Vinnan - 01.03.1998, Blaðsíða 12

Barnafjölstyldur
í brennidepli
Norska alþýðusambandið hefur lagst gegn hugmyndum um umönnunarstyrk og
telurþœr andsnúnar konum. Sambandið vill heldur auðveldafeðrum að vera
heima með börnunum.
Barnafjölskyldur og aðstæður
þeirra hafa verið í brennidepli í
Noregi að undanförnu. Norska
ríkisstjórnin vill greiða foreldr-
um svokallaðar umönnunarbæt-
ur til að annað þeirra geti verið
heima með börnunum. LO,
norska alþýðusambandið, og
norski verkamannaflokkurinn
hafa hafnað slíkum hugmynd-
um og segja þær afturhvarf til
þeirra tfma þegar konur komust
ekki út á vinnumarkaðinn.
Norski verkamannaflokkurinn
lagði fyrir skömmu fram mótsvar
við hugmyndum ríkisstjómarinnar um
umönnunarstyrk til bamafjölskyldna.
Th0rbjörn Jagland, formaður
verkamannaflokksins, hefur gagnrýnt
umönnunarstyrkinn harðlega. -Það á
eftir að koma í ljós hvort hann verður
að veruleika, sagði hann og útilokaði
ekki að fyrirkomulagið yrði dregið til
baka ef verkamannaflokkurinn kæm-
ist til valda á ný.
Fjölskyldustefna verkamanna-
flokksins er í fimm liðum. Öll böm
eiga að komast að á bamaheimili fyrir
árið 2000. Foreldrar skulu aðeins
greiða fyrir þann tíma sem bamið er í
leikskólanum. Foreldraorlof lengist
um 52 vikur, í tvö ár, áfram með 80%
tekjutengingu. Orlofstímann á að vera
hægt að nýta sveigjanlega á tíu ára
tímabili, til dæmis með framlengingu
á sumarfríi, styttri vinnutíma, eða ein-
faldlega sem langt leyfi frá störfum.
Rétt feðra til orlofs á að bæta og fjöldi
vikna sem bundnar em föðumum á að
aukast úr fjómm í átta. Eingreiðsla við
fæðingu verði aukin fyrir þá sem ekki
%
- . -
Tölvunámskeið við allra hæfi
Tölvuskóli Prenttæknistofnunar hefur starfað frá árinu 1991 og verið menntasetur
upplýsingatækni og fjölmiðlagreina, þar sem tölvukennsla er byggð á faglegum grunni.
Við kennslu starfar aðeins færasta fagfólk á sínu sviði, og til að tryggja hámarksárangur
af námskeiðum þá er kennt í fámennum hópum.
Hringið og biðjið um námskeiðaskrá í síma 562 0720.
Hér er listi yfir nokkur af þeim námskeiðum sem boðið er upp á
Macintosh grunnur Heimasíðugerð
QuarkXPress Tölvuumsjón
FreeHand Grafísk hönnun
Skönnun Myndvinnsla í tölvum
Photoshop Margmiðlun með Director
Hönnun tímarita Office 97
Tölvuskóli
Prenttæknistofnunar
Sími: 562 0720 • http://www.apple.is/prent/
hafa öðlast orlofsréttindi.
-Þetta er heildstæð fjölskyldu-
stefna sem á að henta ólíkum lífsstíl.
Þörfin breytist og er ekki sú sama
þegar börnin eru lítil og þegar þau
eru komin í skóla, segir Thorbj0m.
Hann upplýsti að heildarkostnaður við
lengt fæðingarorlof gæti orðið um
fimm milljarðar norska króna (nærri
50 milljarðar íslenskra króna) en benti
jafnframt á að peningamir væm skatt-
skyldir. Raunkostnaður væri mun
lægri.
Fæðinpporlof eða
umönnunarstyrkur?
Valgerd Svarstad Haugland, barna-
og fjölskyldumálaráðherra, styður
margar af hugmyndum verkamanna-
flokksins, en vísar á bug aðalatriðinu,
lengra foreldraorlofi. Hún spyr sig að
því hvers vegna tillögumar séu fyrst
settar fram núna eftir að flokkurinn
hefur setið ámm saman í stjóm. Val-
gerd hengir sig þó fyrst og fremst í að
Thorbjóm Jagland segist ætla að af-
nema umönnunarstyrkinn þegar
flokkurinn kemst til valda. Hún segist
þó líta á tillögur flokksins sem stuðn-
ing við að athyglinni sé beint að fjöl-
skyldum með ung böm.
Almenningur virðist þó ekki
standa með Valgerdi. Fjórir af hverj-
um fimm segja nei við bamastyrk og
vilja frekar að fæðingarorlofið verði
lengt, samkvæmt könnun sem gerð
var í Noregi í febrúar. Spurt var
hvaða fyrirkomulag fólk myndi kjósa
ef styðja ætti betur við bakið á fjöl-
skyldum með böm undir þriggja ára
aldri, ef kostnaður væri jafnmikill við
þau öll. 19% völdu umönnunarstyrk,
28% hærri bamabætur og 52% lengra
fæðingarorlof. Könnunin var gerð
daginn eftir að Verkamannaflokkur-
inn lagði fram tillögu um tvöföldum
fæðingarorlofsins.
lUorska alþýðusambandið
vill lengna feðraorlof
LO í Noregi, norska alþýðusamband-
ið, lítur á hugmyndir ríkisstjómarinn-
ar um umönnunarstyrk sem atlögu að
rétti kvenna til að vinna úti og afla sér
tekna. LO í Osló orðar það svo að
hugmyndin endurspegli áratuga göm-
ul viðhorf til kvenna.
