Þjóðmál - 01.12.2016, Blaðsíða 95

stjórnmálaskoðanir dómara voru ræddar.
74. Jón Steinar Gunnlaugsson, (krafti sannfæringar
(Reykjavík: Almenna bókafélagið, 2014), bls.
267-289.
75. Jón Baldvin Hannibalsson, Að njóta sannmælis,
Morgunblaðið 27. september 2004; Þröstur
Ólafsson,Tilgátur ráði ekki för, Morgunblaðið 29.
september 2004.
76. Erik Anners, Den socialdemokratiska mak-
tapparaten (Stockholm: Askild & Kárnekull, 1976).
77. Olof Fránstedt, Spionjagaren, 2: Sápo, IB och
Palme (Stockholm: Ponto Pocket, 2014), bls. 98.
78. Lars Olof Lampers, Det grá brödraskapet. En
beráttelse om IB (Stockholm: SOU, 2002), http://
www.regeringen.se/rattsdokument/statens-offen-
tliga-utredningar/2002/01/sou-200292/
79. Jens Arup Seip, Fra embedsmannsstat til
ettpartistat og andre essays (Oslo: Universitetsfor-
laget, 1963), bls. 26. Sbr. HerbertTingsten, Det
norska mönstret och demokratin, Frðn idéertill
idyll. Den lyckliga demokratin (Stockholm: P. A.
Norstedt & Söner Förlag, 1966), bls. 174.
80. Rapport til Stortinget fra kommisjonen som ble
oppnevnt av Stortinget for ð granske pástander
om ulovlig overváking av norske borgere (Oslo:
Stortinget, 1996), bls. 999. httpsy/www.stortinget.
no/globalassets/pdf/dokumentserien/1995-1996/
dok15/kap15.pdf Sbr. Skýrsla um tengsl norska
Verkamannaflokksins við leyniþjónustuna,
Morgunblaðið 9. maí 1996 (forsíðufrétt).
81. Daniel Heggelid Rugaas, Stat og parti: Det
vanskelige skillet, Civita-notat, nr. 25/2013, bls. 4.
82. Eftir að Anne Sibert skrifaði grein sína 2009,
hefur Gunnar Helgi Kristinsson birt frekari
rannsóknir sínar, Party Patronage in lceland:
Rewards and Control Appointments, Party
Patronage and Party Government in European
Democracies, ritstj. Petr Kopecký, Peter Mair og
Maria Spirova (Oxford: Oxford University Press,
2012), bls. 186-205. Ýmsarathugasemdir má gera
við þessar rannsóknir og ályktanir Gunnars Helga
af þeim, þótt hér sé ekki til þess tóm. En Ijóst er af
þeim, að stjórnmálahygli er samkvæmt mælingum
hans síst meiri á (slandi en á öðrum Norðurlönd-
um (sjá t. d. töflu 18.2 á bls. 372 í yfirlitsgrein
ritstjóra) og að Gunnar Helgi er miklu gagnrýnni
á Sjálfstæðisflokkinn en aðra stjórnmálaflokka.
Samkvæmt samanburði tveggja ritstjóranna
á öðrum vettvangi, þar sem þeir draga saman
niðurstöður samanburðarrannsókna, er (sland í
röð þeirra Qögurra ríkja, þar sem stjórnmálahygli
er minnst, ásamt Bretlandi, Hollandi og Danmörku,
en stjórnmálahygli er mest á Ítalíu og í Austurríki
og Grikklandi, sjá Petr Kopecký og Peter Mair,
Party Patronage in Contemporary Europe: Principles
and Practices, EUI Working Paper No. 41 (Robert
Schuman Centre for Advanced Studies: Florence,
2011).
