Skessuhorn - 19.05.2021, Qupperneq 14

MiðViKudAGuR 19. MAÍ 202114
Úrslit ráðast í söngvakeppni Euro-
vision á laugardagskvöldið. daði
og Gagnamagnið, framlag Ís-
lands, stíga vonandi á svið í Rot-
terdam annað kvöld og flytja lagið
10 Years. Fyrri undanúrslit söngva-
keppninnar voru haldin í gærkvöldi
þar sem tíu lög af 16 komust áfram.
Önnur tíu lög verða valin af þeim
17 lögum sem flutt verða annað
kvöld á stóra sviðinu. Aðalkeppn-
in verður á laugardaginn og er tal-
ið líklegt að daði og Gagnamagnið
komist þangað. Enn er ekki kom-
ið í ljós hvort íslenska atriðið verði
flutt á sviðinu annað kvöld en einn
úr íslenska hópnum greindist um
helginna með Covid-19. Viðkom-
andi er þó ekki í hópi þeirra sem
taka þátt í atriðinu sjálfu. Á mánu-
daginn komu niðurstöður úr sýna-
töku íslenska hópsins og ekki voru
fleiri smit greind innan hópsins. Ís-
lenski hópurinn átti að fara aftur í
sýnatöku nú í morgun og fer einn-
ig í sýnatöku í fyrramálið, fimmtu-
dag. Ef enginn greinist með smit
eða sýnir einkenni munu daði og
Gagnamagnið stíga á svið í dóm-
ararennsli í kvöld, miðvikudag, og
að nýju annað kvöld. Ef smit grein-
ist í hópnum verður notuð upptaka
af atriðinu í staðinn. arg
Krían er eins og allir vita einn af vor-
boðunum og bíða margir spenntir
komu hennar á vorin. Hún mætti í
Rifsós á Snæfellsnesi um miðja síð-
ustu viku að loknu löngu ferðalagi
frá Suðurskautslandinu þar sem
hún hefur vetursetu. Enginn fugl
ferðast jafn langa leið á milli varp-
og vetrarstöðva en talið er að krí-
an sé á ferðalagi í um það bil fimm
mánuði á ári hverju.
Þó margir bíði komu kríunnar
á vorin eru þó einhverjir sem ekki
eru jafn spenntir fyrir henni, enda
getur hún orðið talsvert árasar-
gjörn sérstaklega þegar ungarn-
ir eru komnir úr eggjunum. Krían
hefur verið friðuð hér á landi síð-
an 1882 en ástand sandsílastofnsins
við landið og veðráttan hefur mikil
áhrif á hvernig henni tekst að koma
ungunum sínum upp. þa
Landsátakinu Ísland ljóstengt lýk-
ur á þessu ári, en síðustu styrkt-
arsamningar Fjarskiptasjóðs við
sveitarfélög um ljósleiðaraupp-
byggingu í dreifbýli utan markaðs-
svæða voru undirritaðir í lok síð-
asta mánaðar. Meðal annars er nú
unnið að lagningu ljósleiðara víða
í dreifbýli Borgarbyggðar en flest
annað dreifbýli á Vesturlandi hefur
nú verið tengt. Alls hafa 57 sveit-
arfélög í landinu hlotið styrki til
að tengja um 6.200 styrkhæfa staði
með ljósleiðara frá því að verkefnið
hófst árið 2016 en á þeim tíma hef-
ur ríkið hefur lagt 3.350 milljónir
kr. til verkefnisins. Verkefnið hefur
staðist áætlanir um kostnað og tíma
þrátt fyrir um 60% aukningu á um-
fangi.
Ný skýrsla um Ísland ljóstengt
leiðir í ljós ótvíræðan árangur og
samfélagslegan ávinning af verk-
efninu. Í niðurstöðum skýrslunn-
ar segir að betri fjarskiptatenging-
ar hafi bætt lífsgæði íbúa á lands-
byggðinni og aukið byggðafestu
og atvinnuöryggi. Sigurður ingi
Jóhannsson, samgöngu- og sveit-
arstjórnarráðherra, kynnti árang-
ur og samfélagslegan ávinning af
landsátakinu á kynningarfundi í
ráðuneytinu í síðustu viku.
„Ljósleiðaravæðingin er eitt
mesta byggðaverkefni seinni ára í
samstarfi við sveitarfélögin. Stór-
bættar fjarskiptatengingar hafa bylt
forsendum búsetu og atvinnurekstr-
ar í sveitum landsins. Landsátakið
Ísland ljóstengt er framúrskarandi
dæmi um samvinnu um sérstaka
fjármögnun á vegum ríkis og sveit-
arfélaga til að jafna aðstöðumun
milli dreifbýlis og þéttbýlis. Það er
afskaplega ánægjulegt að hafa gert
síðustu samningana á grundvelli Ís-
land ljóstengt. Þau tímamót eru í
samræmi við stjórnarsáttmála ríkis-
stjórnarinnar og mikilvægur áfangi
á þeirri vegferð að lögheimili og
fyrirtæki óháð búsetu eigi almennt
kost á tengingu sem getur borið
gígabita netsamband.“ sagði Sig-
urður ingi Jóhannsson, samgöngu-
og sveitarstjórnarráðherra.
