Vinnan - 01.12.1998, Síða 5

Talsvert launa-
skrið meðal
iðnaðarmanna
Helstu ástæSur launaskriðs hjá rafvirkjum og reyndar jieirum eru
vinnustaðasamningar og samningar sem einstaklingar hafa náð fyrir fyrirtœkin
sem þeir vinna hjá.
Að undanförnu hafa nokkur fé-
lög iðnaðarmanna birt niður-
stöður launaútreikninga og
kannana meðal félagsmanna
sinna. Séu laun félagsmanna
þessara félaga samkvæmt
könnununum borin saman við
tölur síðasta árs kemur f Ijés að
nokkurt launaskrið hefur átt
sér stað umf ram kjarasamn-
inga.
Vinnustaðasamningan
helsta skýringin
Séu laun rafiðnaðarmanna á þriðja
ársfjórðungi þessa árs borin saman
við laun þriðja ársfjórðungs ársins
1997, þá hafa heildarlaun hækkað um
9,8%. Sé aðeins tekið tillit til dag-
vinnulauna, er hækkunin 9,2%. - Það
er ljóst að það hefur orðið talsvert
launaskrið að undanfömu, því samn-
ingamir hljóðuðu upp á 4%. Það em
líkur á að þessi þróun haldi áfram á
næsta ársfjórðungi. Það er mikil
vinna framundan og ekki sér fyrir
endann á því. Það ber að hafa í huga,
að rafiðnaðarmenn koma yfirleitt
seint að framkvæmdum, þannig að
þensla kemur oft síðar fram hjá raf-
iðnaðarmönnum en öðrum hópum.
Það teygist þá einnig lengur á henni í
hinn endann, sagði Guðmundur
Gunnarsson, formaður Rafiðnaðar-
sambandsins. Aðspurður hvort allir
félagsmenn verði varir við launa-
skriðið, sagði Guðmundur svo vera.
- Þó það hafi ekki verið reiknað út
sérstaklega ennþá, þá er ég nokkuð
viss um að hækkanir hafa verið meiri
á höfuðborgarsvæðinu en á lands-
byggðinni. Við notum ekki launa-
kannanir til að finna út laun okkar fé-
laga, heldur reiknum við þau út frá
skilum á félagsgjöldum, sem eru á-
kveðið hlutfall af laununum. Við
erum með okkar eigið innheimtu-
kerfi, á meðan aðrir gera þetta gegn-
um lífeyrissjóðina. Þetta gerir okkur
kleift að vera með okkar tölur nýrri
en annars væri, við getum birt tölur
einum og hálfum mánuði eftir að árs-
fjórðungur er liðinn.
Guðmundur var spurður um helstu
ástæður launaskriðsins: - Helsta á-
stæðan eru vinnustaðasamningar í
stærri fyrirtækjum og samningar ein-
staklinga í minni fyrirtækjum. Eftir-
spumin eftir okkar fólki er einfald-
lega það mikil að fyrirtæki em tilbúin
að teygja sig lengra til að halda í
menn. Svo er menntunin að skila sér.
Um helmingur okkar fólks fer á nám-
skeið á hverju ári, 1000-1500 manns
á ári, að meðaltali í viku hver maður.
I Rafiðnaðarskólanum eru 5.000
nemendur á ári, þar af 1.500 beinlínis
á fagnámskeiðum. Mörg þeirra nám-
skeiða sem ekki falla beint undir þá
skilgreiningu nýtast mönnum einnig í
störfum. Þó það komi ekki fram í út-
reikningunum hverjir hafa farið á
námskeið og hverjir ekki, þá er ég
sannfærður um að þátttakan í þessum
starfsmenntanámskeiðum skilar
mönnum bæði hærri launum og
meira atvinnuöryggi.
Kannanirnar venða liin
raunverulega viðmiðun
Milli áranna 1996 og 1997 hækkuðu
heildarlaun bíliðnamanna um tæp
14%. Án bónuss var hækkunin
11,3%. Samkvæmt nýjustu launa-
könnun, sem gerð er af Bfliðnafélag-
inu og Félagi blikksmiða í samein-
ingu, hafa heildarlaun hækkað um
8,15% milli áranna 1997 og 1998, en
án bónuss hafa launin hækkað um
ríflega níu og hálft prósent. Haukur
Harðarson, formaður Bfliðnafélags-
ins segir skýringamar á þessu skriði
fyrst og fremst vera einstaklings-
samninga. - Vissulega emm við bún-
ir að gera nokkra vinnustaðasamn-
inga en þeir eru í minnihluta. Það
hefur líka verið að gerast hjá okkur
að tæknin hefur verið að breytast og
fyrirtækin vilja bara halda í góða
menn með öllum ráðum. Aðspurður
hvort það væri munur milli lands-
hluta, þá kvað Haukur svo vera.
- Hins vegar em svo fá svör í þessari
könnun af landsbyggðinni, að við
teljum ekki rétt að birta slíka skipt-
ingu. Hækkanir hafa hins vegar verið
meiri á höfuðborgarsvæðinu. Við
merkjum ekki sérstakan mun eftir því
hvað menn em búnir að vinna lengi í
greininni. Eftir tvö til þrjú ár í grein-
inni eru menn komnir á toppinn, ef
þeir á annað borð em góðir.