83. Pressmeddelande: Riksbanken ger likvitetsstöd
till Kaupthing, Riksbanken, 8. október 2008. http://
www.riksbank.se/sv/Press-och-publicerat/Press-
meddelanden/2008/Riksbanken-ger-likviditetss-
tod-till-Kaupthing-Bank-Sverige-AB/ Sbr. Segir
verðið gott fyrir Kaupþing í Svíþjóð, Morgunblaðið
17. febrúar 2009. Einnig: viðtal mitt við Stefan
Ingves, seðlabankastjóra Svíþjóðar, 8. apríl 2015.
84. Evaluering av hándteringen av krisen i Glitnir
Bank ASA og Kaupthing Bank hf NUF (Oslo:
Bankernes sikringsfond, 9. nóvember 2009).
Skýrslan virðist hafa verið fjarlægð af heimasíðu
Tryggingarsjóðsins, en þar var hún a. m. k. fram á
árið 2014, http://www.bankenessikringsfond.no/
no/Hoved/Nyheter/Evaluering-av-krisen-
hosten-2008/ Afrit er hins vegar í vörslu minni.
Sbr. einnig tölvuskeyti frá S. Myklebust til mín
18. febrúar 2014, þar sem ýmsum spurningum er
svarað um þessi viðskipti.
85. Bankdirektor fár bonus. NRKTrondelag, 6. apríl
2009. http://www.nrk.no/trondelag/bankdirektor-
far-bonus-1.6557551
86. Hannes H. Gissurarson, Viðskiptasiðferði
og eignasala bankanna 2008, Vorráðstefna
Viðskiptafræðistofnunar Háskóla íslands (Reykjavík:
Viðskiptafræðistofnun, 2014). Sbr. fjórar greinar
Þórðar Snæs Júlíussonar í Morgunblaðinu 2009:
Seldurá brot af raunvirði, 21. janúar;Vissu ekki
um stöðu Haugan, 24. janúar; Eignuðust helming
Glitnir Securities frítt á átta dögum, 29. janúar;
Norskir kaupendur fengu lán framlengt, 4. febrúar.
87. T. Kinnunen, Finland's S-Pankki to buy financial
group FIM. Reuters 26 maí 2013. http://www.
reuters.com/article/2013/05/28/finland-spankki-
idUSL5N0E912E20130528
88. Hannes H. Gissurarson, Vorráðstefna. M.a. er
þar stuðst við FIM Group Financial Statements
Bulletin 2008 og 2010, sem virðast hafa verið
fjarlægð af Netinu, en afrit eru í vörslu minni.
89. Tölvuskeyti fráTerhi Lambert-Karjalainen til
mín 25. júlí 2014.
90. Þar voru fremstir í flokki fjárfestirinn Christian
Dyvig og Fritz Suhr, stjórnarformaður SAS-flug-
félagsins og vinur dönsku konungsQölskyldunnar.
91. Hannes H. Gissurarson, Þrír erlendir bankar í
eigu íslendinga: Hvað gerðist? Þjóðmál, 11. árg.
árg. (3:2015), bls. 69-80.
92. Kvöldfréttir Stöðvar tvö 30. september 2008.
Sjá einnig m. a. Guðna Th. Jóhannesson, Hrunið
(Reykjavík: JPV, 2009), bls. 54. Á meðal annarra
hagfræðinga, sem töldu aðgerðina eðlilega og
skynsamlega, má nefna dr. Jón Daníelsson og
Nóbelsverðlaunahafann Paul Krugman.
93. Hún segir nánar tiltekið, að því hafi verið
haldið fram, að„the Independence Party played an
unseemly role in the privatisation of Landsbanki
with agreements made to offer plum executive
positions to Independence Party members".
94. Um þetta get ég borið vitni, enda þekkti ég
þáverandi forystusveit flokksins vel.Til hennar
hlutu árin 2002-2003 að teljast Davíð Oddsson
formaður, Geir H. Haarde varaformaður, Kjartan
Gunnarsson framkvæmdastjóri og Björn
Bjarnason ráðherra. Kjartan sat raunar í bankaráði
Landsbankans og kunni vel að meta Halldór J.
