Vinnan - 01.01.1998, Blaðsíða 13

Dnsta þarf af
hreyfingunni
Verkalýðshreyf ingin þarf að
verða nútímalegri til þess að
fálagsmennirnir uppgötvi aftur
gildi samstöðunnar, segir Hans
Jensen, formaður danska al-
þýðusambandsins. -Baráttan
fyrir uppbyggingu velferðar-
samfélags er svo gott sem unn-
in. Það þarf nýja hugsun til að
laða að nýja meðlimi.
Danska alþýðusambandið er að
verða 100 ára gamalt og nú er
unnið að því hörðum höndum í höf-
uðstöðvum þess að afmá þunglama-
lega stofnanaímynd sambandsins og
skapa því ferskt og nútímalegt yfir-
bragð. Hamskiftin eru nauðsynleg til
þess að LO geti aflað sér félags-
manna, sér í lagi á meðal ungs fólks.
A því ári sem liðið er frá því Hans
Jensen tók við stjómartaumunum í
LO hafa aðalstöðvamar verið endur-
skipulagðar, nýtt fréttabréf er farið að
koma út og fest hafa verið kaup á lóð
þar sem nýjar aðalstöðvar sambands-
ins munu rísa.
Formaðurinn vill að LO verði
opnara, sýnilegra og ágengara. Það
ferli er komið af stað en aðildarsam-
bönd LO, 23 talsins, verða að taka
þátt í nútímavæðingunni.
-Það þarf að vera áhugavert að
vera félagi í verkalýðshreyfingunni
en eitt af vandamálum okkar er að
við höfum gleymt áróðrinum. Við
höfum tekið því sem gefnu að fólk
sækist eftir aðild, segir Hans Jensen.
Hans telur að sérhver launamaður
eigi að vera félagi í verkalýðsfélagi
vegna þess að félagið eigi þátt í að
gera hann hæfari til að þróa líf sitt. -
Hlutverk verkalýðshreyfingarinnar
hefur breyst úr því að vera eftirlitsað-
ili með samningaferli í það að vera
frumkvöðull ásamt fólkinu á vinnu-
stöðunum.
Enn þörf fyrir félögin
Margt ungt fólk lítur á verkalýðs-
hreyfinguna sem „tryggingafélag".
Snýst starfið aðallega um gruppeliv...
og lífeyri?
-Nei, það er margt sem enn þarf
að berjast fyrir, því margir atvinnu-
rekendur snuða starfsfólk sitt enn í
dag. En við höfum vrkkað út starf-
semi okkar og það eru þær breytingar
sem ég velkist í vafa um hvort við
völdum.
Margt ungt fólk heldur að allar
þær stofnanir og öll þau tækifæri sem
standa því til boða hafi verið til stað-
ar frá örófi alda. Að ekkert hafi orðið
til fyrir tilstuðlan manna og engu
verði breytt. Ég held enn að það þurfí
stóra og öfluga hreyfíngu til að skapa
einstaklingunum tækifæri. Því sterk-
ari félagsskap sem við höfum, þeim
mun fleiri tækifæri getum við skapað
einstaklingunum.
Hefur verkalýðshreyfingin leyst
verkefni sín?
-Við höfum náð því markmiði
sem verkalýðshreyfingin lagði upp
með um 1890. Grunnþarfimar höfurn
við uppfyllt: Fólk hefur mat dagsdag-
lega, mannsæmandi íbúðir og skóla-
göngu fyrir bömin. Við höfum byggt
upp velferðarsamfélag sem orðið er
svo gott að það eru engin einstök at-
riði sem Danir þarfnast. Það em frek-
ar ytri atriði eins og almennileg heil-
brigðisþjónusta, of langir biðlistar og
of fáar lausnir fyrir böm. Ef Dönum
verður komið í þá aðstöðu að félög
eins og verkalýðshreyfingin byggir á
em ekki til staðar munum við enda
með grjóthart samfélag þar sem fólk
þarf að berjast fyrir sig sjálft gegn
öllum öðmm. Við viljum hafa samfé-
lag sem af umhyggjusemi skiptir sér
af hinum veikast settu og gefúr öllum
tækifæri. Ég er ekki að tala um að all-
ir eigi að verða eins heldur að allir fái
tækifæri til að nýta hæfileika sína.