Haukur var spurður hvort það
væri eitthvað gagn í þessum könnun-
um. - Já, menn em hættir að miða
við taxtana í raun, það er miklu frek-
ar miðað við kannanimar. Það kemur
til með að verða eitthvað skrið áfram,
það er enn skortur á mannskap og
tæknin er enn að þróast, en það verð-
ur lfldega ekki af sömu stærðargráðu
og núna, að ekki sé talað um hækk-
uninamilli áranna 1996-1997.
Menntunin skilar hæppi launum
Alls hækkaði tímakaup með bónus
hjá málmiðnaðarmönnum á höfuð-
borgarsvæðinu um 10,3% milli ár-
anna 1997 og 1998. Á landsbyggð-
inni var sambærileg hækkun 7,6%.
Þegar talað er um landsbyggðina í
þessu sambandi, er í raun fyrst og
fremst átt við Suðurland, því jámiðn-
aðarmenn á Norður- og Austulandi
eru utan félags járniðnaðarmanna.
Laun netagerðarmanna, iðnaðar-
manna og almennra starfsmanna
hækkuðu einnig, á bilinu 9,5%-
15,3%, en þær tölur eru með fyrir-
vara um fá svör í hverjum hópi,
þannig að hvert svar um sig vegur
mikið í hlutfallsreikningum.
- Þessar tölur eru byggðar á
launakönnun sem við gerðum í októ-
ber með því að senda spumingar til
allra félagsmanna. Þetta er samskon-
ar könnun og við gerðum fyrir um ári
síðan. Þar spyrjum við um laun,
hvernig þau skiptast í dagvinnu og
yfirvinnu. Einnig spurðum við um
starfsaldur og tækninámskeið og aðra
þætti sem geta gagnast okkur við að
móta stefnu í kjaramálum til framtíð-
ar. Þetta em upplýsingar sem félags-
menn spyrja mikið um, hreyfingar og
meðallaun, sagði Orn Friðriksson,
formaður Félags jámiðnaðarmanna.
Nú er ljóst að þetta eru nokkru
meiri hækkanir en samið var um.
Hverjar skyldu vera helstu skýring-
arnar á því? - Já, þetta eru meiri
hækkanir en lágmarkshækkanir, sér-
staklega á höfuðborgarsvæðinu. Eg
held að það skýrist aðallega af
tvennu. Það var einn þátturinn í
kjarasamningunum að gera ráð fyrir
vinnustaðasamningum og þeir eru
greinilega að skila mönnum hærri
launatölum. Hitt atriðið er, að vegna
mikillar eftirspurnar, eru menn að
gera betri samninga við fyrirtækin
hver fyrir sig. Þetta á sérstaklega við
um höfuðborgarsvæðið. Þetta em ör-
lítið meiri breytingar en við gerðum
ráð fyrir og erfitt að spá hvort þessi
þróun heldur áfram. Það er þó mikil-
vægt núna, að menn reyni að festa í
vinnustaðasamningum, þar sem þeir
hafa ekki verið gerðir, þær launatölur
sem menn eru með eða þeir geta náð,
því það kemur einhvem tíma að því
að það verður samdráttur. Þá er mik-
ils virði að vera með tölumar bundn-
ar í vinnustaðasamningum.
Það vekur einnig sérstaka athygli,
að tímakaup þeirra sem sótt hafa sér-
stök tækninámskeið er að meðaltali
tæplega þremur prósentum hærra en
hjá þeim sem ekki hafa sótt slík nám-
skeið. - Það er ekkert í almennum
kjarasamningum okkar sem segir að
menn skuli hafa hærri laun þó þeir
hafi sótt tækninámskeið. Þörfm fyrir
menn með meiri menntun er fyrir
hendi. Eftirspurnin eftir mönnum
með meiri þekkingu er þannig að þeir
eru metnir á markaðnum sem betri
starfsmenn. Launamunur milli þeirra
sem eru með tækninámskeið er helm-
ingi meiri núna en var fyrir ári síðan.
Þetta er að vísu ekki mikið í krónum
talið, um 24 krónur á tímann, en það
munar um það.
Starftmaður!
C$t&s^iSt 4þíœimvmm»teð7WðUli^^ , r-oíóiarmaður stéttarfél^ Sýómmkf/*'
* I>ar sem vínha 10 manns eða fleiri skulu starfa öryggistrimaðarmaður og öryggisvörður. Til að auðvelda ykkur ábyrgðarmikil vinnuvemdarstörf heldur Vinnueftirlit ríkisins
• Þar sem vinna 50 manns eða fleíri skal starfa öryggisnefnd. NÁMSKEIÐ
• Þar sem starfa færri en 10 manns annast atvinnurek- andi eða verkstjóri vinnuvemdarmál í samstarfi við starfsmenn og félagslegan trúnaðarmann. um aðbúnað, hollustuhastti og öryggi á vinnustað. Leitið upplýsinga um næsta námskeið.
VINNUEFTTRLIT RÍKISINS BíldjhðfJa 16, 112Reylyavík Slmi 567 2500 Fax 567 4086
TO3*aw»r39

Vinnan
5