Vinnan - 01.06.1998, Blaðsíða 2

Starfsmenntun er
mikilvægt kjaramál
Menntamál eru stór þáttur af kjaramálunum og við verðum að auka hlutfall menntaðs launafólks. Bæta þarf að-
stöðu félagsmanna utan löggiltra iðngreina til að stunda nám og stofna starfsnámssjóði fyrir þessar greinar. Þetta
var meðal þess sem fram kom á ráðstefnu menntanefndar ASÍ um stöðu og starf verkalýðshreyfingarinnar að
starfsmenntamálum sem haldin var þann 28. maí sl.
Lögð var áhersla á menntun sem kjaramál á ráðstefnu ASI. - Að í menntamálunum
leyndust sóknarfœri og að menn þyrftu að taka höndum saman til að ná árangri.
Markmiðið með ráðstefnunni var að
stilla saman strengi þeirra sem vinna
að menntamálum innan verkalýðshreyfing-
arinnar og huga að framhaldinu. Halldór
Grönvold, skrifstofustjóri ASÍ og Garðar
Vilhjálmsson, skrifstofustjóri Iðju, fóru yfir
stöðu starfsmenntamáianna í upphafi dag-
skrár en síðan kynntu fjölmargir aðilar starf
sinna samtaka.
„Menntun starfsmanna stéttarfélaganna
er mikilvæg", benti Þórunn Sveinbjörns-
dóttir, formaður MFA og Sóknar á. „Það
verður sífellt flóknara að sinna upplýsinga-
starfi til félagsmannanna“. Þórunn sagði
markmið MFA vera að auka hlutfall
menntaðs launafólks. „MFA vill vera í far-
arbroddi þeirra stofnana sem bjóða metn-
aðarfullt sínárn", sagði hún. Þórunn sagði
að rannsaka þyrfti brottfall úr námi og
stefna að því að metin yrði bæði náms- og
starfsreynsla þegar fólk vildi taka aftur upp
þráðinn.
Jón Ami Rúnarsson, skólastjóri Rafiðn-
aðarskólans, sagði símenntunarkerfið vera
fjöregg launþega. Það gæti aldrei orðið
fjöregg atvinnurekenda. Jón Ámi sagði að
könnun meðal útskrifaðra nemenda skól-
ans hefði sýnt að um tveir af hverjum þrem
hefðu komið í nám á fyrstu fimm ámm sín-
um á vinnumarkaði sem benti til þess að
skólakerfið væri ekki í takt við þarfir at-
vinnulífsins. Jón Árni ræddi um styttri
starfsnámsbrautir og sagði fólk ekki tilbúið
í þær fyrr en það hefði náð ákveðnum aldri
og félagslegum þroska. Þannig væri meðal-
aldur í Viðskipta- og tölvuskólanum 27 ár.
„Samt erum við alltaf að reyna að troða
þessu inn í framhaldsskólana“, sagði hann.
„Við þurfum að hugsa þetta upp á nýtt.“
Starfsnám utan
löggiltra iðngreina
Kristján Bragason, VMSÍ, Þórunn Svein-
björnsdóttir, Sókn, og Jóhann Geirdal,
LIV, ræddu um starfsnám fólks utan lög-
giltra iðngreina. Kristján ræddi um starf
samstarfsnefndar um starfsmenntun utan
löggiltra starfsgreina en nefndin komst
m.a. að því að byggja þyrfti upp kerfi
starfsmenntunar í tengslum við hið al-
menna skólakerfi. Kristján sagði nokkuð í
land með að landssambönd og félög utan
löggiltra iðngreina hefðu skapað félags-
mönnum sínum sambærileg skilyrði til
náms og iðngreinarnar. Skilning hefði
vantað og fólk, bæði innan og utan verka-
lýðshreyfingarinnar, hefði áttað sig seint á
mikilvægi menntamála fyrir þennan hóp.
Kristján sagði að vegna þessarar slöku
stöðu hefði verið samið um það í síðustu
kjarasamningum að stofnaður yrði sam-
ráðshópur um menntamál með atvinnurek-
endum. Næst þyrfti að semja um fræðslu-
gjald eins og í iðngreinunum. „Lítið sem
ekkert gerist í menntamálum verkafólks
fyrr en menn taka höndum saman,“ sagði
Kristján að lokum. „Menntunin á að vera
helsta kjaramál verkafólks, annars myndast
hyldýpi milli þeirra sem vald hafa á tækn-
innni og hinna sem ekki hafa tök á að
mennta sig“.
Þórunn sagði Sókn hafa kynnt sér
starfsmenntun í Osló, fyrir starfsfólk á leik-
skólum og í heimaþjónustu, en veruleg
þörf væri hér á landi á slíku starfsnámi.
