Múlaþing: byggðasögurit Austurlands - 01.01.2012, Síða 61

íslenski Bing & Gröndahl plattinn frá Sevðisfirði
Mynd Ólafs Magnússonar (birt með leyft Ljósmyndasafns Reykjavíknr) af Strandartindi sem birtist í Eimreiðinni
1927 (33. árg. 4. hefti, bls. 364) og mynd tekin af Skarphéðni G. Þórissyni á svipuðum slóðum 16. maí 2010.
með nógu mikilli nákvæmni en satt best að
segja hjálpaði það ekki til að myndljósritið
var ekki nógu gott. Þess má geta að ég hafði
áður komið til Seyðisijarðar og mátað plattann
við Strandartind en ég fann ekki staðinn enda
kom í Ijós þegar ég hafði ljósmyndina undir
höndum að búið var að eiga við hana og er
þá mjög áberandi að brúin yfir Vestdalsá er
ekki teiknuð á plattann. Auk þess sést ekki á
plattanum að ljósmyndin er tekin þvert yfir
innsta hluta Seyðisijarðar.
í grúski mínu og fyrirspurnum í sam-
bandi við plattana hafði ég komist að ýmsu.
Frænka mín sagðist hafa keypt þá í versluninni
París í Hafnarstræti í Reykjavík en hún var í
eigu Thoru Friðriksson (1866-1958) sem var
þekktur borgari á sínum tíma og einnig faðir
hennar, HalldórKr. Friðriksson (1819-1902)
bæjarfulltrúi og þingmaður en hann seldi
lóðina undir Alþingishúsið og var sagt að það
hefði verið byggt í kálgarði hans. Ekki veit ég
hvort Thora hefur verið umboðsmaður fyrir
Bing & Gröndahl á sínum tíma en eitt er víst
að listamaðurinn hefur haft einhverjar skrif-
legar leiðbeiningar um gerð og útlit jólasvein-
anna. í hinu mikla ritverki Ama Björnssonar
þjóðháttafræðings, Saga Daganna, (útg. Mál
& Menning 1993, rúm 800 bls.), er nokkuð um
jólasveinanna og þar kemur fram að á þriðja
áratug tuttugustu aldar var útlit þeirra í mótun.
Þeir em aldagamlir og fjölmargir með ýmis
nöfn en útlit þeirra er seinni tíma fyrirbæri.
í framhaldi af þessu skrifaði ég út til B&G
og óskaði eftir upplýsingum um plattann og
tilurð hans. I svarbréfinu kom lítið fram: Der
foreligger ikke nogen forklaringpaa, hvorfor
59