Fréttablaðið - 06.11.2021, Qupperneq 6

Mikilvægt
neyðarkall
til þín!
Tökum vel á móti sjálfboðaliðum næstu daga, svörum
neyðarkallinu og stuðlum þannig að eigin öryggi.
bth@frettabladid.is
STJÓRNMÁL Félags- og barnamála-
ráðherra segir erfitt að mynda nýja
ríkisstjórn fyrr en niðurstaða er
fengin um alþingiskosningarnar í
Norðvesturkjördæmi.
„Formenn flokkanna hafa haldið
utan um þessar stjórnarmyndunar-
viðræður og þeir hafa haldið þessu
nálægt sér, sem er gott upp á traust
þeirra á millum. Samt hafa þeir líka
að einhverju leyti upplýst okkur,“
segir Ásmundur Einar Daðason.
„Ég bíð eins og aðrir spenntur
eftir að sjá hvað kemur út úr viðræð-
unum. Ég treysti mínum formanni
vel til að leiða þau mál til lykta.“
Ásmundur Einar vann kosninga-
sigur fyrir Framsóknarf lokkinn
í Reykjavík og hefur skorað hátt í
vinsældamælingum. Verður hann
áfram ráðherra?
„Við skulum sjá til. Ef ný ríkis-
stjórn verður til í næstu viku kemur
það í ljós.“
En telur hann hægt að mynda
ríkisstjórn á meðan staðan í Norð-
vesturkjördæmi er óljós?
„Nei, ég held að það sé mikilvægt
að fá úr því skorið hverjir eru raun-
verulegir þingmenn og það er beðið
eftir því. Á meðan sinnum við okkar
störfum en vonandi kemur svo að
því í næstu viku að við sjáum næstu
skref í þessu,“ segir ráðherrann. n
Ásmundur Einar verst svara um eigin framtíð
Ásmundur Einar
Daðason, fé-
lags- og barna-
málaráðherra
kristinnpall@frettabladid.is
HAFNARFJÖRÐUR Bæjarráð Hafnar-
fjarðarbæjar samþykkti á fundi
sínum í vikunni að veita Víðistaða-
kirkju fjárstyrk upp á tíu milljónir
króna til þess að ráðast í nauðsyn-
legt viðhald á þaki og gluggum
kirkjunnar. Vegna ástandsins liggur
hið víðfræga freskuverk eftir Balta-
sar Samper undir skemmdum.
Sama mál kom upp fyrir fimm
árum síðan þegar Hafnafjarðarbær
samþykkti að veita 2,5 milljónir
króna, tífalt meira en áður hafði
verið samþykkt, til viðgerða vegna
þakleka.
Frá vígslu Víðistaðakirkju hafa
freskumyndirnar verið stórt kenni-
leiti kirkjunnar eftir því sem kemur
fram á heimasíðu hennar. n
Tíu milljónir
til að bjarga
verki Baltasars
Í Víðistaðakirkju. FRÉTTABLAÐIÐ/VALLI
Eftir lélegt ár hjá sveitar-
félögum árið 2020 versnaði
staðan til muna árið 2021
og stefnir í enn þá verra ár
2022. Fjárhagsáætlanagerð er
í fullum gangi en slík plögg
hafa verið hálf marklaus í
faraldrinum. Kjarasamninga-
gerð og samningar við ríkið
eru fram undan.
kristinnhaukur@frettabladid.is
STJÓRNSÝSLA Fjárhagsáætlana-
gerð er í gangi og sveitarfélögin sjá
áfram fram á erfiða tíma. Einkum
vegna launahækkana sem og dýrra
málaf lokka á borð við málefni
fatlaðs fólks og rekstur hjúkrunar-
heimila. Fjárhagsáætlanir fyrir árið
2020 urðu marklaus plögg eftir
að faraldurinn skall á og fjárhags-
áætlanagerðin fyrir þetta ár reynd-
ist afar strembin.
„Það er fyrirsjáanlegur halli
hjá sveitarfélögunum á næsta ári
miðað við þær vísbendingar sem
við höfum. Hljóðið er býsna þungt
í mönnum og okkur er sagt að þetta
sé erfiðasta fjárhagsáætlanagerð
sem fólk hafi farið í gegnum,“ segir
Sigurður Snævarr, hagfræðingur
Sambands íslenskra sveitarfélaga.
