Fréttablaðið - 10.07.2021, Qupperneq 70

Þetta er spennandi og
áhugavert viðfangsefni
um meðferð á sjö
konum.
TÓNLIST
Sönghátíð í Hafnarborg
Tónlist eftir: Bach og Händel, og
úr íslenskum sönghandritum frá
barokktímanum.
Flytjendur: Guðrún Jóhanna
Ólafsdóttir, Benedikt
Kristjánsson, Pétur Björnsson,
Halldór Bjarki Arnarson og
Sigurður Halldórsson.
Hafnarborg
laugardaginn 3. júlí.
Jónas Sen
Þeir sem reyna að breiða út inn-
hverfa íhugun og kenningar Mahar-
ishi Mahesh Yogi monta sig gjarnan
af ótal vísindarannsóknum. Á öllum
svæðum í heila iðkenda á meðan
þeir stunda íhugunina eru alfabylgj-
ur ráðandi. Það merkir að heilinn er
slakur og einbeittur í senn.
Sömu niðurstöðu, eða svipaða,
má fá með því að hlusta á barokk-
tónlist. Hún var samin á tímabilinu
1600–1750. Geislafræðingur nokkur,
dr. Mohiuddin, gerði eitt sinn rann-
sókn á þessu. Hann lét alla deildina
á spítalanum hlusta á barokktón-
list í heyrnartólum á meðan hún
stundaði vinnu sína. Niðurstaðan
var afgerandi: Af köst jukust og
mönnum leið almennt betur, því
þeir urðu svo rólegir.
Fleiri rannsóknir hafa verið gerð-
ar, sem sýna að barokktónlist er sér-
staklega góð fyrir hvers kyns heima-
lærdóm, fólk verður einbeittara, en
samt friðsælla, og árangurinn er í
takti við það.
Hin indæla ró
Yfirskriftin á tónleikum á Söng-
hátíð í Hafnarborg á laugardaginn
var helguð barokktónlist og bar
yfirskriftina Indæla ró. Þarna var
tónlist eftir Bach og Händel, en ekki
bara það. Inn á milli voru sálmar og
lög úr íslenskum sönghandritum
frá sama tíma. Menningarlífið á
Íslandi var nefnilega blómlegra
en margir halda og það kom skýrt
fram hér. Heyra mátti úr kvæða-
bók Ólafs Jónssonar á Söndum, úr
handritunum Hymnodiu Sacra og
Melódíu, úr Maríusöngvum sr. Daða
Halldórssonar og fleira. Allt var það
forkunnarfögur músík. Maður fann
alfabylgjurnar nánast f læða út um
eyrun á tónleikunum.
Guðrún Jóhanna Ólafsdóttir og
Benedikt Kristjánsson sungu og
gerðu vel. Sú fyrrnefnda var í prýði-
legu formi. Hún söng af alúð og inni-
leika, röddin var tær og öguð. Agi
og formfesta er einmitt einkenni
barokktónlistar, en samt er hún
líka svo lifandi. Hún er því sjaldan
leiðinleg, nema auðvitað þegar hún
er illa flutt, sem var ekki upp á ten-
ingnum hér.
Buxnahlutverk
Guðrún brá sér meðal annars í svo-
kallað buxnahlutverk. Það var í
Cara speme úr óperunni Júlíus Sesar
eftir Händel. Buxnahlutverk er það
þegar kona er í hlutverki karls. Sjón-
rænt séð var það ekkert sérstaklega
sannfærandi, því Guðrún Jóhanna
var í f lottum kjól. Söngurinn sjálfur
var þó vissulega glæsilegur, löðrandi
í testósteróni. Söngkonan getur
greinilega allt.
Benedikt var líka magnaður.
Túlkun hans var í hvívetna öguð og
formföst, en samt gædd nauðsyn-
legri snerpu. Hann skilaði megin-
einkennum barokktónlistarinnar
frábærlega vel til áheyrenda, söng af
hástemmdri einlægni og himneskri
andakt.
