Fiskifréttir - 20.12.1996, Blaðsíða 13

FISKIFRÉTTIR föstudagur 20. desember 1996
13
Samantekt: GE
Á verbúðarbryggjunni í Reykjavík árið 1956. í ágúst skrifar Einar að heita megi alveg fisklaust í Bugtinni,
bátarnir fái rétt í soðið. (Mynd: Snorri Snorrason).
Á sfldveiðum.
Um borð í Þorsteini Ingólfssyni við Grænland. Helsta bjargráð togaranna
í fiskleysinu hér heima var að sækja á Grænlandsmið.
(Mynd/Fiskifréttir: Heiðar Marteinsson).
geymslur fyrir freðfisk, vélar til
vinnslu á fiskúrgangi í fiskimjöl og
farmrými fyrir nýjan fisk. — Aðal-
vélar skipsins eru 2 Deutz-dísilvél-
ar, 600 ha. hvor. Hvenær finnst
íslendingum tími til kominn að
fylgjast með öðrum þjóðum i bygg-
ingu verksmiðjuskipa?
2. júní1957
íslendingar leggja
línu við Grænland
Sagt er, að togarinn Brimnes
hafi lagt línu með 500 krókum við
Grænland og fengið á annað
hundrað þorska. Þætti það gott
hér, ef fiskur stæði á þriðja eða
fjórða hverju járni.
16. júní 1957
Fiskforðabúr íslendinga
Halinn hefur um langt árabil
verið fiskforðabúr Islendinga, en
nú er fiskurinn farinn mjög að
minnka þar, eins og einna gleggst
kom fram í vetur. Það er allt, sem
bendir til þess, að miðin við Græn-
land verði aðalfiskimið Islendinga
í náinni framtíð, bæði hvað karfa
og þorsk snertir.
30. júní1957
Þyrilvængja til fískileitar
Bretar hafa gert tilraunir til
fiskileitar með þyrilvængjum, sem
búnar eru bergmálsdýptarmælum,
og hefur þetta borið nokkurn ár-
angur. Getur þetta sparað mikinn
tíma hjá fiskiskipunum sjálfum við
leit að fiski.
30. júní1957
Hin mikla fískgengd
við Grænland
Togarar, sem veiða í salt við
Grænland, verða oft varir við
óhemju mikla fiskgengd við vest-
urströnd Grænlands á vorin, en þá
gengur fiskurinn norðvestur með
ströndinni. Heldur virðist þó hafa
dregið úr fiskmagninu, síðan
skipafjöldinn jókst, því að 1952 og
á þeim árum voru 20 faðma þykkar
torfur af fiski, og þurfti þá aðeins
að sökkva trollinu í 5-10 mínútur,
þá var það fullt af fiski.
1. sept. 1957
Sjálfvirk Asdictæki
Elac-verksmiðjurnar þýsku hafa
smíðað alveg sjálfvirkt asdictæki.
Tæki þetta leitar sjálft uppi fiski-
torfurnar og er svo nákvæmt, að í
3-4 km fjarlægð finnur það t.d.
smásíldarhnapp, sem væri jafnvel
ekki nema nokkur mál, eða annan
fisk og skýrir frá því um leið í hátal-
ara. Fyrir nokkrum dögum voru 5
slík tæki sett í norsk fiskiskip.
Hvert tæki kostar 160 þús. krónur,
en Norðmennirnir telja samt, að
þau muni skjótt margborga sig.
Síldveiðarnar voru
lélegar fyrir allflesta
í upphafi síldveiðanna fyrir
Norðurlandi var útlitið gott. Afli
var almennur nokkra daga síðari
hluta júnímánaðar. Menn nöguðu
sig í handarbökin fyrir að vera ekki
byrjaðir fyrr, þegar fréttist um
hina miklu veiði Norðmanna,
nokkrum dögum áður en nokkur
íslendingur var kominn á miðin.
En það dró fljótt úr veiðinni, og
nú fóru að skera sig úr með góða
veiði skip, er voru með hin nýju
leitartæki — asdikkið. Það má full-
yrða, að á næstu vertíð verði ekki
talið fært að hreyfa sig á síld, nema
hafa þessi tæki.