6.200 staðir styrktir
í dreifbýli
Með lokaúthlutun fjarskiptasjóðs
í lok síðasta mánaðar hefur rík-
ið styrkt með beinum hætti teng-
ingu um 6.200 lögheimila og ann-
arra styrkhæfra staða í dreifbýli
landsins og stuðlað óbeint að teng-
ingu þúsunda sumarhúsa og ann-
arra bygginga, þótt ríkið hafi ekki
lagt til þess beina fjármuni. Fram-
lag ríkisins til verkefnisins nam alls
3.350 m.kr. Fjarskiptasjóður út-
hlutaði 2.950 m.kr. í styrki á árun-
um 2016-2021 en ráðuneytið lagði
til 400 m.kr. á grunni byggðaáætl-
unar. Sveitarfélög og íbúar hafa
jafnframt lagt til sambærilega fjár-
muni. Framkvæmdir eru á ábyrgð
sveitarfélaganna sem hafa ýmist
kosið að eiga og reka kerfin, leigja
út reksturinn eða selja til fjarskipta-
fyrirtækja. Samið var við 17 sveitar-
félög í þessum síðasta áfanga Ísland
ljóstengd en alls hafa 57 sveitarfé-
lög kosið að fara þessa samvinnu-
leið með ríkinu.
Mun fleiri staðir tengdir
Verkefnið fór fram úr vænting-
um hvað varðar umfang og kostn-
að, þ.e. 60% fleiri tengingar munu
líklega fást fyrir sambærilegan eða
jafnvel minni kostnað og upphaf-
lega var áætlað. Verklokum sveit-
arfélaganna seinkar þó til ársloka
2022, sem skýrist einkum af veru-
lega auknu umfangi. Í aðdraganda
landsátaksins árið 2015 var um-
fangið talið vera um 3.800 staðir,
heildarstofnkostnaður áætlaður allt
að 8.000 m.kr. og því átti að ljúka
fyrir árslok 2021. Ekki er þó tíma-
bært að fullyrða um heildarstofn-
kostnað þar sem að uppbyggingu
er ekki lokið. mm
Fjölbrautaskóli Snæfellinga í Grund-
arfirði og Landbúnaðarháskóli Ís-
lands á Hvanneyri hafa gert með sér
samning um kennslu náttúrufræði-
brautar með búfræðisviði til stúd-
entsprófs. Nemendur skólanna hafa
nú möguleika á því að útskrifast með
stúdentspróf frá FSN og búfræði-
próf frá LbhÍ. Búfræðilínu á stúd-
entsbraut er ætlað að veita nemend-
um undirbúning fyrir háskólanám
í náttúru- og búvísindum og tek-
ur að jafnaði fjögur ár. Nemendur
taka tvö fyrstu árin í FSN og verður
megináherslan lögð á kjarnagreinar
til stúdentsprófs og valdar greinar á
sviði raungreina. Seinni tvö árin taka
nemendur við búfræðibraut Land-
búnaðarháskóla Íslands á Hvann-
eyri.
„Val á nemendum á brautina bygg-
ir á því að nemendur hafi reynslu
af störfum í landbúnaði og upp-
fylli önnur þau inntökuskilyrði sem
kveðið er á um fyrir búfræðinám í
LbhÍ á Hvanneyri. Námið er góður
undirbúningur til framhaldsnáms á
sviði almennra náttúruvísinda, bú-
vísinda og dýralækninga,“ segir í til-
kynningu frá skólunum. mm
Ný skoðanakönnun sem Gallup
gerði fyrir Alþýðusamband Íslands
sýnir að tæplega þriðjungur fólks á
vinnualdri (20-65) á ekki rétt á fullu
orlofi í sumar. Fullt orlof telst 24
greiddir frídagar eða meira.
Þegar spurt var um ástæðu þess
að viðkomandi fái ekki fullt orlof
nefndu 55% að þeir hefðu ekki
verið í starfi síðastliðna 12 mánuði
og rúmlega 8% sögðust sjálfstætt
starfandi. Athygli vekur að aðeins
5,8% fá ekki fullt orlof vegna skerts
starfshlutfalls vegna hlutabótaleiðar
en þá ber að hafa í huga að þeim sem
nýttu þá leið fækkaði mikið eftir 1.
maí í fyrra. Tæplega 1% sögðust
hafa nýtt orlof vegna sóttkvíar og
2,7% nefndu aðrar ástæður þar
á meðal að hafa nýtt orlof vegna
lokunar grunn- eða leikskóla.
Konur og yngra fólk er líklegra til
að eiga ekki rétt á fullu orlof í sumar
og það sama má segja um fólk með
lægri tekjur og þá sem eru starfandi
á almenna vinnumarkaðnum.
„Markmið þessarar könnunarinnar
var að kanna sumarfrí og orlofsrétt
launafólks í Covid-19. um
netkönnun var að ræða sem var gerð
30. apríl til 10. maí 2021. Úrtakið
var 1.604 manns af öllu landinu, 18
ára og eldri. Svarhlutfall var 51,4%
eða 824 manns,“ segir í tilkynningu
frá ASÍ.
mm
Atriðið flutt á rennsli í Rotterdam. Ljósm. Andres Putting – EBU.
Daði og Gagnamagnið stíga
vonandi á svið annað kvöld
Hér eru kefli með tugum kílómetra ljósleiðaraþráða, sem nú eru komnir í jörðu í
uppsveitum Borgarfjarðar.
Ljósleiðaraverkefnið eitt mesta
byggðaverkefni seinni ára
Náttúrufræði og
búfræði á nýrri
námsbraut í FSN og LbhÍ
Krían er mætt á varp-
stöðvarnar í Rifsósi
Þriðjungur fær ekki
fullt orlof