Vinnan - 01.01.1998, Blaðsíða 12

Geta venjulegir pabbar keppt
við Power Rangers plasthetj-
urnar um athygli drengjanna?
-Hvað fær maður mörg „körl“
fyrir að skipta um dekk ef 10
körl eru hámark karlmennsk-
unnar? -Hvað felst annars í
karlmennskuhugmyndinni?
Svörin voru færri en spumingamar
á karlaráðstefnu MFA í desember
sl. Ráðstefnugestir vom sammála um
að vel hefði tekist til og efnið orðið
allt í senn líflegt, áhugavert og
skemmtilegt í meðförum ræðumanna.
Um 60 manns sóttu ráðstefnuna
og nær eingöngu karlar þótt hún
hefði verið öllum opin. Fyrirlesarar
stóðu innan og utan verkalýðshreyf-
ingarinnar og ræddu urn allt frá kjara-
samningum til kynlífs.
Snorri Konráðsson, framkvæmda-
stjóri MFA, fjallaði um karlinn sem
fyrirmynd og uppalanda. Snorri
kynnti sínar fyrirmyndir til leiks,
David Crokket, Ivar bjarndýrsbana
og Ama í Hraunkoti, en játaði síðan
að hafa ekki bein til að lenda á jörð-
inni eftir flug um háloftin eins og
Superman, ætti hann að vera fyrir-
mynd síns stráks og afastráks í
dag.Hann velti því fyrir sér hvemig
maður ætti að vera sem pabbi og afi,
hvernig hægt væri að standast við-
miðun við hetjur nútímans.-Ég held
að pabbar og afar eigi að vera vinir
lítilla stráka, sagði hann. -Pabbar eiga
að vera hjálparsveitin þegar stráka
vantar aðstoð. Pabbar eiga að vera
baksviðs þegar strákum er óhætt.
Pabbar eiga að vera fyrirstaðan þegar
strákar taka að renna út af brautinni.
Pabbar eiga að vera hetjur stráka með
því að vera stoðir þeirra.
Og Snorri hélt áfram að ræða
pabbahlutverkið: -Fyrir utan skilning
þeirra á hlutverki sínu sem uppalend-
ur, hæfileika til að kenna og ala upp
og vilja til að rækta garðinn sinn þarf
tíma. -Þessi tími þarf að vera á vöku-
tíma barnsins og unglingsins. Þarna
eigum við karlar mikið verk óunnið.
Við þurfum að forgangsraða á nýjan
leik og setja hlutverk okkar sem fjöl-
skyldufeður í efsta sæti.
Mælikvarðinn á karlmennskuna
Karl Agúst Ulfsson kynnti nýja
mælieiningu „karl“ (sbr. mælieining-
una newton sem Newton karlinn fann
upp). Eitt karl -j mörg körl og reiknað
eftir karlmannlegri frammistöðu. En
hvað er karlmannleg frammistaða
velti Karl fyrir sér? -Að skipta um
dekk gefur eitt karl, að gera við bilað
tæki tvö o.s.frv.
Er kannski karlmannlegast að vera
eins og styttan af útilegumanninum;
brjótast í gegnum bylinn með konuna
á bakinu og krakkann í fanginu?
Útilegukarlinn kemur í land
Konráð Alfreðsson, formaður sjó-
mannafélags Eyjafjarðar, talaði um
útilegukarlinn, sjómanninn og tilfinn-
ingar hans við að hitta fjölskylduna
milli túra. Konráð var þriggja barna
faðir þegar hann réð sig á frystitogara
sem var úti um mánuð í senn. Iðulega
sigldu menn marga túra í röð:
-Inniverumar tóku oft gríðarlega
á. Fyrst og fremst gengu bömin fyrir.
Þau vom að fá pabba í land, dýrling-
urinn var kominn heirn með geisla-
baug yfir höfðinu. Hann varð að taka
þátt í öllu sem þau voru að gera og
allt varð að gerast þennan stutta tíma
sem stoppað var í landi. Það var bar-
átta um athyglina og ef eitthvað kom
upp á og ég þurfti að taka í taumana,
eins og foreldrar gera, þá var það
alltaf gríðarlega sárt fyrir þau og tár
fóm að renna. Pabbi átti ekki að vera
vondi karlinn. Það var alltaf mamma
sem setti reglumar sem þau áttu að
fara eftir en pabbi rnátti ekki taka í
taumana. Ég upplifði mig fyrir vikið
sem minna foreldri og fann að ég
hafði lítið af hlutverki mínu sem upp-
alanda að segja. Ég varð líka að gæta
þess að konan yrði ekki útundan og
öll þessi spenna gerði það að verkum
að lítið þurfti til að upp úr syði. Fús-
lega skal ég viðurkenna að það kom
fyrir að ég lokaði mig af um stund
inni á klósetti eða einhvers staðar þar
sem maður var einn vegna þess að
þetta vom stundum mikil tilfmninga-
leg átök.
