Vinnan - 01.06.1998, Blaðsíða 11

Menntun er lykíllinn að
árangnrsrfkri samvinnn
Verkalýðshreyfingin á Norðurlöndunum
rekur skóla í tengslum við árlegt þing
Alþjóðavinnumálastofnunarinnar í Genf.
Frakkinn Jean-Claude Le Douaron er að
taka við sem skólastjóri Genfarskólans.
Jean Claude bjó lengi vel í Svíþjóð og
segist í raun vera orðinn afar norrænn í
hugsun. Hann er starfsmaður ETUCO,
menntastofnunar evrópsku verkalýðs-
hreyfingarinnar, með aðsetur í Briissel.
Jean-Claude telur að gott fræðslustarf
sé forsenda árangurs f alþjóðlegri sam-
vinnu og leggur áherslu á að verkalýðs-
hreyfingin mennti sitt fólk.
Sem starfsmaður ETUCO sér Jean-Claude
fyrst og fremst um að skipuleggja námskeið
fyrir fulltnia starfsmanna í evrópsku samstarfs-
ráðunum sem nú er verið að stofna víða um
álfuna. í starfi sínu sinnir hann því jöfnum
höndum menntamálum fulltrúa launafólks og
ýtir undir alþjóðlega samvinnu þeirra. Hann
segir að menntun fyrir fólk í verkalýðshreyfing-
unni verði stöðugt mikilvægari. Gott mennta-
starf innan hreyfingarinnar sé lykillinn að því
að alþjóðleg samskipti geti skilað hámarksár-
angri. - Menntunin er meginatriði fyrir ungt
fólk sem starfar fyrir verkalýðshreyfinguna upp
á allt samstarf að gera, segir hann. - Hún er
mikilvæg því ef það á að skapa alvöru alþjóðleg
tengsl þá verðum við að skilja hvað tengslin
snúast um, við verðum að læra að skilja hvert
annað og skilja hver tækifæri okkar em.
Jean-Claude bendir á að mörg verkefna
verkalýðshreyfingarinnar í dag séu með þeim
hætti að ekki sé hægt að leysa þau eingöngu á
landsvísu. Sömu þróunar verði vart alls staðar í
Evrópu, til að mynda þegar litið sé á launa-
hækkanir í kjarasamningum sem hafi verið
mjög svipaðar alls staðar í Evrópu sl. 2-3 ár.
Sama gildi um vinnuskilyrði og aðstæður
launafólks. - Ég heyrði fyrir skömmu að 70%
þeirra starfa sem skapast hafa í Finnlandi á sl.
tveimur ámm séu hlutastörf. Hlutfallið er svip-
að í Frakklandi. Við verðum greinilega að leita
lausna í þessum málum á Evrópuvettvangi,
leiða saman mismunandi stofnanir og samtök,
segir Jean-Claude. - Vegna aukins mikilvægis
samstarfs og samráðs skipuleggjum við nám-
skeið og reynum að þjálfa fólk sem getur séð
um kennslu á Evrópuvettvangi. Námskeiðin em
til dæmis um myntbandalagið, atvinnumál, op-
inbera þjónustu, samninga aðila vinnumarkað-
arins í Evrópu o.s.frv. Það má heldur ekki
gleymast að boðið er upp á nám í hverju landi
fyrir sig.
Geinarskólinn sem
(yrirmynd að Evrópuskóla
Genfarskólinn, eins og hann kallast, hefur verið
starffæktur frá árinu 1931. Hann stóð lengi vel
yfir í þrjá mánuði í senn en nú er kennt í um
það bil mánuð meðan á þingi ILO, Alþjóða-
vinnumálastofnunarinnar, stendur. Meginmark-
mið skólans er að nemendur fái að fylgjast með
þinghaldinu. Kennsla byrjar reyndar viku áður
en þinghald hefst. Að sögn Jean-Claudes er
þessi fyrsta vika notuð til að nemendur læri að
skilja hver annan, menningu, tungumál og hefð-
ir.
