Vinnan - 01.05.1998, Side 1

Vanþekking
Ummæli Friöriks Sophussonar, fyrrverandi fjár-
málaráðherra, um atvinnulaust fólk hafa vakið
mikla undrun og reiði. Á morgunverðarfundi Versl-
unarráðs þann 31. mars sl. velti Friðrik því upp
hvort atvinnuleysisbætur væru það háar að fólk
vildi fremur þiggja þær en leita sér vinnu. Þessi
vanþekking Friðriks þykir ótrúleg. Atvinnuleysis-
bætur eru hlutfallslega lægri hérlendis en nokkurs
staðar [ Norður-Evrópu. Meðaltekjur verkafólks eru
um 120 þúsund kr. Lágmarksdagvinnulaun eru 70
þúsund. Fullar atvinnuleysisbætur eru tæplega 60
þúsund en meðalbótaréttur líklega nær 40.000 kr.
Það er Ijóst að þessar upphæðir letja engan til
vinnu. Atvinnuleysi mældist 3,1% í byrjun apríl sem
jafngildir því að um 4700 manns séu án vinnu.
Enginn þeirra hefur valið sér að vera atvinnulaus.
Það er greinilega þörf á því að árétta einu sinni enn
að það eru ekki hinir atvinnulausu sem eru vanda-
mál heldur atvinnuleysið!
Sterkari saman
Úr ávarpi 1. maí-nefndar Full-
trúaráðs verkalýðsfélaganna í
Reykjavík, BSRB, INSI og KÍ:
Samtök launafólks ganga nú
fram undir kjörorðinu: Sterk-
ari saman. A þessari öld hef-
ur samstaða launafólks skil-
að verulegum árangri við
uppbyggingu velferðarþjóð-
félagsins. Þeirri baráttu lýk-
ur aldrei. í umróti samtfm-
ans eru sterk öfl að verki
sem vilja feiga þá hugsun
sem velferðarkerfið er reist
á. Þess vegna er mikilvægt
að launafólk standi vörð og
snúi bökum saman í sameig-
inlegum hagsmunamálum.
Mörg sóknarfæri eru sjáanleg
ef við berum gæfu til að
sameina krafta okkar:
• Utrýmum atvinnuleysi
• Tryggjum réttlátari skiptingu
þjóðarauðsins
• Eflum velferðarþjónustuna
• Sanngjamara skattakerfi
• Sátt um húnsæðiskerfið
• Eyðum launamisrétti
• Enga launaleynd sem hylur
launamisrétti
• Burt með gervifyrirtæki og
gerviverktöku
• Upprætum svarta atvinnustarf-
semi
• Fjölskylduvænt samfélag
Islenskt þjóðfélag tekur örum
breytingum. Verkalýðshreyfing á
þar stóran þátt. Með kjarasamn-
ingum í byrjun þessa áratugar
lagði verkalýðshreyfingin grunn-
inn að þeim stöðugleika í verðlagi
sem nú ríkir. I síðustu samningum
náði verkalýðshreyfingin fram
nokkurri kaupmáttaraukningu en
mikið vantar á að almenn
taxtalaun séu viðunandi.
Enn höggva stjórnvöld í vel-
ferðarkerfið. Sameiginleg velferð
er betur tryggð með velferðarkerfi
en markaðskerfi. Heilbrigði er
ekki markaðsvara heldur
náttúrulegt ástand sem fer hvorki
eftir framboði né eftirspum.
Samtök launafólks fordæma
harðlega „svarta atvinnustarf-
semi“ þar sem skattsvikarar koma
sér undan samfélagslegum skyld-
um en ætlast samt til þess að eiga
rétt á samfélagslegri þjónustu.
Þrátt fyrir að í síðustu kjara-
samningum hafi náðst fram breyt-
ingar á skattlagningu heimilis-
tekna em þær skattlagðar meir en
aðrar tekjur. Samtök launafólks
leggja ríka áherslu á réttlátari
skattlagningu og gera þar af leið-
andi kröfu til þess að atvinnuveg-
irnir greiði meira til reksturs sam-
félagsins.
Ef við stefnum á þekkingar-
samfélagið þurfum við að breyta
m.a. skattastefnunni. Því er nauð-
synlegt að gera skatta af rekstri,
umhverfi og auðlindum gildari
skattstofna en nú. Skattar eiga að
vera stjórntæki til umhverfis-
vemdar auk þess að standa undir
kostnaði við velferðarkerfið og
þekkingarsamfélagið. Þá verður
vel menntað launafólk að auðlind
sem gerir okkur samkeppnishæf á
erlendum vettvangi. Til þess er
nauðsynlegt að byggja upp fjöl-
breytt starfsmenntakerfi og öfluga
símenntun sem mun leiða landið
inn í nýja öld tækni, framfara og
tækifæra.
