Skírnir - 01.04.2009, Blaðsíða 71

SKÍRNIR
FORLESTUR AÐ FINNEGANS WAKE
69
blaðsíðum bókarinnar þótt ekki sé hún margbrotin. Víkjum að
því.
Segja má að með hvorritveggja láréttri og lóðréttri framvindu
Finnegans Wake — með eins konar x- og y-ás verksins — hafi
Joyce skapað etýmólógískt hnitakerfi sem síðan gerir honum kleift
að teygja anga bókar sinnar til allra átta. Finnegans Wake kemst
reyndar ansi nærri því að teljast þrívíð bók sökum þess hve mjög
hún er á dýptina og lengdina, auk alls sem rúmast þar á milli í hinu
endalausa rými hnitakerfisins. Og þó mætti allt eins telja bókina
fjórvíða vegna hinnar alltumlykjandi nærveru tímans sem greina
má í verkinu og teygir það og sveigir á alla kanta.6 Odysseifur ger-
ist á einum degi í Dyflinni, þann 16. júní 1904. Hin draumkennda
Finnegans Wake hefur því verið álitin nóttin sem upp á vantar. Það
sem gerist þessa nótt virðist þó ekki ýkja merkilegt. Á eftirfarandi
hátt hefur innihald Finnegans Wake verið dregið saman:
Rökkur. Tim Finnegan fellur, rís á fætur og leggst á ný til hvílu. — H.C.
Earwicker má þola illt umtal. — Earwicker flýr. — Earwicker víkur sér
undan refsingu. — Hæna rótar upp bréfi frá eiginkonu Earwickers. —
Myndir úr fjölskyldualbúmi Earwicker-fjölskyldunnar eru skoðaðar. —
Sonurinn Shem er klámfenginn og subbulegur rithöfundur. — Tvær
þvottakonur slúðra um eiginkonu Earwickers, Onnu Livíu.
Kvöld: Shem mistekst að geta upp á hvernig nærbuxur systur hans eru á
litinn. — Shem teiknar kort af afturenda móður sinnar. — Earwicker
afgreiðir viðskiptavini sína og hnígur í ómegin þegar þeir eru á bak og
burt. — Fjórir gamlir menn fylgjast með ungu pari kyssast.
Nótt: Sonurinn Shaun fer póstrúntinn sinn. — Shaun ávítar systur sína og
hleypur á eftir hattinum sínum. — Fjórir gamlir menn spyrja Shaun um
Earwicker. — Barnsgrátur. Ástarleikur.
Dögun: Áin Liffey rennur til sjávar.7
6 Ganga má lengra í slíkum samanburði við Albert Einstein og þá nýju heims-
mynd sem kenningar hans í upphafi 20. aldarinnar boðuðu, einkum hvað
„afstæði" sjálfra orðanna varðar eftir kunnáttu hvers og eins í hinni byltingar-
kenndu aðferð Joyce.
7 Sjá http://www.rosenlake.net/fw/ShorterFW.html.