Fréttablaðið - 26.11.2022, Qupperneq 116

JS WATCH CO. REYKJAVIK KYNNA
MISSTU EKKI AF
EINSTAKRI KVÖLDSTUND
Í ELDBORGARSAL HÖRPU
4. MAÍ
SÍÐAST SELDIST UPP Á 15 MÍNÚTUM!
TRYGGÐU ÞÉR MIÐA STRAX
OG MIÐASALAN HEFST Á
HARPA.IS OG TIX.IS
1. DESEMBER KL. 12.
TÓNLISTARVEISLA SEM
ENGINN ÆTTI AÐ MISSA AF!
JETHRO
TULL
Reykjavík Dance Festival
Júlíu dúettinn
Danshöfundar og flytjendur: Erna
Ómarsdóttir og Halla Ólafsdóttir
Búningar og sviðsmynd: Júlíanna
Lára Steingrímsdóttir
Hljóðhönnun: Valdimar
Jóhannsson
Tónlist: Stephen O’Malley,
Sergei Prokofiev og Valdimar
Jóhannsson
Þjóðleikhúsið, Kassinn
Dead
Danshöfundar og flytjendur:
Amanda Apetrea og Halla
Ólafsdóttir (Beauty and the Beast)
Ljós og leikmynd: Crisander Burn
Tónlist: Karin Dreijer, Linnéa
Martinsson og Zhala Rifat
Hljóðblöndun: Eliza Arvefjord
Tjarnarbíó
Sesselja G. Magnúsdóttir
Íslenskur dansheimur er að mestu
leyti heimur kvenna og fylla konur
raðir íslensk ra danshöf unda.
Umf jöllunarefni verka þeirra
tengjast því eðlilega kvenlegum
veruleika, bæði slæmum og góðum
hliðum hans. Efni til umfjöllunar
undanfarin ár hafa verið; vinna
kvenna, breytingaskeiðið og hvern-
ig konur geta tekið yfir almanna-
rými svo eitthvað sé nefnt.
Á Reykjavík Dance Festival sem
haldin var 16.-20. nóvember 2022
mátti eins og áður sjá sterka femín-
íska danssköpun eins og Femínískt
reif Önnu Kolfinnu Kuran og Cumu-
lus Andreu Gunnlaugsdóttur og
Claudiu Lomoschitz, sem fjallar um
loftslagsvána og sýnir áhorfendum
pólitík himinsins út frá femínísku
sjónarhorni. Þar voru líka tvö verk
eftir Höllu Ólafsdóttur, eina af
okkar sterkustu femínísku höf-
undum, en flest það sem frá henni
kemur ögrar hugmyndum okkar
um kvenleika á áhrifaríkan hátt.
Júlíu dúettinn
Tvær konur á miðjum aldri standa á
sviðinu. Grá hár sjást í vanga, línur
farnar að mýkjast. Þær hreyfast úr
stað um leið og þær fara með texta, á
ensku. Það heyrist varla orðaskil en
hreyfingarnar sýna það sem eyrað
ekki nemur. Vígi karlmennskunn-
ar. Ættir hatast, karlar sýna krafta
sína og völd, þenja sig á torgum,
skylmast, drepa, hefna, allt fyrir
heiðurinn og hetjuskapinn en hún,
hún er bara fjórtán. Sviðssjarmi
kvennanna er mikill, líkamar, losti,
lesbísk ást kannski, ofsi og ofbeldi.
Langdreginn dauði í anda balletts-
ins. En hún var bara fjórtán, hún
var ástfangin, hún naut ásta og …
fæðing, brjóstagjöf, barn með barni,
barn að eiga barn eða meybarn að
fæða af sér feðraveldið.
Efni verksins er sterk af bygging
á ballettinum Rómeó og Júlíu sem
hefur til að bera nokkrar af drama-
tískustu senum klassísku ballett-
anna. Það er sterkur leikur hvernig
höfundar færa sýn áhorfenda frá
hetjuskap og rómantík yfir í ofbeldi
og blákaldan veruleika ungrar konu
í heimi feðraveldisins.
Áhorfendur kynntust Júlíu dúett-
inum fyrst sem verki í vinnslu á
Vorblóti Tjarnarbíós og Reykjavík
Dance Festival í júní 2021 og fang-
aði það sterkt athygli þeirra. Litlar
breytingar hafa orðið á dansverkinu
síðan þá nema að það virðist hafa
lengst, ekki endilega til batnaðar.
Verkið er hliðarafurð af sköpun
Höllu Ólafsdóttur og Ernu Ómars-
dóttur á verkinu Rómeó og Júlía
sem Íslenski dansflokkurinn sýndi
á síðasta leikári og ber höfundum
sínum ljós merki.
Dead
Halla Ólafsdóttir er einnig höf-
undur dansverksins Dead, meðhöf-
undur hennar í því verki er Amanda
Apetrea, samstarfskona til margra
ára, en saman mynda þær tvíeykið
Beauty and the Beast.
Dead er áhrifaríkt verk í alla
staði. Efnið, framsetningin og
ekki síst f lutningurinn. Verkið er
klámfengin könnun á kynorkunni,
greddu og losta. Í henni birtist nekt
og kynferðisleg samskipti sem í
gegnum aldirnar hafa verið tengd
við myrkur og hið illa. Umgjörð
verksins undirstrikaði það villta
og dökka í viðfangsefninu. Svið-
setningin minnti á djöfladýrkunar-
senu í bíómynd nema að skjárinn
var ekki til að skapa fjarlægð fyrir
áhorfendurna heldur sátu þeir
þétt upp við sviðið, auk þess sem
dansararnir nýttu pláss fyrir aftan
áhorfendabekkina. Undir öllu
saman dunaði kraftmikil og hrika-
lega f lott tónlist sem magnaði upp
andrúmsloftið í rýminu. Verkið var
samt ekki aðeins um kraftinn sem
býr í óbeislaðri kynorku heldur líka
óður til kvenlíkamans og píkunnar.
Í byrjun þess var andrúmsloftið
frekar á léttu nótunum en þyngdist
þegar líða tók á. n
niðuRstaða: Í heimi kvenna eru
málefni þeirra ofarlega á baugi
eins og við er að búast. Kröftug
femínísk danssköpun er því áber-
andi í íslenskum dansheimi þar
sem konur ráða að mestu ríkjum.
Femínískur kraftur
Amanda
Apetrea og Halla
Ólafsdóttir
skipa dans-
tvíeykið Beauty
and the Beast.
MynD/AðsenD
Júlíu dúettinn eftir Ernu Ómarsdóttur og Höllu Ólafsdóttur var fluttur í Kassanum í Þjóðleikhúsinu. MynD/Owen Fiene
Dead er áhrifaríkt verk
í alla staði. Efnið,
framsetningin og ekki
síst flutningurinn.
Sesselja G. Magnúsdóttir
72 Menning 26. nóvember 2022 LAUGARDAGURFréttablaðið