Heilsuvernd - 01.09.1959, Síða 17

HEILSUVERNI)
79
Áhrif sykurs á tilraunadýr
Lengi hefir menn greint á um verðmæti verksmiðju-
sykurs sem fæðu. Hann er samanþjappaður orkugjafi,
meltist auðveldlega og skilar engum úrgangi. Telja margir
allt þetta mikla kosti. Aðrir segja: Því einhæfari sem ein-
hver fæðutegund er, þeim mun óhæfari er hún sem veru-
legur þáttur í mataræði almennings vegna hættu á skorti
annarra næringarefna. Engin fæðutegund kemst nálægt
hvítum sykri hvað einhæfni snertir; í slykurmolanum eru
um eða yfir 99% hreinn sykur og engin önnur nýtileg
næringarefni.
En hvað sem þessum ágreiningi líður er það staðreynd,
að hvíti sykurinn hefir farið sigurför um heiminn, lagt
undir sig hvert landið af öðru, fyrst menningarþjóðirnar,
síðan frumstæðari þjóðir. Samtímis hafa áður sjaldgæfir
sjúkdómar hraðaukizt, svo sem tannskemmdir, sykursýki,
sjúkdómar í taugakerfi, æðum, meltingarvegi o. fl. Um þátt
sykurs og mataræðis yfirleitt í þessari aukningu hefir
mjög verið deilt, og svo er enn. Þó 'hefir margföld reynsla
sýnt og sannað, svo að ekki verður véfengt, að í kjölfar
lífsháttabreytinga stórra hópa manna og jafnvel heilla
þjóða koma á skömmum tíma meiri eða minni breytingar
á heilbrigðisástandi þeirra. Mætti nefna fjölmörg dæmi
þess. En hér verður aðeins á það bent, að í tveimur síð-
ustu heimsstyrjöldum dró víða í Evrópu stórlega úr tann-
skemmdum, sykursýki og fleiri „menningarsjúkdómum“.
Þjóðirnar urðu að búa sem mest að sínu, og kom þetta
m. a. fram í því, að þær urðu að spara við sig sykur og
hvítt hveiti, ekki aðeins styrjaldarþjóðirnar sjálfar, held-
ur einnig þær hlutlausu. I Sviss dró þannig mjög úr hveiti-
neyzlu í síðustu heimsstyrjöld, en rúgbrauðsát jókst að
sama skapi, og sykurskammtur var minnkaður niður í