Vaxandi ábyrgð
Hvað hratt breytingunum á verkalýðs-
hreyfingunni afstað?
-Þegar Berlínarmúrinn féll breytt-
ust pólitískir möguleikar Dana. Það
varð hugarfarsbreyting. Ekki var
lengur aðeins um tvo kosti að ræða,
kapítalisma og marxisma. Við þurft-
um að hugsa upp á nýtt til að endur-
nýja möguleika dansks launafólks.
Aður fyrr var það vélin sem réð
hraða verkafólksins, nú em það nýir
hlutir sem fólk þarfnast. Mannlegir
hæfileikar á borð við sköpunarkraft,
samskipti og þátttöku í skipulagningu
eigin vinnu hafa fengið miklu meira
vægi. Þar með öðlast fólk aukna
ábyrgð, samkennd og skuldbindingar.
Jafnframt eykst viljinn til að sjá að
breytingar eru nauðsynlegar til þess
að fyrirtækið geti haldið samkeppnis-
stöðu sinni.
Hvaða þýðingu hefur þetta fyrir
verkalýðshreyfinguna ?
-Þegar starfmennimir fara að taka
til muna aukinn þátt í starfsemi fyrir-
tækisins þarfnast þeir annars konar
þjónustu stéttarfélagsins. I gamla
daga gerðu stéttarfélögin kjarasamn-
inga og settar voru reglugerðir sem
áttu að verja einstaka starfsmenn
gegn yfirgangi og grófri misnotkun
atvinnurekandans. Skyndilega þurft-
um við ekki lengur að siga lögregl-
unni á atvinnurekendur og verja
kjarasamningana með kylfu í hönd.
Nú þurfum við að mennta félags-
menn okkar til þess að þeir geti sjálfir
séð um viðræðumar við atvinnurek-
andann, búa þá af stað með nýjustu
menntunarmöguleikana, nýjustu
kenningamar o.s.frv.
Við erum að breytast úr því að
vera stéttapólitískt forvígisafl í að
vera hluti af ferlinu, hluti af
dýnamískri þróun. Ef við gemm það
ekki geta félagsmennimir ekki farið á
skrifstofu félagsins og fengið aðstoð
við að leysa vandamálin og þá snúa
þeir sér eitthvert annað.
Hvernig munuð þið koma í vegfyr-
irþað?
-Með því að einbeita okkur að
grundvallaratriðunum, nefnilega
skipulagningu félagsmannanna úti á
vinnustöðunum. Við leggjum stöðugt
fleiri samningsatriði í hendur félags-
manna á hverjum vinnustað fyrir sig
þar sem samið er um laun innan
marka miðstýrðs rammasamnings.
Þetta eykur áhrifamátt félagsmann-
anna.
Lyklakippur eða árangun
Er helsta vandamál LO þá ekki að
innan þess eru 23 aðiladarsambönd
sem öll vilja halda sínu, skapa sér
eigin ímynd o.s.frv.?
-Jú, það er engin þrýstingur á
breytingar. Ef krafan um breytingar
kemur frá deildunum munu breyting-
ar eiga sér stað. Ótrúlega margir
halda að samböndin og LO lifi sínu
eigin lífi. Fjölmörg sambönd eru
ánægð með tengslin eins og þau em í
dag. Almennt séð er verið að búa til
boli, regnhlífar og upptakara með
nafni hvers sambands og slagorðum á
sem eiga að sýna að þetta er gott
samband. Þannig reyna menn að út-
skýra tilvist sína. Náist ekki faglegur
árangur hafa menn lyklakippuna.
Þetta er mjög alvarlegt ástand sem
við í LO viljum gjarna breyta. Ef
verkalýðshreyfingin verður markmið
í sjálfu sér hefur okkur mistekist,
markmiðið er það eitt að hjálpa fé-
lagsmönnunum.
Bogense og Bpussel
Hvert verður meginverkefni verka-
lýðshreyfingarinnar íframtíðinni?
