Náttúrufræðingurinn - 2009, Blaðsíða 15

15
Tímarit Hins íslenska náttúrufræðifélags
Lísa Anne Libungan, Gísli Már Gíslason og Tryggvi Þórðarson
Varmasmiður
 stærsta bjalla á Íslandi
Náttúrufræðingurinn 77 (1–2), bls. 15–18, 2008
1. mynd. Varmasmiður, Carabus nemoralis, í Reykjavík. – The ground beetle Carabus nemoralis in Reykjavik, Iceland. Ljósm./Photo:
Erling Ólafsson, 20.10.2004.
Í grein þessari er fjallað um rannsókn sem höfundar gerðu á fjölda og búsvæðavali varmasmiðs í Hveragerði sumarið 2005. Varmasmiður (Carabus nemoralis Müller 1764) er stærsta bjalla á Íslandi og tilheyrir járnsmiðsættinni Carabidae, en til hennar teljast nú 26 innlendar tegundir. Lengsta og stærsta bjallan sem
veiddist í rannsókninni var 2,5 cm að lengd en til samanburðar má nefna að önnur þekktari bjalla sem lifir
hérlendis, járnsmiður (Nebria gyllenhal), er um 1,2 cm að lengd. Varmasmiður hefur fundist í Hveragerði og á
nokkrum stöðum í Reykjavík sem jafnframt eru nyrstu fundarstaðir bjöllunnar í heiminum. Þetta er fyrsta
rannsókn sem gerð hefur verið á varmasmiðum hérlendis. Fáir einstaklingar veiddust á söfnunartímabilinu og
bendir það til þess að stofninn sé lítill. Hann virðist ennfremur bundinn við tvö búsvæði, garða og hverasvæði.
Ekki er ólíklegt að tegundin hafi borist til landsins með pottaplöntum eða öðrum varningi. Koma varmasmiðs
til landsins gæti verið af hinu góða fyrir plöntu- og garðræktendur á Íslandi þar sem hann er rándýr sem lifir á
ormum, sniglum og skordýrum sem sum eru þekkt fyrir að leggjast á nytjaplöntur.
Ritrýnd grein