Hljóðfæraleikurinn var góður.
Pétur Björnsson lék af snilld á fiðlu,
spilamennskan var hófstillt og fal-
lega mótuð. Hann tranaði sér aldrei
óþarflega mikið fram, heldur féll
leikur hans fullkomlega að heildar-
myndinni. Sigurður Halldórsson
sellóleikari var líka með sitt á hreinu
og Halldór Bjarki Arnarson var pott-
þéttur á sembalinn og orgelið. Þetta
var frábær skemmtun. n
NIÐURSTAÐA: Sérlega flott dag-
skrá þar sem barokktónlist Evrópu
blandaðist saman við íslensk lög
og sálma frá sama tíma.
Alfabylgjur og allt á hreinu
Hún söng af alúð og innileika, segir Jónas Sen um Guðrúnu Jóhönnu.
Óperur eftir Karólínu Eiríks-
dóttur verða frumfluttar á
Álandseyjum og í Svíþjóð.
kolbrunb@frettabladid.is
Þann 15. júlí næstkomandi verður
óperan Lisabeta eftir Karólínu
Eiríksdóttur frumflutt í Alandica
konserthúsinu á Álandseyjum.
Óperan byggir á sannsögulegum
viðburðum, en á 17. öld voru sjö
konur líflátnar á Álandseyjum fyrir
galdra.
„Fyrir sjö árum var flutt eftir mig
á Álandseyjum óperan Magnus
María sem gekk mjög vel og var
sýnd víða á Norðurlöndum, meðal
annars í óperuhúsunum í Ósló og
Helsinki, Borgarleikhúsinu í Stokk-
hólmi og einnig hér á landi á Lista-
hátíð árið 2015. Núna eru Álandsey-
ingar að halda upp á hundrað ára
sjálfsstjórn og af því tilefni var ég
beðin um að semja óperu upp úr
bók sem rithöfundurinn Carina
Karlsson skrifaði um ofsóknir gegn
galdrakonum,“ segir Karólína.
Hljómsveitarstjóri á óperusýn-
ingunum verður hin finnska Anna-
Maria Helsing, sem hefur meðal
annars stjórnað Sinfóníuhljómsveit
Íslands. „Um páskana 2019 hittumst
við Karlsson og Helsing hér á Íslandi
til að ræða saman ásamt Idu Kron-
holm, leikstjóra sýningarinnar. Það
er mikilvægt í stóru verkefni eins og
þessu að allir sem að því koma séu
á sömu blaðsíðunni,“ segir Karó-
lína. „Þetta er spennandi og áhuga-
vert viðfangsefni um meðferð á
sjö konum sem tengist fáfræði og
galdraofsóknum sem voru við lýði
á 17. öld í Evrópu.
Í september verður síðan frum-
flutt í Piteå í Svíþjóð óperan BLY
eftir Karólínu. „Ég var líka beðin
um að skrifa þá óperu. Boð um
þessar tvær óperur komu nánast í
sömu vikunni. BLY er drama, um
fjölskyldu þar sem hlutirnir fara
nokkuð mikið úr skorðum,“ segir
Karólína.
Hún verður viðstödd báðar frum-
sýningarnar. Spurð hvort til standi
að setja óperurnar upp hér á landi
segist hún ekki geta sagt til um það
og bætir við: „Ég hef lítið gert til að
vekja athygli á þeim. En þetta er
mikið gleðiefni og ég hlakka til að
vera viðstödd æfingar í næstu viku
og auðvitað frumsýninguna.“ n
Frumflutningur á
óperum Karólínu
Á Álandseyjum og í Svíþjóð verða óperur Karólínu frumfluttar. FRÉTTABLAÐIÐ/ERNIR
stod2.is
38 Menning 10. júlí 2021 LAUGARDAGURFRÉTTABLAÐIÐMENNING FRÉTTABLAÐIÐ 10. júlí 2021 LAUGARDAGUR