Þegar eru komnar fram áætlanir
í Reykjavík og Garðabæ, en sam-
bandið hefur heyrt í sveitarstjórnar-
fólki víða um land vegna þessa.
Sigurður segir árið 2021 eitt af
slökustu árunum síðan 2002, þegar
nýtt fyrirkomulag reikningshalds
var tekið upp. En það hafi verið
skárra en búast mætti við, aðallega
vegna aðgerða ríkisstjórnarinnar til
að örva efnahagslífið.
Halli var 2,4 prósent af tekjum
árið 2020 og 5,8 árið 2021. Árið 2019
var skuldahlutfall af tekjum 80,5
prósent, 84,9 prósent ári seinna, en
102,6 prósent í ár. Enda hafa sveitar-
félögin almennt frekar tekið lán en
að skerða þjónustuna eða fresta
framkvæmdum.
Sigurður segir launahækkanir
hafi litað þróunina og étið upp þá
tekjuaukningu sem orðið hafi. „Í
Lífskjarasamningunum var mikil
áhersla lögð á að hækka lægstu laun-
in. Settar voru á krónutöluhækkanir
í stað hlutfallslegra hækkana. Þetta
er að reynast sveitarfélögunum
gríðarlega dýrt,“ segir hann.
Þetta eigi einkum við næsta ár, en
hækkunin fyrstu sex mánuði 2022
miðað við 2021 verður 16,2 prósent
hjá sveitarfélögum, miðað við 12,1
hjá ríkinu og 7,2 á almennum mark-
aði. Lífskjarasamningarnir renna
út um þarnæstu áramót og sveitar-
félagasamningar flestir í mars 2023.
Stóra verkefnið núna eru samningar
við kennara, sem eru lausir um ára-
mót og eru „stór biti fyrir sveitar-
félögin“, að sögn Sigurðar.
Kjaramál eru þó ekki einu stóru
áskoranirnar sem sveitarfélögin
standa frammi fyrir. Dýrar rekstr-
areiningar eins og málefni fatlaðs
fólks og hjúkrunarheimili hafa verið
bitbein undanfarin misseri. Samn-
ingaviðræður um daggjöld hjúkr-
unarheimila eru að hefjast og nefnd
um kostnað málefna fatlaðra á að
skila niðurstöðum öðrum hvorum
megin við áramót.
Sigurður segir stjórnvöld hafa
sæmilegan skilning á þeirri stöðu
sem sveitarfélögin eru í. Það sem
reyni á sé viljinn til lagfæringar í
einstökum málaflokkum. n
Erfiðasta fjárhagsáætlanagerð
sem fólk hafi farið í gegnum
Dýrar rekstrareiningar eins og hjúkrunarheimili hafa verið bitbein undanfarin misseri. FRÉTTABLAÐIÐ/EYÞÓR
Þetta er að reynast
sveitarfélögunum
gríðarlega dýrt.
Sigurður
Snævarr, hag-
fræðingur Sam-
bands íslenskra
sveitarfélaga
kristinnpall@frettabladid.is
VERÐLAGSMÁL Verð á matvörum á
heimsvísu hækkaði þriðja mánuð-
inn í röð og hefur ekki verið hærra
síðan í júlí árið 2011. Alls var hækk-
unin tæplega þrjú prósent og kemur
helst niður á tekjulægri heimilum.
Þetta kemur fram í nýrri skýrslu
Matvæla- og landbúnaðarstofnunar
Sameinuðu þjóðanna.
Í skýrslunni kemur fram að
heimsmarkaðsverð á mat, orku
og öðrum nauðsynjavörum hafi
hækkað það sem af er ári vegna
áhrifa Covid-19 heimsfaraldursins.
Það komi meðal annars niður á
matvælaiðnaðinum með hækk-
andi orkuverði og minni uppskeru.
Meðal þess sem hækkaði í verði var
morgunkorn, hveiti, maís, hrísgrjón
og grænmetisolía sem hækkaði um
9,6 prósent, mest allra matvæla. Á
sama tíma lækkaði verðið á kjöt-
vörum í októbermánuði, og sykri. n
Matvöruverð
hækkar enn á ný
6 Fréttir 6. nóvember 2021 LAUGARDAGURFRÉTTABLAÐIÐ