Illlenn verja meiri tíma í landi
-Þegar ég var svo aftur kominn út á
sjó fór ég að velta því fyrir mér hvað
ég hefði gert vitlaust heima og
hvernig ég ætlaði að gera hlutina
næst. Allt var skipulagt út í ystu æsar,
næsta innivera yrði svo sannarlega
betri en síðasta. Svo þegar að næstu
inniveru kom þróuðust hlutimir á ein-
hvem allt annan veg en ætlað var. Ég
var einfaldlega eins og gestur á heim-
ilinu - ekki hluti af daglegu rnynd-
inni.
Konráð sagði þó að hann teldi sjó-
mannslíf sitt í heild hafa verið gott
þrátt fyrir þessa neikvæðu mynd. Það
hafi gengið fyrir að skaffa fjölskyld-
unni nóg, hann hafi aldrei hugsað um
það þá hvernig honum sjálfum liði.
Hann benti á að margir kæmust ekki
klakklaust í gegnum þetta sjómanns-
líf. Sorglega margir hefðu leitað sér
huggunar í áfengi til að komast í
gegnum þessi andlegu átök. Sem bet-
ur fer hefði þó orðið breyting þar á í
seinni tíð. Breytingar hefðu einnig
orðið á lífi togarasjómanna því ekki
tíðkist lengur að menn taki marga
túra í röð. Menn deili jafnvel plássi
og fari annan hvern túr til að geta
varið meiri tíma með fjölskyldunni. -
Það getur komið niður á tekjum en þá
eru menn að taka eigið líf og
fjölskyldunnar fram yfir veraldlegu
gæðin, sagði Konráð.
Staða forsjárlausra
foreldra oft slæm
Hver er þessi erki-karl sem lög og
kjarasamningar miðast við? Skyldi
hann vera til? Ástráður Haraldsson,
lögmaður ASÍ, og Þórarinn V. Þórar-
insson, framkvæmdastjóri VSI,
ræddu urn karlinn í lögum og kjara-
samningum. Ástráður benti á að þótt
lög samfélagsins væru yfirleitt samin
af karlmönnum og miðuð við þarfir
karlmanna væru þau úr takt við raun-
veruleikann. Sá karl sem miðað væri
við væri vinnudýr sem aldrei yrði
misdægurt, hann væri kvæntur en
hefði engan áhuga á fjölskyldu sinni
og eiginkonan væri heimavinnandi.
Sem dæmi nefndi hann að staða
láglaunakarla sem greiddu meðlag
með tveimur, eða jafnvel fleiri böm-
um gæti orðið mjög slæm og þeir
hefðu enga möguleika á félagslegri
aðstoð. Athyglin hefði beinst að ein-
stæðum foreldrum sem vissulega
hefðu það síður en svo gott en þessi
hópur hefði orðið útundan í umræð-
unni.
Fjölmenni van á
karlaráðstefnu MFA
sem halúin var í
Rúgbrauðsgerðinni
6. des. sl.
ísland í tölum
Hagtölur mánaðarins hafa að geyma ítarlegar tölfræði-
upplýsingar um íslenska hagkerfið.
Reglulega birtast upplýsingar
um m.a.: • Peningamál
• Greiðslujöfnuð
• Ríkisfjármál
• Utanríkisviðskipti
• Framleiðslu
• Fjárfestingu
• Atvinnutekjur
.-j j /j
Einnig eru birtar yfirlitsgreinar 41,5 '
um efnahagsmálin í Hagtölum mánaðarins.
Túlkið tölurnar sjálf. Pantið
áskrift að Hagtölum mánaðarins.
Askriftarsíminn er 569 9600.
I9öi
457
301
68C
716
834
1.154
4.34b
44
901
957
372
2.728
409
3.312

978
.100 5.CB2'
31.899 16.888 18.969
1.059 1 602
3.754 5.1
4.753 5.
.376 2.1
25
jjjt.927 4,
124 1
1.334 1
u 26
1.000 11.909
887 1 082
340 385
9.015 13.265 2-
1.425
1.098
1.430
1.014
1
5s.-
410
73U
738
803
437 17.879 19 020
386 200
5.198 6M:
1.037 900
1.692 4A
2324/
295
l A N ^
SEÐLABANKI
ÍSLANDS
KALKOFNSVEGI1,150 REYKJAVIK, SIMI 569 9600
12
Vinnan