- Það er töluverður munur á því hvernig
verkalýðshreyfingin er uppbyggð á Norður-
löndunum og það er eitt af því sem við veltum
fyrir okkur í skólanum, segir Jean-Claude.
-Utan frá séð er uppbyggingin svipuð, til að
mynda í augum Belga og Frakka sem tala um
norræna módelið. En ef litið er á málið frá sjón-
arhóli Svía, Norðmanna eða Islendinga er mun-
urinn töluverður. Fólk þarf því að ná að skilja
hvert annað. Þegar sameiginlegum skilningi
hefur verið náð er síðan hægt að takast á við
vandamálin í sameiningu.
Nú hafa Eystrasaltsnkin lagt áherslu á tengsl
sín við Norðurlöndin og Jean-Claude segir að
rætt hafi verið um að þessi ríki fengju að senda
fulltrúa á skólann í ár. Stjóm skólans hafi hins
vegar ekki tekið ákvörðun um það. Hann segist
trúa því að þetta gæti verið leið til að aðstoða
þessi ríki við að endurreisa verkalýðshreyfing-
una sem á víða undir högg að sækja eftir að
löndin urðu sjálfstæð ríki.
Jean-Claude segir að vissulega gæti Genfar-
skólinn verið fyrirmynd að sam-evrópskum
verkalýðsskóla. - Frá sjónarhóli evrópsku
verkalýðshreyfingarinnar tel ég að við ættum að
nýta okkur reynsluna af norræna skólanum,
segir hann. - En það getur orðið erfitt að ætla
sér að endurskapa hann fyrir Evrópu alla því
skólinn byggir á þeirri gömlu hefð Norðurland-
anna að standa saman og efla samstöðuna sín á
milli, ekki síst innan evrópsks eða alþjóðlegs
samstarfs. Nú er þörf á slíkri samstöðu innan
Evrópu en sagan geymir ekki slíkt samstarf eins
og á Norðurlöndunum, hefðin er ekki fyrir
hendi.
Nopræna samstarfið
í skugga Evrópusamstarísins
Það sem er bagalegt er að tilfinningin fyrir gildi
norrænu samvinnunnar er að minnka, sam-
kenndin er á undanhaldi. Þannig er norræna
tungumálið ekki eins allsráðandi í samskiptum
og áður því vel flestir tala ensku. Mér sýnist á-
huginn á norrænu samstarfi fara dvínandi, til
dæmis meðal Svía, vegna þess að öll athyglin
beinist að Evrópuvettvanginum. Evrópa er mik-
ilvæg, það er ekki það sem ég á við, en það
verður stöðugt erfiðara að fá þátttakendur á
Genfarskólann vegna þess að athyglin beinist
fyrst og fremst að þeirri kennslu sem á sér stað í
Brússel.
Vissulega verður verkalýðshreyfingin að
velja hvemig kröftunum er beitt, það er dýrt að
senda fólk á skóla í heilan mánuð og sumum
finnst það ekki lengur vera mikilvægt forgangs-
verkefni. Þessi skóli og starfið í kringum ILO
skiptir hins vegar vaxandi máli. Norðurlöndin
Jean-Claude Le
Douaron er skóla-
stjóri norrœna
Genfarskólans sem
haldinn er í tengsl-
um við þing AI-
þjóðavinnumála-
stofnunarinnar ár
hvert.
hafa á margan hátt verið til fyrirmyndar þegar
kemur að félags- og atvinnumálum. En þau
skera sig ekki lengur úr. I raun og veru held ég
að Norðurlandabúar séu kannski í fyrsta sinn að
horfa fram á það núna að samþykktir Alþjóða-
vinnumálastofnunarinnar geti bætt stöðu verka-
fólks á Norðurlöndunum. Það var útilokað fyrir
um fimm ámm því þá stóðu Norðurlöndin svo
miklu betur en þær kröfur sem verið var að
setja innan ILO. Ég get tekið eitt dæmi. Það
muna margir eftir umræðum um stöðu starfs-
fólksins við ákveðið hótel í Aabo í Finnlandi.