„Stefna félagsins er að bæta við sérhæfðu
námi,“ sagði hún. „Eins konar fagbréf gætu
hentað á íslenskum vinnumarkaði og liðk-
að til fyrir eldra starfsfólk með reynslu, til
dæmis á leikskólunum". Þórunn ítrekaði að
allir þyrftu að eiga kost á að sækja nám.
Fólk yrði ánægðara í starfi og öruggara og
vildi halda áfram námi, jafnvel þótt erfitt
hefði verið að brjóta ísinn vegna skóla-
fælni. Þama fengi það sjálfstraust og styrk
og aukinn þrótt til vinnu.
Jóhann sagði skipulega fræðslu fyrir
verslunarfólk ekki nægilega. Hann benti á
að í síðustu samningum hefði verið gerð
bókun um tveggja daga námskeið fyrir
stjórnendur verslana þar sem kynna ætti
fyrir þeim starfsnám verslunarfólks. Það
væri merki um undarlega skammsýni að
þörf væri á slíkri bókun og lýsti skilnings-
leysi einstakra fyrirtækja. Það væri því al-
ger nauðsyn að knýja stjómvöld til að stað-
festa rétt launafólks til að sækja námskeið í
vinnutímanum. Jóhann vildi, eins og Krist-
ján, koma á fót starfsmenntasjóði fyrir sitt
fólk. „Verkalýðshreyfingin verður ekki í
forystu nema þessum málum verði gefinn
aukinn gaumur,“ sagði hann síðan.
„Markmiðið er ekki að reka skóla, held-
ur að reka góða skóla, veita góða mennt-
un,“ sagði Haukur Harðarson um fræðslu-
miðstöð bílgreina. „Menntamál eru stór
þáttur af kjaramálunum og munu verða eitt
af því sem fólk horfir á þegar það ákveður
hvort það ætlar að vera í stéttarfélagi“. Þá
ræddi hann aðkomu stéttarfélaga að
menntamálunum og sagði betra að borga í
hlulunum og hafa áhrif en að láta aðra
borga og heimta að ráða. „Við þurfum að
stýra starfsnáminu því tenging inn í at-
vinnulífið verður að vera til staðar“.
MJÓLKURSAMLAG KS
SAUÐÁRKRÓKI
JÓN ARNAR MAGNÚSSON:
súrmjólkin mín!“
„/ tugþrautirvni er
nauðsynlegt að vera í
toppformi. Grunnurinn er
hollur og næringarríkur
matur. íþróttasúrmjólkin
stenst mínar kröfur um
fæðu sem gefur orku, byggir
upp og er þar að auki
bragðgóð og mettandi. “
Próteinrík
íþróttasúrmjólk
með ekta
vanillukornum!
Vinnan
L e i ö a r i •
IKjarabætur framtíðarinnar
Kjarabarátta verkalýðshreyfingarinnar snýst ekki ein-
göngu um krónurnar í launaumslaginu eins og margoft
hefur komið fram. Hún snýst um lífskjörin öll. I nýliðnum
mánuði voru haldnar þrjár ráðstefnur á vegum ASÍ þar
sem fjallað var um mikilvæg kjaramál þótt ekki væri rætt
um taxta og tölur. í fyrsta lagi var fjallað um aukna mögu-
leika fólks á að vera samvistum við börn sín á fyrstu ævi-
árum þeirra, í öðru lagi um tryggingar félagsmanna í
verkalýðshreyfingunni og loks um menntamálin en þar
leynast að margra mati helstu sóknarfærin í kjarabaráttu
næstu ára.
Réttarbætur fyrir útivinnandi foreldra
ASÍ kynnti stefnu sína um heildstætt réttindakerfi fyrir úti-
vinnandi foreldra á ráðstefnu um samræmingu atvinnu-
þátttöku og fjölskyldulífs. Það er mat ASÍ að gagngerra
endurbóta sé þörf á réttindakerfi íslenskra foreldra á
vinnumarkaði. Við stöndum nágrannaþjóðunum langt að
baki hvað lengd fæðingar- og foreldraorlofs varðar og það
er staðreynd að ísland er eina landið á Evrópska efna-
hagssvæðinu sem ekki er með tekjutengdar greiðslur í
fæðingarorlofi. Kröfur samtímans eru um fjölskylduvænni
vinnumarkað, styttri vinnutíma, dagvinnulaun sem duga til
framfærslu. Þær eru um aukin tækifæri fólks, ekki síst
karla, til fjölskyldulífs og aukna möguleika fólks, ekki síst
kvenna, til þátttöku á vinnumarkaðnum.