-Það er tvennt sem stefnt er að
núna. Það þarf að færa ákvarðanatök-
una í sífellt meira mæli eins nærri
einstökum félagsmönnum og mögu-
legt er til þess að þeir uppgötvi á ný
gildi verkalýðshreyfingarinnar og
taki sjálfir þátt í að breyta daglegu lífi
sínu. Hitt er að við verðum stöðugt
alþjóðlegri. Og þar er þversögnin.
Skilningurinn milli starfseminnar í
Brussel og Bogense þarf að verða
miklu meiri í framtíðinni, meðan
vettvangurinn innanlands er að
minnka.
Hefur hver og einn félagsmaður
tilfinningu fyrirþví hvaða þýðingu LO
hefur fyrir hann?
-Nei, ekki minnstu. Flestir þurfa
að standa frammi fyrir neikvæðum
félagslegum aðstæðum, til að mynda
atvinnuleysi eða vinnuslysi, til að
uppgötva gildi félagsaðildar. Ef LO
útvegar félagsmönnum sínum ekki
betra vinnuumhverfi og betri mennt-
Hans Jensen,formaður
danska alþýðusambandsins
(LO), segir
verkalýðshreyfingin þurfi að
verða nútímalegri, opnari og
ágengari.
unarmöguleika þá skiptir LO engu
máli. Stéttarfélögin skipta engu máli
ef þau geta ekki búið félagsmönnum
sínum betri tilveru.
Það er litið á okkur sem stofnun
og þess vegna þarf LO að verða sýni-
legra og ágengara. Ég býst ekki við
því að allir félagsmenn LO, ein og
hálf milljón manns, muni elska sam-
bandið en þeir eiga að geta skilið
hvað við höfum að segja. Það eru
fleiri sem vilja ræða við okkur núna
og við viljum gjama taka þátt í um-
ræðunum og setja mark okkar á þær.
Núna talarþúfyrir tnunn 7,5 milljón-
ar launamanna. Hversu margir fé-
lagsmenn munu verða í LO eftir tíu
ár?
-Tvær milljónir ef verkefni okkar
heppnast. Ég held að ég viti hvað
þarf til. Þing okkar hefur tekið réttar
ákvarðanir og það er okkar verkefni
að fylgja þeim eftir.
Félagsgjaldið hækkar stöðugt.
Myndi lœkkun þess ekki hvetja fleiri
til að gerastfélagsmenn?
-Fleiri og fleiri aðildarfélög okkar
finna fyrir auknum þrýstingi á að
lækka félagsgjaldið. Það á að vera
samhengi milli þess sem félagsmenn-
imir fá frá félaginu sínu og því sem
þeir þurfa að greiða til þess. Ég finn
fyrir því að fólk í hreyfingunni er að
verða meðvitaðra um fjármálin og
það gæti verið markmið í sjálfu sér
að lækka félagsgjöldin.
Þegar þú tókst við formennskunni
fyrir um ári síðan sagðir þú að LO
œtti að verða opnara og ágengara.
Eruð þið orðin ágengari?
-Við erum í það minnsta orðin
opnari. Við erum að þjálfa okkur í
því en það er erfitt að breyta skipu-
laginu og breytingamar taka tíma. Ég
er viss um að við emm orðin opnari.
Hvort við eram orðin ágengari, það
verður samfélagið í kringum okkur
að dæma um, segir Hans Jensen.
Jyllands-Posten 3. des. 1997
HAGNÝTTR
KSTRARNÁM
Hagnýtt, alhliða háskólanám í rekstrarfræðum.
Góður undirbúningur fyrir ábyrgðarstörf við rekstur
og viðskipti eða fyrir framhaldsnám. I

Fjármál, markaðsfræði, stjórnun, rekstrarumhverfi, , I
_ lögfræði o.fl. r
[[["Raunhæf verkefni og hópstarf w*"
[[[”Þjálfun í samskiptum og tjáningu j v N|
Áhersla á upplýsingatækni og alþjóðleg viðfangsefni
Samvinnuhásk^Jjnn^ 'í Jj
Bifröst Nettang: sum\ imuilniskólinnty bifröst.is t
... „ . i Veffang: http://vvww.bifr0st.is/ 1 hr. L
^ /\ T\ 311 Borgarnesi l_____c r •
Sími: 435 0000 & Bréfasími: 435 0020

m
■,% i >.
Vinnan
13