24. sept. 1957
Síldveiðar með vörpu
Það er súrt í broti að vita af því
ógrynni síldar, sem hér er við suð-
vesturlandið, og geta ekki náð
meiru af henni vegna frumstæðrar
veiðitækni. Ef tækist að veiða sfld
þessa með einhvers konar vörpu í
stað netja, myndi það valda bylt-
ingu í fiskveiðum íslendinga á
borð við notkun línunnar, botn-
vörpunnar, snurpunótarinnar og
þorskanetjanna.
Ein tvö, þrjú undanfarin ár hafa
tveir menn úr Vestmannaeyjum,
Jóhann Sigfússon og Kjartan
Friðbjarnarson, gert tilraunir með
flotvörpu af svonefndri Larsens-
gerð. Hafa þessar tilraunir borið
lítinn árangur, hvað veiði snertir,
en hins vegar veitt dýrmæta
reynslu um styrkleika og gerð
veiðarfæranna og orðið til þess að
vekja áhuga á þessari veiðiaðferð
hjá þeim, er að þeim hafa starfað.
Annarskipstjóranna, enbátarn-
ir eru tveir, sem draga vörpuna,
var hinn mikli aflamaður Benóný
Friðriksson, sem hefur verið afla-
kóngur Vestmannaeyja margar
vetrarvertíðir og raunar alls ís-
lands, að því er vélbátana varðar.
Hinn var Þorsteinn Gíslason frá
Görðum, einnig kunnur sjósókn-
ari og fengsæll skipstjóri úr Eyjum.
Nú er ætlunin að halda þessum
tilraunum áfram í haust...
27. okt. 1957
Nýr svipur á togurum
Næsta ár verður fullsmíðaður
nýr togari fyrir Ross í Grimsby
með nýju lagi að aftan, en lagið á
afturhluta togaranna hefur verið
óbreytt síðan 1930. Kostirnir við
þessa nýju breytingu eru taldir
aukinn hraði, betri sjóhæfni og
hagkvæmari rekstur. Það þarf að
athuga vel, að nýju íslenzku togar-
arnir verði ekki gamaldags, um
leið og smíði þeirra væri lokið.
3. nóv. 1957
Norðmenn endurbæta
dýptarmælinn
Norska hafrannsóknaskipið
G.O. Sars hefur nýlega gert til-
raunir með nýja gerð af bergmáls-
dýptarmælum. Aðalkostur þess-
ara mæla er sá, að þeir sýna fisk við
botn með miklu meiri næmleik en
áður. Þannig er hægt að sjá fisk,
sem er 1-2 faðma frá botni, á 200
faðma dýpi. Fiskur, sem áður hef-
ur ekki verið unnt að merkja, kem-
ur greinilega fram á þessum mæli,
þar eð botninn sést sem hvít lína...
Það er Simonsen Radio a/s sem
hefur smíðað tækið.
1. des. 1957
Hlutarhæsti báturinn
á handfærum
Hlutarhæsti báturinn í Vest-
mannaeyjum á síðustu vetrarver-
tíð var handfærabátur, 22 lestir að
stærð, skipstjóri Ástgeir Olafsson
(Ási í Bæ). Hluturinn var við 50
þúsund krónur.
Það er athyglisvert, hversu mik-
ið má afla með hinum nýju nælon-
handfærum með 7 krókum eða
fleiri. Segja má, að þetta hafi vald-
ið byltingu í þessum veiðiskap,
sem hefur verið stundaður af
landsmönnum með litlum breyt-
ingum öldum saman.
Handfæraveiðar eru einna mest
stundaðar í Vestmannaeyjum, og
fjölgar stöðugt þeim bátum, sem
eingöngu leggja stund á handfæra-
veiðar. Báta af stærðinni 15-30
lestir, sem seldir voru úr Eyjum
fyrir nokkrum árum fyrir lítið fé,
er nú verið að kaupa þangað aftur
fyrir tvöfalt verð.
