltar iðngreinar eru mjög
fastar í hefðinni og þetta er ein afleið-
ing þess,“ segir Ingi Bogi Bogason,
upplýsinga- og fræðslufulltrúi Sam-
taka iðnaðarins.
Samtök iðnaðarins eru aðili að
samvinnuverkefni sem nefnist INN
og er ætlað að kynna iðnnám fyrir
nemendum í efstu bekkjum grunn-
skólans. Það verkefni hefur ekki
beinst sérstaklega að því að hafa áhrif
á val kynjanna á iðngreinum. „Mark-
miðið var einfaldlega að kynna grein-
arnar eins og þær eru,“ segir Ingi
Bogi. „Það væri hins vegar áhugavert
að skoða hvort hægt sé að hafa áhrif
á þessa hefðbundu skiptingu."
Fátt eitt hefur verið gert til þess að
hafa áhrif á kynskiptingu í iðngrein-
um hér á landi. Fyrir rúmum áratug
tók Akureyri þátt í norrænu verkefni
sem nefndist Brjótum múrana og
hafði það markmið að breyta hefð-
bundinni kynskiptingu á vinnumark-
aði.
Guðrún Hallgrímsdóttir starfaði
með verkefnisstjóra að þessu átaki og
segir hún að meðal annars hafi verið
stofnaðir stuðningshópar fyrir stelpur
sem voru í iðnnámi. Einnig vann
verkefnisstjórnin með stjórnendum
Verkmenntaskólans á Akureyri að
því að hvetja stelpur til þess að fara í
iðnnám.
„Við héldum fundi með stelpun-
um sem voru í þessu námi og þær
tóku líka þátt í ráðstefnu í Osló þar
sem þær sýndu sínar iðngreinar,“
segir Guðrún. Hún segir að árangur-
inn af verkefninu hafi verið jákvæður
en meira þurfi til.
„A hinum Norðurlöndunum hefur
verið gert miklu meira í þessum mál-
um. Þar er gert ráð fyrir að hlutfall
kynjanna í námsgreinum eigi að vera
jafnt en hér mætum við oft því við-
horfi að ekkert sé að. Ef stelpur vildu
fara í iðngreinar þá gerðu þær það
bara.“
Að minnsta kosti eitt fyrirtæki,
Póstur og sími hf„ hefur haft sam-
band við verkmenntaskólana með
það í huga að auka hlut kvenna í
hefðbundnum iðngreinum hjá fyrir-
tækinu.
„I jafnréttisáætlun Póst- og síma-
málastofnunar er sett fram það mark-
mið að fjölga konum í hefðbundnum
karlagreinum og öfugt en hér eru að-
eins örfáar konur í störfum rafvirkja,
rafeindavirkja og símsmiða," segir
Erna Arnardóttir, jafnréttisfulltrúi
Pósts og síma hf.
Hún segist vera að skoða ýmsar
leiðir fyrir Póst og síma til þess að ná
þessum markmiðum, svo sem
starfskynningu, námsstyrki og fleira.
„Auðvitað eru skiptar skoðanir um
það hvort að jafnrétti náist með því
að fjölga konum í karlastörfum og
öfugt," segir Erna. „Sumir hafa þá
skoðun að það eigi að virða sérkenni
og sérstaka hæfileika kynjanna. Mörg
af þessum störfum hjá okkur ættu þó
að geta höfðað til beggja kynja“.
am

Öryggismál eru sérþekking okkar
Kynniö ykkur vöruúrvaliö og
leitiö upplýsinga hjá
starfsmönnum okkar
VIÐURKENNDAR
VÖRUR
Samninga-
ráðstefna
fyrir konur
Samband starfsfóiks í
matvæla- og þjónustu-
störfum í Noregi gerði at-
hygliverða tilraun sl.
haust. Sambandið bauð
einungis konum á ráð-
stefnu sína um samninga-
mál.
Alls 25 konur sem eru trúnað-
armenn víðv vegar um Noreg
komu saman á Sörmarka til að
undirbúa sig fyrir kjarasamn-
ingana sem gera á næsta vor.
Þær urðu allar að taka virkan
þátt í hópstarfi og líta gagnrýn-
um augum á gamla samninga-
texta til að finna betri lausnir.
Dagskráin var þétt í tvo heila
daga og á þeim tíma var farið í
mikilvægustu atriðin sem snúa
að samningagerð, innihald
samninga, fagmenntun, launa-
flokkahækkanir og jafnréttis-
mál.
-Við höfum komist að því
að margt er öðruvísi en það á
að vera úti á vinnumarkaðin-
um. Lítið er að gerast á vinnu-
stöðunum og við urðum ein-
faldlega að grípa í taumana.
Þess vegna ákváðum við að
halda þessa ráðstefnu, segir
Johnny Hagen, varaformaður
sambandsins, en hann átti hug-
myndina að kvennaráðstefn-
unni sem allar konur í stjórn
sambandsins voru skyldugar til
að mæta á.
-Konur verða sjálfar að fara
að taka ábyrgð, segir Johnny. -
Þær geta ekki lengur látið
körlunum það eftir. I sambandi
eins og okkar, með 40% konur,
vantar bara að þær láti til sín
taka. Þær hafa oft sama bak-
grunn og karlamir en þora ekki
að láta í sér heyra. A ráðstefnu
eins og þessari fá þær sjálfsör-
yggið sem þarf auk þess sem
þær kynnast reynslu annarra
kvenna.
Skeifan 3h - Sími 588 5080 - Fax 568 0470
LO-Aktuelt, 16/1997