Vélstjóraritið - 01.07.1936, Qupperneq 20

VÉI.ST.ÍOR ARTTTÐ
12
umönnun. Hann var tilfinninganæmur og
hræðslugjarn og þjáðist stundum vikum
saman af höfuðverk. Vegna þessa las-
leika gat hann ekki samþýðst öðrum
börnum og gat framan af ekki sótt skóla,
en móðir hans kendi honum að lesa, og
íaðir hans kendi honum að skrifa og
reikna. Hann lék sér helst að því að
teikna og búa til ýmsa smáhluti, er hann
i'ékk verkfæri og efni á verkstæði föður
síns, en hans skemtilegasti leikur er sagt
aö hafi verið sá, að mölva verkfæri sín
og smíðisgripi og smíða nýja hluti úr
brotunum.
Þrátt fyrir vanheilsu sína framan af
þroskaðist James furðu fljótt og fór
snemma að hugsa sjálfstætt; eru marg-
ar sögur til úr æsku hans, sem sanna, að
svo hafi verið. Einna frægust er sagan
um það, er hann sat við sjóðandi teketil
og lék sér að því að athuga eiiminn,
hvernig hann lyfti lokinu, er troðið var
í stútinn o. s. frv., en föðursystir hans
kom að honum og ávítaði hann harðlega
fyrir slæpingsskapinn.
Þegar James fór að fara í skóla, gekk
honum námið treglega framanaf, og var
álitinn fremur tornæmur, en þegar hann
var 13—14 ára og var kominn í latínu-
skóla, fóru gáfur hans að lcoma í ljós.
Honum gekk vel í tungumálum, en hans
besta námsgrein var stærðfræðin; í henni
var hann jafnan sá færasti í bekknum.
Frístundir sínar notaði hann mikið til
smíða og smíðaði þá ýmis leikföng, en
mesta ánægju hafði hann af því, að lag-
færa og athuga ýmis nákvæm tæki, svo
sem áttavita, mæliboga og önnur sigl-
ingatæki, og komst brátt í mikið álit fyr-
ir dugnað sinn og nákvæmni á þessu
sviði.
Það er sagt, að faðir hans hafi átt all-
mikið bókasafn, og að James hafi lesið
allt, sem hann náði í, og þegar einn af
kunningjum hans benti honum á, að hann
ætti að vera vandlátari í vali þeirra bóka,
er hann læsi, svaraði hann: „Ég hefi
aldrei lesið bók, sem ekki hefir veitt mér
þekkingu og ánægju“.
Þegar Jarnes Watt var 18 ára gamall,
var hann sendur til Glasgow til þess að
læra smíði nákvæmra tækja. Hann varð
sjálfur að finna sér lærimeistara, en í
þeim bæ var þá aðeins einn gleraugna-
smiður, sem lifði á því að selja gleraugu
og veiðiáhöld, stilla hljóðfæri og gera við
gieraugu og önnur einföld tæki. Hjá hon-
um vann James í nokkurn tíma, en mark-
mið hans var að læra smíði nákvæmra
rnælitækja, og með það fyrir augum
íékk hann árið 1755 leyfi föður síns til
þess að fara til London.
í London voru, að sjálfsögðu, margir
slíkir smiðir, en samkvæmt reglum þeirra
nriáttu þeir ekki taka lærisvein með
minna en 7 ára námssamningi, og svo
löngum tíma vildi James ómögulega eyða
? námið. Þessum reglum var þó venju-
lega ekki stranglega fylgt, og James
komst bráðlega í kynni við lærimeistara,
?ð nafni John Morgan, sem tók hann til
náms í eitt ár með álitlegri meðgjöf.
James féll vinnan, og námið gekk vel,
en hann undi þó ekki hag sínum í höfuð-
borginni. Heilsa hans var líka fremur
tæp um þessar mundir, svo hann hvarf
gftur heim til Greenock haustið 1756.
Þegar heim kom, komst hann brátt
til heilsu aftur og ætlaði þá að setjast að
í Glasgow sem áhaldasmiður, en smið-
irnir gátu komið því til leiðar, að hann
fékk ekki leyfi yfirvaldanna til þess.
Urðu honum þetta sár vonbrigði, sem
vonlegt var, en nú má segja, að forsjón-