Samtök launafólks hafa alla tíð
gert kröfu til mannsæmandi launa
fyrir 8 stunda vinnudag. Atvinnu-
rekendur og ríkisvald hafa verið
helsta hindrunin í vegi þess.
Alltaf þegar verkalýðshreyfingin
er ásökuð um óbilgjarnar kaup-
kröfur er launafólk að gera kröfur
um mannsæmandi laun fyrir dag-
vinnu. Þá er verkalýðshreyfingin
að gera kröfu til betra fjölskyldu-
lífs. Þá er launafólk að gera kröfu
til meiri samveru foreldra og
bama. Einmitt þá eru atvinnurek-
endur helsta hindmnin fyrir betra
fjölskyldulífi launafólks.
Samkvæmt kjarasamningum
fá karlar og konur sömu laun fyrir
sömu vinnu. Hins vegar ákveða
atvinnurekendur að greiða körlum
og konum ekki sömu laun fyrir
sömu vinnu. Það munu þeir gera á
meðan hefðbundinn og lögbund-
inn munur er á fjölskylduábyrgð
karla og kvenna. Akvæði
kjarasamninga um rétt til fjarvista
og launa vegna veikinda barna
ber að stórbæta. Aðkallandi er að
jafna rétt og skyldur foreldra til
fæðingarorlofs.
Sögulegur 1. maí
75 ár eru liðin frá því fyrst var farið í kröfu-
göngu hérlendis á alþjóðlegum baráttudegi
verkafólks, 1. maí. Dagurinn varð þó ekki lög-
bundinn frídagur fyrr en árið 1972. Innlendir
og erlendir fróðleiksmolar um 1. maí.
Bls. 14-15
MFA-skólinn skilar árangri
MFA rekur skóla fyrir atvinnulaust fólk. 60-
70% nemendanna halda áfram námi eða eru
komnir í vinnu skömmu eftir að náminu lýkur.
„MFA-skólinn skilar árangri og er úrræði sem
þjóðin getur ekki hafnað", segir skólastjórinn
Vilborg Einarsdóttir.
Bls. 11
Flakkað um landið
Fundaherferð forseta ASÍ og annarra forystu-
manna sambandsins um skipulag og framtíð
verkalýðshreyfingarinnar heldur áfram. Nú
hafa félög á Norður- og Austurlandi verið
heimsótt, fundað hefur verið með stjórnum
þeirra og félagsmönnum og kíkt inn á vinnu-
staði. Myndavélin var með í för.
Bls. 12-13
Á bás í þjóðarf jósinu?
Eitt þeirra verkefna sem verkalýðshreyfingin
þarf að glíma við er að lífeyrisaldur lengist.
Fólk mun fara fyrr af vinnumarkaði og vegna
góðra lífskjara og betri heilsugæslu og lækn-
isþjónustu mun lífeyrisaldurinn lengjast. Fólk
mun almennt eiga fleiri góð ár eftir verklok.
Að takast á við þessa staðreynd verður eitt
stærsta verkefni verkalýðshreyfingarinnar í
upphafi nýrrar aldar. Hrafn Sæmundsson
skrifar.
Bls. 19
Vinnutímatilskipunin
fyrir allt launafólk
Vinnutímatilskipunin á að gilda fyrir allt launa-
fólk, þar á meðal þá sem standa núna utan
gildissviðs hennar. Ljóst er að ekki verður
samið á Evrópuvettvangi um samráð og upp-
lýsingar við starfsfólk þar sem atvinnurek-
endasamtökin eru á móti því. ESB vill taka á
svartri atvinnustarfsemi. - Það er margt að
frétta frá Evrópu.
Bls. 9
LAN.TIL
GOÐRA
VERKA
Só/P“I/uri„„
^ygging

tuR">y>u/irj
íslandsbanki veitir góðum verkum brautargengi með lánum
til allt að 25 ára á skjótan og öruggan hátt.
Langtímalánin henta t.d. þeim sem vilja endurnýja eða sinna
viðhaldi fasteigna eða endurskipuleggja fjárhaginn.
Komdu við hjá okkur og sjáðu
hvað við getum gert fyrir þig.
ISLANDSBANKI
www.isbank.is