Varaformaður LO, Gerd-Liv
Valla, er þó ekki fullkomlega sátt við
tillögur verkamannaflokksins um
lengra foreldraorlof. Hún vill að
helmingurinn verði bundinn föðum-
um. -Pabbinn verður að fara heim.
„Svipa og gulrót“ em tækin sem við
verðum að nota, segir Gerd-Liv. Ekki
er enn búið að taka tillögurnar fyrir
innan LO, en hún segir að LO styðji
hugmyndir um að fæðingarorlof verði
lengt um eitt ár sem taka megi þar til
bamið verður 10 ára. En Gerd-Liv set-
ur skilyrði fyrir stuðningi LO, að feðr-
um verði sérmerktur mun stærri hluti
en lagt er til.
-Eg efast um að við komumst mik-
ið lengra á vinnumarkaðnum nema
pabbinn fari heim. Eg held líka að
karlmenn þurfi á meiri samskiptum
við bömin sín að halda. Eg vil hvorki
að við fömm 50 ár aftur í tímann þeg-
ar konumar voru heima, né til hins
svokallaða jafnréttis minnar kynslóð-
ar. Margt ungt fólk í dag hefur séð
hvernig við konurnar höfum þrælað
okkur út. Við höfum stritað við að vera
jafnokar karlmannanna utan heimilis-
ins en okkur hefur ekki tekist það á
heimavelli. Ég vil sjá að bæði kyn séu
á vinnumarkaði og bæði vinni heima,
segir hún.
Sylvia Bmstad, formaður kvenna-
hreyfingar verkamannaflokksins,
stendur á bak við tillögur miðstjómar-
innar um að tvöfalda feðrakvótann úr
fjómm vikum í átta. Hún lítur einnig
á það sem möguleika að lögfest verði
lengra orlof sem þá verði bundið föð-
umum. -Það er augljóst að feður þurfa
að taka lengri hluta orlofsins til hags-
bóta fyrir bömin, atvinnulífið og jafn-
réttið, segir hún.
Umönnunarstyrkurinn getur
búið til nýja stéttaskiptingu
Umönnunarstyrkurinn getur komið í
veg fyrir að hópur bama fái nauðsyn-
lega örvun, segir prófessor Steinar
Strpm. Hann telur fyrirkomulagið
geta leitt af sér aukna stéttaskiptingu.
Steinar gagnrýndi tillögur ríkisstjóm-
arinnar á ráðstefnu LO og verka-
mannaflokksins. Hann hélt því fram
að það væm augljóslega þeir með lág-
ar eða miðlungs tekjur sem veldu að
vera heima með börnunum. Konur
með meðaltekjur og hærri sem óskuðu
að vera virkar á vinnumarkaði, en
vildu spara barnagæslupeninga
myndu segja já við umönnunarstyrk
og ráða sér dagmömmu, en konur
með mikla menntun og há laun
myndu velja leikskóla.
-Það er engin tilviljun hvaða böm
em heima hjá mömmu, eða hjá dag-
mömmu. Böm sem em heima eða hjá
dagmæðrum geta átt á hættu að fá
ekki sömu örvun og ef þau hefðu farið
á leikskóla, sagði Steinar.
Steinar velti því upp hvort
framundan væri ný stéttaskipting þar
sem menntaðar konur með sterka
stöðu á vinnumarkaði hefðu böm sín í
fáum, góðum leikskólum, en konur
með litla eða miðlungs menntun yrðu
sífellt meira heima við, yrðu utangátta
á vinnumarkaði og með börn sem
fengju verri skilyrði bæði uppeldis-
fræðilega og hvað umhverfi og aðstæð-
ur varðar.
http://www.aftenposten.no
Félagsmennirnir í ASÍ-félögun-
um sem mættu á fundi forseta
ASÍ á Norðurlandi í mánuðinum
og lögðu sitt af mörkunum til að
verkalýðshreyfingin geti staðið
undir kröfum framtíðarinnar.
Þórarinn V. Þórarinsson fyrir
bráðfyndin viðbrögð við úr-
skurði Félagsdóms um ólögmæti
verkbanns VSÍ.
Verkalýðsfélögin á Húsavík fyrir
þá frábæru hugmynd að
bjóða sjómönnum í verkfalli upp á
tölvunámskeið.
Kristján L. Ragnarsson, LÍÚ,
fyrir sérlega spaugileg um-
mæli í útvarpinu í upphafi sjó-
mannaverkfalls. Kristján gaf lítið
fyrir nauðsyn þess að hafa mat-
svein um borð í skipi enda sæi
hann nú bara sjálfur um að malla
sér 1944 rétti þegar konan færi i
saumklúbb.
12
Vinnan