Andvari

Árgangur

Andvari - 01.01.2018, Blaðsíða 74

Andvari - 01.01.2018, Blaðsíða 74
ANDVARI SJÁLFBÆRT FÓLK? 73 sónum sögunnar. Myndin sem hann dregur upp er ídyllísk. Náttúran er í fullkomnu jafnvægi, sauðkindin er hluti af náttúrunni en hún er ekki ein eða miðlæg, sögumaður sér líka ána, sem hann kennir við silungana sem lifa í henni, og hann sér fuglana á vatninu. Eftir að Bjartur birtist breytist sjónbeiningin og við sjáum nú umhverf- ið að nokkru leyti með augum hans. Hann „rennir augum yfir dal sinn“, er truflaður af tíkinni Títlu og í miðjum heimspekilegum vangaveltum um tengsl manns og hunds beygir hann sig niður að jörðinni: … og þreifar um mýrarkólfinn með digrum fíngrum sínum og mælir hann á fíngrum sér, slítur upp kólf úr keldu og þurkar leirinn af á buxunum sínum og stíngur honum uppí sig einsog sauðkind, og hugsar meðan hann tyggur, og fer að hugsa eins og sauðkind. Þetta er ramt á bragðið, en hann spýtir ekki, hann smjattar á því og finnur rótarbragðið í koki sér, þetta hefur bjargað mörgu lífi eftir lángan vetur og lítil hey, það er eitthvert hunáng í því þó það sé ramt fyrir smekkinn. Það er nefnilega þessi kólfur í veitunni sem gefur sauðkindinni líf á vorin; og sauðkindin gefur mannkindinni líf á haustin. Og maðurinn heldur áfram að tala um þennan kólf og rugla honum saman við heimspekina með mörgum tilbrigðum, uns hann er kominn heim í stekkjartúnið. (15) Þegar Bjartur skoðar umhverfi sitt sést glöggt hversu sýn hans á landið er ólík sýn sögumannsins. Hann horfir á einstaka hluta náttúrunnar, ekki heild- armyndina, og allt sem ber fyrir augu hans dæmir hann út frá nytsemi þess. Við fyrstu sýn mætti ætla að hér birtust margumtöluð tengsl Bjarts við nátt- úruna. Hann lýsir hringrás náttúrunnar sem felst í því að sauðkindin lifir af veturinn og gefur manninum líf með því að gefa sitt eigið. En það kemur fljótt á daginn að þessi hringrás mannkindar og sauðkindar er ekki milliliða- laus, til að hún gangi sinn gang þarf að koma til milliganga kaupmannsins. Sögumaður lýsir bæjarlæknum tilvonandi á ljóðrænan hátt. Þegar Bjartur tekur til máls hefur lækurinn hins vegar eignast annað hlutverk en að syngja sitt káta lag: Það var sérstakur tónn í hverri bugðu, en hann hafði aungvan dimman tón, hann var kátur og ljóðelskur einsog æskan, en samt með ýmsum streingjum, og spilaði sína tóna án þess að skeyta um áheyrendur, og stóð á sama þótt einginn heyrði til hans í hundrað ár, einsog hið sanna skáld. Maðurinn rannsakaði þetta gaumgæfilega, staðnæmdist við efri fossinn og sagði: hér má skólpa úr sokkaplöggum; við neðri fossinn og sagði: hér má leggja í bleyti saltsoðníngu. (17) Það má auðvitað deila um verksvit Bjarts þegar kemur að sokkaþvotti og útvötnun saltfisks; það væri sennilega hreinlegra að skola úr sokkunum neðan við saltfiskinn, en það er aukaatriði. Aðalatriðið er að Bjartur lítur á landið með augum bóndans, ekki skáldsins, nytsemin er honum efst í huga.
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137

x

Andvari

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Andvari
https://timarit.is/publication/346

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.