í stefnu ASÍ kemur fram að líta ber á réttindakerfi for-
eldra á vinnumarkaði sem félags- og vinnumarkaðsmál
en ekki sem almannatrygginga- eða framfærslumál. Færa
þarf kerfið nær áherslum verkalýðshreyfingarinnar um fjöl-
skylduvænni vinnumarkað. Lengja þarf fæðingarorlofið,
bæta rétt feðra og staðfesta rétt foreldra samkvæmt Evr-
óputilskipun um foreldraorlof. Síðast en ekki síst þarf að
jafna rétt fólks til greiðslna í fæðingarorlofi, hvort sem það
er milli karla og kvenna eða milli félagsmanna í stéttarfé-
lögum starfsfólks hjá ríki og sveitarfélögum og félags-
manna í stéttarfélögum á almenna vinnumarkaðnum.
Brýnt að vinna að tryggingamálunum
Eitt af brýnustu verkefnum verkalýðshreyfingarinnar er að
sjá til þess að félagsmenn hennar eigi kost á betri alhliða
tryggingavemd, til dæmis gegn slysum í frítíma og tjóni á
eignum, líkt og sænska alþýðusambandið býður félags-
mönnum sínum. Á ráðstefnu ASÍ um tryggingamál kom
meðal annars fram að iðgjaldasparnaður sænsks launa-
fólks af því að kaupa félagsmannatryggingar er meiri en
sem nemur félagsgjaldinu árlega. Þannig margborgar sig
að vera í stéttarfélagi. Tryggingarnar hafa því bæði mikið
; gildi fyrir einstaklingana í félögunum og verkalýðshreyf-
inguna. Þær veita félagsmönnunum örugga trygginga-
vernd á mjög hagstæðum kjörum og hafa átt mikilvægan
þátt í að treysta stöðu verkalýðshreyfingarinnar og skapa
jákvæðari viðhorf til hennar. Grundvallaratriði er að um
samstöðutryggingar er að ræða. Það ætti ekki að koma á
óvart því reynsla okkar af lífeyrissjóðunum sannar hag-
kvæmni hóptrygginga/samtrygginga.
Ekkert ætti að vera því til fyrirstöðu að íslensk verka-
j lýðshreyfing bjóði félagsmönnum sínum hagstæða alhliða
tryggingavernd. Mikillar undirbúningsvinnu er þó þörf eigi
að ráðast í slíkt stórverkefni. Vilji er nú til þess innan ASI
I að hefja þegar í stað undirbúning að þessu verkefni, ekki
síst með tilliti til þess að stjórnvöld vinna markvisst að því
að draga úr hlutverki velferðarkerfisins sem veldur því að
þörfin á öflugri tryggingavernd eykst jafnt og þétt.
Starfsmenntun er mikiivægt kjaramál
Mikilvægi menntunar fyrir verkafólk var staðfest með ráð-
stefnu ASÍ í lok sl. mánaðar. Menntamálin eru stór þáttur
af kjaramálunum og þar eru sóknarfærin einna mest.
Nauðsynlegt er að auka hlutfall menntaðs launafólks en í
því sambandi þarf að horfa til launafólks utan löggiltra iðn-
greina sem staðið hefur höllum fæti þegar kemur að
möguleikum til starfsnáms. Þá má ekki gleymast hversu
mikilvægt er að mennta starfsmenn og trúnaðarmenn
stéttarfélaganna.
Menntun er eitt helsta kjaramál verkafólks. Sinni
verkalýðshreyfingin henni ekki myndast hyldýpi milli
þeirra sem valda hafa á tækninni og hinna sem ekki hafa
tök á að mennta sig. En eigi að vera hægt að taka stór
skref fram á við í fræðslumálum verkalýðshreyfingarinnar
þurfa menn að taka höndum saman. Allt launafólk þarf að
eiga kost á að sækja nám, hvar í félagi sem það stendur.
Það blasir við að verkalýðshreyfingin verður ekki í forystu
nema þessum málum verði sinnt af krafti.

Útgefandi: Alþýðusamband
íslands. Ritnefnd: Ari Skúlason,
Halldór Grönvold, Snorri S.
Konráðsson. Ritstjóri: Brynhildur
Þórarinsdóttir. Ljósm.: G. Róbert
Ágústsson o.fl. Utlit: Sævar Guð-
björnsson. Prófarkalestur:
Ingimar Helgason. Afgreiðsla:
Grensásvegur 16a, 108 Reykja-
vík. Sími: 581 30 44, fax: 568 00
93. Auglýsingar: Áslaug G.
Nielsen og Guðmundur Jóhann-
esson, símar: 533 1850, fax: 533
1855. Umbrot: Blaðasmiðjan.
Filmuvinnsla og prentun:
Prentsmiðjan Oddi.