Strandapósturinn - 01.06.1995, Blaðsíða 36
tungu, sem nefndar eru í Jarðabókinni Beneficium, þ.e. kirkju-
jörð án mats. Ef gert er ráð fyrir að þessar jarðir, hver um sig, sé
metin á 30 hundruð verður heildarmatið 1.865 hundruð.
Þetta má setja upp á eftirfarandi hátt:
Tafla la. Meðal
Hreppar Fjöldi býla Hlut fall Jarðar hundruð Hlut fall stærð býla
Trékyllisvhr. 29 23,6% 332 17,8% 11,4 hundr
Kaldrananeshr. 25 20,3% 277 14,9% 11,1 -
Staðarhreppur 15 12,2% 254 13,6% 16,9 -
Tröllatunguhr. 15 12,2% 264 12,5% 15,6 -
Birtruhreppur 20 16,3% 380 20,8% 19,4 -
Bæjarhreppur 19 15,4% 380 20,4% 20,0 -
Samtals 123 100,0% 1.865 100,0% 15,4 hundr
Á þessari töflu sést að matsverð býla fer hækkandi eftir því sem
sunnar kemur í sýsluna og munar þar verulegu. Tveir nyrstu
hrepparnir eru lægstir og tveir syðstu hæstir. Hæsta matsverð
jarða var 60 hundruð (sjá síðar um jarðir sem metnar voru 20
hundruð og rneira). Lægsta matsverð var 4 hundruð 9 jarðir, 3
jarðir voru metnar á 6 hundruð, 32 á 8 hundruð, 1 á 10 hundrað,
22 á 12 hundruð, 21 á 16 hundruð og 2 á 18 hundruð.
Eigendur
Hér á eftir verður kannað hverjir voru eigendur þessara jarða
og verður þeim skipt í eftirfarandi fimm flokka:
A) Kirkjujarðir, jarðir í eigu kirkna.
B) Kóngsjarðir, jarðir sem kóngurinn í „Kaupinhafn“ hefur
eignast trúlega mestanpart með siðbreytingunni um miðja 16.
öld.
C) Jarðir sem ábúendur og/eða aðrir heimilismenn á viðkomandi
heimilum eiga.
D) Jarðir sem strandamenn aðrir en þeir sem taldir eru í C-flokki
eiga.
E) Jarðir í eigu einstaklinga heimilisfastra utan Strandasýslu.
34