Nú er ekki ófróðlegt að gera sér
nokkra grein fyrir mikilvægi þess-
ara veiða. I göngufiski á vetrar-
vertíð er ekki óalgengt, að maður-
inn dragi allt upp í 2 lestir af fiski
yfir daginn. Hér hefur aflinn tíðast
verið við 1 lest á mann. Að vísu er
tröppugangur í þessu eins og geng-
ur.
5, 6, og 7 lestir yfir daginn er
góður afli á bát, þó ufsi sé, sem hér
veiðist mest. Aflinn er mun minni
á línuna og í netin. En hvað er
aflinn á mann á togurunum? Vart
meira en 300-400 kg. yfir sólar-
hringinn eins og aflabrögðin hafa
verið undanfarið. Gott hefur þótt
ef náðst hafa 10 lestir yfir sólar-
hringinn. Á togurunum eru 30
menn.
En svo er önnur hlið á þessu
máli, sem er ekki síður athyglis-
verð, og það er kostnaðarhliðin.
Þar er tvennu ólíku saman að
jafna, að gera út á handfæraveiðar
og svo línu-, netja- og togveiðar.
Þá er hráefnið, fiskurinn, ekki
amalegt til hvers sem er.
Það er ekki verið að vekja at-
hygli á handfæraveiðunum, til þess
að kastað sé frá sér í einni svipan
því, sem fyrir er, en vafalítið væri
mörgum manninum hagkvæmt að
gefa þessum veiðiskap meiri gaum
en gert hefur verið. Það skyldi þó
aldrei vera, að verulegur hluti af
vélbátaflotanum ætti innan tíðar
eftir að stund meira og minna
handfæraveiðar.
15. des. 1957
Sjómaðurinn og útgerðin
Á vertíð á Akranesi fyrir nokkr-
um árum var sagt, að aðeins einn
ungur maður hefði byrjað sjó-
mennsku. — Þótti þetta svo í frá-
sögur færandi, að hann var upp-
nefndur Óli sjómaður. Sama á að
hafa endurtekið sig í Vestmanna-
eyjum á síðustu vertíð.
Vel má vera að hér sé málað
sterkum litum, almannarómur
hefur löngum fengi orð fyrir það.
En hvort sem þetta er hárrétt
mynd af ástandinu eða ekki,
hrökkva menn ónotalega við að
heyra, hversu komið sé þessum
málum í stærstu verstöðvum lands-
ins. Jafnframt hefur alþjóð verð
skýrt frá því þessa dagana, að nú
séu 40%, tveir af hverjum fimm, af
sjómönnum íslenzka fiskiskipa-
flotans Færeyingar. Á s.l. vetri
hafi þeir verið 1400 talsins og fjölg-
að á einni vertíð um 400. Hverjar
verða þessar tölur á vertíðinni í
vetur, og hvar endar þetta?
Höfuðástæðan og ef til vill sú
eina er, að laun sjómanna hafa
dregist aftur úr launum land-
manna. Útgerðin hefur undanfar-
in 10 ár orðið að sækja sitt meira og
minna undir það opinbera , og hef-
ur þá einatt verið naumt skammt-
að. Þegar svo minnkandi afli hefur
í þokkabót bætzt ofan á , er ekki
von, að vel fari... Útgerðinni hefur
verið bættur hallinn að nokkru
með styrkjum, sem ekki hafa kom-
ið til skipta, eins og um hækkun á
fiskverði hefði verið að ræða.
29. des. 1997
Aflahæstir
Aflahæsti báturinn á vetrarver-
tíðinni var Gullborg í Vestmanna-
eyjum, skipstjóri Benóný Friðriks-
son, með 806 lestir miðað við
slægðan fisk með haus. Aflahæsti
togarinn 1957 er Marz frá Reykja-
vík, skipstjóri Markús Guðmunds-
son. Aflahæsta skipið á sumarsíld-
veiðunum var Snæfellið frá Akur-
eyri, skipstjóri Bjarni
Jóhannesson, með 10.090 mál og
tunnur.