Andvari - 01.01.2012, Qupperneq 22

20
ÁRNI HEIMIR INGÓLFSSON
ANDVARI
Aríar og aðskotadýr
Til íslands kom Róbert haustið 1935 með fátt annað í farteskinu en
nokkur lofsamleg meðmælabréf frá kennurum sínum í Berlín og
píanistanum heimsþekkta Ignaz Friedman, sem hann hafði kynnst í
París. Honum leist ekki á blikuna þegar hann steig á land. Reykjavík
var fámennt sjávarpláss og þar var hið mesta fúlviðri, úrhellisrigning
og dimmt yfir bænum. Dvölin í höfuðstaðnum hráslagalega varð heldur
ekki löng. Hann gisti á Hernum um nóttina, en næsta dag hitti hann að
máli Pál ísólfsson sem ráðlagði honum að halda norður til Akureyrar.
Þar myndu vera næg verkefni fyrir hæfileikamann.26
Róbert fór að ráðum hans og kom sér þar fyrir á Krabbastíg 4, en
mestan félagsskap fann hann í Brekkugötu 9 þar sem systurnar Sesselja
og Ingibjörg Eldjárn ráku vinsæla matsölu. Sesselja var landskunn
að höfðingsskap og gekk mörgum kostgöngurum sínum í móðurstað.
Hún hafði um skeið verið heimavistarráðskona í menntaskólanum og
í matsölu hennar leitaði ekki síst ungt skólafólk sem naut bæði vináttu
hennar og gestrisni.27 Róbert var sjálfur litlu eldri en menntaskólanem-
arnir, og þarna fann hann athvarf í stormunum sem geisuðu hið ytra.
„Þar var allt hreint og tært og yndislegt,“ sagði hann löngu síðar í
viðtali þegar talið barst að árunum fyrir norðan og bandaði höndunum
máli sínu til stuðnings. „Mér fannst ég strax vera orðinn hálfgerður
Akureyringur.“28
í Brekkugötu kynntist Róbert nokkrum menntamönnum sem tóku
hann undir sinn verndarvæng og hjálpuðu honum að laga sig að
nýjum aðstæðum. Meðal þeirra voru menntaskólakennararnir Halldór
Halldórsson og Þórarinn Björnsson auk Sigurðar Guðmundssonar
skólameistara. Um þennan nýja félagsskap sagði Róbert: „Þetta var mér
hið bezta sálufélag, því að betri drengi en þá Halldór og Þórarin er vart
hægt að hugsa sér. Og þeir lögðu mér sannarlega lífsreglurnar: Halldór
reyndist mér haukur í horni hvað íslenzkuna snerti, og Þórarinn las með
mér Einar Benediktsson og aðra öndvegishöfunda íslenzkrar tungu.“29
í fyrstu bjargaði Róbert sér á dönsku en náði fljótt undraverðum tökum
á íslenskunni enda orðlagður málamaður. Halldór greindi síðar frá því
að vinur hans hefði verið orðinn altalandi á íslensku um jólaleytið og
enn geta margir borið vitni um að fáir töluðu fegurra íslenskt mál en
Róbert.30