Kristjánsson, en hafði áreiðanlega ekki frumkvæði
að ráðningu Sigurjóns Þ. Árnasonar. Fjölmiðlafull-
trúi Björgólfs Guðmundssonar, Ásgeir Friðgeirs-
son, var fyrrv. varaþingmaður Samfylkingarinnar
og forstöðumaður verðbréfasviðs bankans, Yngvi
örn Kristinsson, var yfirlýstur vinstri maður.
95. BjorgolfurThor Bjorgolfsson, Billions to Bust
and Back: How I made, lost and rebuilt a fortune
(London: Profile Books, 2014), bls. 100.
96. Greinargerð um útboð á fjórðungshlut rikisins í
Landsbanka Islands (Reykjavík: Ríkisendurskoðun,
október 2002); Einkavæðing helstu ríkisfyrirtækja
árin 1998-2003 (Reykjavík: Ríkisendurskoðun,
desember 2003).
97. Björn Bjarnason, Pólitískir umbrotatímar,
Þjóðmál, 5. árg. (2009), bls. 8.
98. Sigurður Líndal, Um útlenda embættismenn,
Fréttablaðið 25. mars 2009. Sigurður benti m. a.
á, að sambærileg ákvæði væru í stjórnarskrám
Noregs og Danmerkur.
99. Brynjar Níelsson, Sakamálarannsókn stefnt í
hættu, Morgunblaðið 15. apríl 2009.
100. Baldur Þórhallsson, Domestic uffer versus
External Shelter (2011), bls. 324-336; sami,
lceland's external affairs in the Middle Ages:The
shelter of Norwegian sea power, Stjórnmál og
stjórnsýsla, 8. árg. (1:2012), bls. 5-37; sami ásamt
Þorsteini Kristinssyni, lceland's External Affairs
from 1400 to the Reformation: Anglo-German
Economic and Societal Shelter in a Danish Political
Vacuum, Stjórnmál og stjórnsýsla, 9. árg. (1:2013),
bls. 113-137; sami ásamtTómasi Joensen, lceland's
External Affairsfrom 1550-1815: Danish societal
and political cover concurrent with a highly costly
economic policy, Stjórnmál og stjórnsýsla, 10. árg.
(2:2014), bls. 191-216; sömu, lceland's External
Affairs from the Napoleonic Era to the Occupation
of Denmark: Danish and British Shelter, Stjórnmál
og stjórnsýsla, 11. árg. (2:2015), bls. 187-206.
101. Ræða Einars Þveræings er í Ólafs sögu hins
helga, 125. k. Þá má nefna lýsingu Snorra á fégirni
Gunnhildarsona í 2. og 16. k. Haralds sögu Gráfelds,
ræðu Ásbjörns bónda í 15. k. Hákonar sögu góða,
ræðu Þorgnýs lögmanns til Svíakonungs í 80.
k. Ólafs sögu hins helga og ráð Arnviðar blinda
til Svíakonungs í 94. k. sama rits. Allt er þetta í
Heimskringlu.
102. Þeirvoru Broddi Þorleifsson á Hofi og
Þorvarður Þórðarson í Saurbæ, og verður minning
þeirra lengi uppi.
103. Diplomatarium Islandicum. Islenskt
fornbréfasafn, IX. b. (Reykjavík: Hið íslenska bók-
menntafélag, 1909-1913), bls. 2.
104. Þegar rit þeirra frænda, Snorra Sturlusonar
og Sturlu Þórðarson, eru lesin, sést, eins og Atli
Harðarson heimspekingur hefur bent mér á, að
Snorri var andsnúinn konungsvaldinu. Hann talaði
máli bændanna, sem tortryggðu allt vald, ekki síst
erlent. Sturla var hins vegar konungssinni, enda
hlaut hann framgang við hirð konungs. Fjöldi
íslendinga hafa gerst hirðmenn erlendra konunga,
sbr. Jón Jóhannesson, Hirð Hákonar gamla á
(slandi, Samtíð og saga, IV. b. (Reykjavík: Hlaðbúð,
1948), bls. 116-136. Josíf Stalín varauðvitað slíkur
konungur og ef till vill síðar herrarnir í Brússel, þótt
nafnlausir séu og gráir.
