Vélstjóraritið - 01.07.1936, Blaðsíða 23

15
VÉLSTJÓRARITIÐ
nokkuru leyti með þéttun eimsins,
verður að láta eiminn þéttast í sér-
gtöku hylki, sem er laust við eim-
hylkið, og þannig fyrir komið, að
eimurinn geti streymt í það, þegar
búið er að nota hann í eimhylkinu.
Þetta hylki kalla ég eimsvala. Á
meðan vélin vinnur, verður að halda
eimsvalanum að minnsta kosti eins
köldum og andrúmsloftið er, msð
vatni eða öðrum köldum hlutum.
3) Öllu lofti og hinum þenjanlega eimi,
sem ekki þéttast fullkomlega við kæl-
inguna í eimsvalanum, verður að
dæla úr eimhylkinu eða eimsvalanum
með dælu, sem knúin er annaðhvort
af vélinni sjálfri eða á annan hátt.
4) Ég hugsa mér í mörgum tilfellum
að nota yfirþrýsting eimsins á sama
hátt og loftþrýstingurinn er notaður
nú í venjulegum hitavélum, til þess
að hreyfa bullu eða annað, sem kem-
ur í hennar stað, og framkvæma
þannig vinnu. Ef svo stendur á, að
ekki er til nægilegt vatn til þess að
kæla eimsvalann, má knýja vélina
með eimaflinu eingöngu, með því að
láta eiminn streyma út í loftið, þegar
búið er að nota hann“.
Watt færði sér aldrei í nyt síðasta lið
einkaleyfisins, því hann smíðaði eingöngu
vélar með eimsvala, eins og kunnugt er.
í fyrstu smíðaði Watt einvirkar vélar,
sem mest voru notaðar til þess að knýja
dælur í námum og víðar. Þessar vélar
fóru þegar sigurför um allt landið, langt
fram yfir þær vonir, sem Watt hafði gert
sér, einkum í þeim héruðum, sem lítið
var um kol í, því þær eyddu aðeins Vi
eldsneytis á við Newcomensvélar og að-
eins helming á við þær Newcomens-vélar,
scm Smeaton hafði endurbætt.
1. mynd
Tvívirk eimvél af James Watts gcrð með
stjömuhjóli, nú geymd í Kensingtonsafnmu
í London.
Næsta skrefið var það, að Watt fór að
smíða vélarnar tvívirkar og með hinu
svonefnda „stjörnuhjóli“; er ein þeirra
sýnd hér á 1. mynd, en 2. mynd sýnir
Strokkur og eimskiptitæki úr tvívirkri
eimvél (Watts).
gegnumskurð af strokknum og eimskipt-
ingunni í slíkri vél. Nokkuru síðar var
svo stjörnuhjólsbúnaðinum breytt í sveif-
arás og kasthjól. Þessar vélar komu fyrst