Þjóðmál - 01.12.2016, Blaðsíða 12

Miðað við þá spennu sem oft hefur
myndast í stjórnarkreppum var
óvenjulega rólegt yfir vötnum stjórn-
málanna og ástandið engu líkt sem
áður hafði verið við stjórnarmyndanir
þegar jafnan reyndi verulega á innan
flokka og í samfélaginu öllu.
til bráðabirgða þar til ný stjórn kæmi til
sögunnar.
Miðað við þá spennu sem oft hefur
myndast í stjórnarkreppum var óvenju-
lega rólegtyfir vötnum stjórnmálanna og
ástandið engu líkt sem áður hafði verið við
stjórnarmyndanir þegar jafnan reyndi veru-
lega á innan flokka og í samfélaginu öllu.
Tvennt kann að ráða mestu um rólegheitin:
í fyrsta lagi bíða ekki nein knýjandi
úrlausnarefni afgreiðslu stjórnmálamanna.
Þeir hafa svigrúm til að spjalla saman án þess
að takast á við aðkallandi mál. Birgitta Jóns-
dóttir lýsti þessu þannig í ríkisútvarpsviðtali
mánudaginn 5. desember:
„Það er þá [við það að hún fékk umboðið]
kominn aðeins meiri þrýstingur um það fari
að koma í það minnsta einhver ákvörðun
um það að flokkar ætli sér að fara í alvöru
stjórnarmyndunarviðræður. Það hefur ekki
komist á það stig hjá neinum sem hafa gert
tilraunir að það sé farið í formlegri viðræður
[þetta er ekki rétt eins og að ofan greinirj.
f raun og veru er það eðlilegt að það taki
svolítinn tíma fyrir flokka, sér í lagi þegar
við erum að tala um fleiri en tvo, að stilla
saman strengi. [...]
Það sem ég heyrði var að þetta [gagnrýni
af hálfu þingmanna Viðreisnar] snúist ekki
beint um það hver hafi fengið umboðið
heldur að fólk hafi viljað hafa þetta eins og
þetta var, þar sem allir voru að tala við alla,
aðeins lengur. Ég ætla ekki að þykjast vita
betur en forsetinn hvað hann telur vera
rétt til að hér verði starfhæf ríkisstjórn. Það
kom mér persónulega og okkur í Pírötum
svolítið á óvart við fengum þetta umboð á
föstudaginn [2. desember] vegna þess að
það hafði komið mjög skýrt fram að þeir
sem höfðu verið í viðræðum við marga
flokka þurftu að fá smá rými til að meta og
fara yfir þær upplýsingar sem þeir höfðu
nálgast í gegnum þá vinnu. Fyrir vikið hefur
maður gefið fólki þetta rými um helgina
og við sjálf svolítið verið að undirbúa
okkur. Það er ekki beint þannig að það sé
komin stjórnarkreppa. Þingið verður sett á
morgun og við förum inn á þing með alla
þessa nýju þingmenn."
í öðru lagi leggja stjórnmálanenn og
fjölmiðlamenn eða jafnvel stjórnmála-
fræðingar ekki mat á stjórnarkreppu á sama
hátt og áður var gert. Eins og sjá má á orðum
Birgittu efast hún um að komin sé stjórnar-
kreppa þegar starfsstjórn hefur þó setið í
rúman mánuð. Þetta kemur heim og saman
við ummæli ýmissa álitsgjafa sem telja að
eitthvað annað ástand en seta starfsstjórnar
þurfi að ríkja til að talað skuli um stjórnar-
kreppu. Hvernig ástand það er hefur ekki
verið skilgreint. Mætti ætla að ekki þurfi að
leggja hart að sér við stjórnarmyndun fyrr en
allir eru sannfærðir um að stjórnarkreppa sé
hafin!
Stjórnarkreppan hófst við lausnarbeiðni
Sigurðar Inga Jóhannssonar sunnudaginn
30. október 2016. Þeir sem buðu sig fram
til alþingis buðu þjóðinni krafta sína til að
veita henni stjórn. Séu þeir ekki færir um
það verður kjósa að nýju í von um að þá beiti
kjósendur atkvæði sínu á þann veg að mynda
megi starfhæfa, ábyrga ríkisstjórn.
VI.
Efasemdaraddir heyrðust um réttmæti þess
að stytta kjörtímabilið og kjósa 29. október
2016 í stað apríl 2017. Rökin fyrir að rjúfa
þing urðu augljós eftir að Sigmundur Davíð
Gunnlaugsson hrökklaðist úr stóli forsætis-
ráðherra vegna vantrausts þingflokks fram-
sóknarmanna. Annar þingflokkurinn að baki
ríkisstjórninni lamaðist í raun við þetta.
Kosningaúrslitin sýna rauar að tímabært var
að lækka risið á Samfylkingunni á þingi og
tryggja að styrkur hennar þaryrði í samræmi
við stuðning við flokkinn meðal þjóðarinnar.
10 ÞJÓÐMÁL vetrarhefti 2016