Börn og menning - 2019, Qupperneq 30

Börn og menning30
og allt heila klabbið verður að tímabundinni afþreyingu
frekar en listrænni upplifun sem skilur eitthvað eftir á
tilfinningasviðinu.
Unun að fylgjast með Eddu
Salka Sól Eyfeld hefur löngu sannað sig sem mögnuð
söngkona og frábær fjölmiðlakona, og líka sem leik-
kona; hún lék t.a.m. nýverið í Ófærð 2 og skilaði þar
sterkri nærveru og náttúrulegum leik í pínulitlu hlut-
verki (í sjónvarpsseríu þar sem sumir okkar bestu at-
vinnuleikara voru vélrænir og undarlega ósannfærandi).
Hún býr yfir náttúrulegum sjarma og heillandi rödd
sem gefur henni mikið forskot og því voru væntingarn-
ar miklar, en því miður féll hún að ýmsu leyti flöt sem
Ronja ræningjadóttir. Ronja er gríðarlega flókin persóna
og margvíð. Salka býr yfir kraftinum sem þarf til að
skila Ronju og virkaði vel framan af. Stundum er talað
um að söngvarar syngi of mikið „á hálsinn“ þegar radd-
beitingin er ekki nógu vönduð; Salka rúllaði upp öll-
um sínum söng í sýningunni, en eftir því sem á leið og
hasarinn jókst varð fas hennar of einhæft og ýkt, radd-
beitingin í töluðu máli að sama skapi gervileg og kreist,
allt að því pirrandi. Það var eins og hún „léki of mikið
á hálsinn“, utan frá frekar en innan frá. Hér er hægt
að velta fyrir sér muninum á hefðbundnum og lærðum
atvinnuleikara annars vegar og hins vegar hæfileikarík-
um listamanni sem er ekki vanur að kafa ofan í djúpa
leikpersónu. Ég ber mikla virðingu fyrir Sölku Sól og
hún er öflug listakona sem stundaði listnám í London
þar sem áhersla var lögð á hljóðfæri sem framlengingu
af leikaranum (Fréttatíminn, 6. mars 2015). Kannski
hefur áherslan þar verið meiri á tónlist en á eiginlega
leiklistarþjálfun. Það er þó alls ekki þar með sagt að
hefðbundin leikaramenntun sé nauðsynleg til að skila
öflugum leik, um það eru mýmörg dæmi, en stundum
getur vantað bæði reynslu og hreinlega tækniþekkingu
til að geta farið á dýptina. Mér er minnisstætt þegar
Sverrir Þór Sverrisson – betur þekktur sem Sveppi – lék
Kalla á þakinu fyrir nokkrum árum. Þótt Sveppi hefði
marga kosti til að bera, mikið fjör, útgeislun og sprell,
vantaði alla nauðsynlega dýpt í leik og raddbeitingu og
fyrir vikið náði ég engu sambandi við Kalla sem mann-
eskju af holdi og blóði.
Þannig felst kannski helsti galli sýningarinnar um
Ronju ræningjadóttur í leikaravali og leikstjórn, í
samspili við leikgerð sem virðist mistæk. Tæknilega er
sýningin afar vönduð, hringsviðið virkilega úthugsað
og vel útfært með vandaðri lýsingu. Sviðsmyndin kom
sífellt á óvart með því að umbreytast úr kastalahíbýlum
yfir í hræðilega rangala eins og ekkert væri og bún-
ingar voru að sama skapi skemmtilegir. Miðað við aðra
leikdóma um sýninguna – suma mjög lofsamlega – er
mannanna smekkur sem betur fer misjafn. Og kannski
átti Salka einfaldlega slæman dag, það er aldrei að
vita. Edda Björgvinsdóttir, okkar helsti stórmeistari
í fjölvíðum og áreynslulausum gamanleik, stal hins
vegar senunni aftur og aftur og aftur. Það var hrein
unun að fylgjast með Eddu, að láta hrífast af því hvern-
ig leikari getur fangað heilan sal af börnum og full-
orðnum með nærverunni einni saman og haldið þeim
í heljargreipum með fáeinum orðum og hnitmiðaðri
líkamstjáningu.
Í öllu falli áttum við feðgarnir góða stund í leikhús-
inu, það bregst eiginlega aldrei, enda leikhúsið í eðli
sínu töfrandi fyrirbæri. Mikill vill samt meira og í þetta
sinn vantaði töluvert upp á.
Höfundur er rithöfundur og bókmenntafræðingur.