Eigandi hótelsins stofnaði fjölda fyrirtækja, um
30 talsins, þannig að starfsfólkið vann aldrei hjá
hótelinu formlega séð heldur sem verktakar hjá
mismunandi fyrirtækjum, eina viku í senn. Þar
með gat eigandinn komist hjá því að greiða
sjúkrabætur, í lífeyrissjóð o.fl. vegna ákvæða í
finnskum lögum. Þetta fólk vann því við mjög
léleg skilyrði og réttindi þess voru afar lök. I
fyrra var fyrri umræða um samþykkt um launa-
verktöku á þingi ILO. Samþykktin gengur út á
það að fólk sem ráðið er sem launaverktakar
eigi að búa við sömu réttindi og launafólk. Ef
þessi ILO samþykkt verður samþykkt og Finn-
land staðfestir hana í kjölfarið yrði ekki lengur
hægt að standa svona að málum þar í landi.
Evpópa ep aðeins skpef á leiðinni
- Við lifum á þannig tímum að breytingamar
koma utan frá, úr alþjóðlegu samstarfi. Það er
mikill þrýstingur vegna alþjóðavæðingarinnar
og við getum ekki verið viss um það lengur að
við getum haft áhrif á vinnuaðstæður félaga
okkar með starfinu innanlands einu saman. Fyr-
irtæki eru að verða fjölþjóðlegri og færa sig um
eftir því hvar skattalegt umhverfi er hentugast.
Möguleikar okkar til áhrifa á landsvísu hafa því
minnkað og við verðum að horfa frekar á al-
þjóðlega samvinnu. Við verðum að finna nýjar
leiðir.
Það tók okkur um 100 ár að byggja lands-
samtök sem hafa áhrif svo það tekur auðvitað
tíma að byggja upp virk alþjóðleg samtök. Jaen
Claude játar að þörf sé á að sinna báðum þess-
um verkefnum. - Við verðum að gera hvort
tveggja, segir hann, - styrkja landssamtökin og
efla alþjóðastarfið. En áherslurnar í alþjóða-
starfinu eru að breytast. Þegar litið er til baka
allt til áttunda áratugarins var mikill áhugi á al-
þjóðlegri samvinnu og samstöðu alls staðar í
heiminum, samvinna var um aðstoð við þriðja
heiminn o.s.frv. Alls kyns nefndir og ráð voru
starfandi. Nú virðist hins vegar Evrópa ein hafa
athyglina. Fólk einbeitir sér að einu í einu. Ég
held að verkalýðshreyfingin verði að líta á allan
heiminn sem starfssvæði sitt því fyrirtækin em
farin að líta á heiminn sem eina heild. Evrópa
er aðeins skref á leiðinni, segir Jean-Claude Le
Douaron.
Efnahagsumræða
a traustum grunm
Traustar heimildir eru nauðsynlegur grunnur fyrir vandaða
umræðu um efnahagsmál. ( ritum Seðlabanka (slands eru
birtar upplýsingar, greinargerðir og álit um hina ýmsu
þætti sem snerta gang efnahagsmála:
I Hagtölum mánaðarins eru birtar upplýsingar í tölum,
myndum og stuttum greinum um peninga- og lánamál,
verðlag, gengi og vexti, viðskipti við útlönd og erlendar
skuldir, fjármál hins opinbera, framleiðslu, fjárfestingu
og atvinnu.
Fjármálatíðindi miðla niðurstöðum rannsókna á sviði
efnahagsmála og eru vettvangur fyrir faglega umræðu
og skoðanaskipti um efnahagsleg úrlausnarefni.
( efnahagsumræðunni er vitnað til þessara rita.
Pantaðu áskrift eða kynntu þér efnið á heimasíðu bankans.
Áskriftarsíminn er 569 9785
Vinnan
11