105. Gísli Gunnarsson, Upp er boðið ísaland:
Einokunarverslun og íslenskt samfélag 1602-1787
(Reykjavík: Örn og örlygur, 1987); Þráinn Eggerts-
son, Háskaleg hagkerfi. Tækifæri og takmarkanir
umbóta (Reykjavík: Hið íslenska bókmenntafélag,
2007).
106. Björn Þorsteinsson, Enska öldin ísögu Islend-
inga (Reykjavík: Mál og menning, 1970).
107. Hannes H. Gissurarson, ísland, veðsett, selt,
rýmt eða tekið, Vísbending, 33. árg. (50: jólahefti
2015), bls. 18-21.
108. Anna Agnarsdóttir, Ráðabrugg á dulmáli:
Hugleiðingar um skjal frá 1785, Nýsaga, 6. árg.
(1993), bls. 28-41. Prófessor Anna fann enskt skjal,
sem staðfesti hina gömu frásögn Hannesar Finns-
sonar um þessa ráðagerð.
109. Baldur Þórhallsson og Tómas Joensen,
lceland's External Affairs from the Napoleonic Era
(2015), bls. 202.
110. Milan Kundera, Die Weltliteratur, New Yorker
8. janúar 2007, sjá http://www.newyorker.com/
magazine/2007/01/08/die-weltliteratur
111. Jón Sigurðsson, Um fjárhagsmálið, Ný félags-
rit, 22. árg. (1862), bls. 22-99.
112. Sverrir Kristjánsson, Skjöl um skipti á íslandi
og Norður-Slésvík árið 1864, Andvari, 89. árg.
(1964), bls. 62-74; Kim Faber, Hemmeligt arkiv:
Kongen bod Danmark til tyskerne efter 1864,
Politiken 18. ágúst 2010
113. Baldur Þórhallsson, Domestic Buffer versus
External Shelter (2011), bls. 326.
114. Jón Sigurðsson, Um skóla á íslandi, Nýfélags-
rit, 2. árg. (1842), bls. 146-147.
115. Ralph Nevill og Charles Edward Jerningham,
Piccadilly to Pall Mall: Manners, Morals, and Man
(London: Duckworth, 1908), bls. 94.
116. Nationality, Selected Writings of Lord Acton,
I. b. (Indianapolis IN: Liberty Fund, 1985), bls.
409-433.
117. Ludwig von Mises, Omnipotent Government
(New Haven CT:Yale University Press, 1944).
118. Elie Kedourie, Nationalism (London:
Hutchinson, 1966).
119. Ernest Renan, Qu'est-ce qu'une nation?
Discours et conférences (Paris: Calman-Lévy, 1887).
Renan hafði mikil áhrif á Sigurð Nordal.
120. Líklega var þetta í fyrsta skipti, sem orðið
„íslenskur" var notaður í íslensku bókmenntaverki.
121. Þegar samkennarar mínir í stjórnmálafræði-
deild Háskóla (slands tóku upp á því að tala ensku
á deildarfundum, af því að tveir erlendir kennarar
höfðu verið ráðnir að deildinni (báðir fullfærir um
að læra íslensku), þótti mér tími til kominn að gera
ráðstafanir til að þurfa ekki að sækja deildarfundi.
Háskóli (slands var stofnaður á hundrað ára afmæli
Jóns Sigurðssonar, svo að íslenskt æskufólk ætti
annarra kosta völ en læra danska sögu, dönsk lög,
danskar bókmenntir!
122. Israel Zangwill, The Melting Pot (New York:
Macmillan, 1909).
ÞJÓÐMÁL vetrarhefti 2016 93