Stétt með stétt - 01.05.1941, Page 14
10
STÉTT MEÐ STÉTT
flokksbræður sína úr verkamanná-
stétt, að standa við hlið þeirra, þegar
á rétti þeirra hafði verið gengið. Þeir
eiga þá líka sinn drjúga þátt í því
brautargengi, sem auðkennt hefur
baráttu sjálfstæðisverkamanna og
sjómanna, allt fram á þennan dag.
Það hefur verið reynt til þess, af
andstæöingum S j álfstæðisf lokksins,
að tileinka ýmsum leiðandi mönnum
flokksins það brautryðjendastarf, sem
stofnun M. f. öðinn skapaði innan
verkalýðshreyfingarinnar. . En sú
skýring er vitanlega alröng. Vakning-
in kom ekki ofan að frá fliokk.sforust-
unni, heldur frá verkamönnunum
sjálfum; eins og hefir verið um
öll önnur samtök verkamanna, þó
aðrir hafi viljað eigna sér heiðurinn
af þeirra störfum. En ef til vill er
það einmitt þessi skapandi fórnfýsi
sjálfstæðisverkamanna og sjómanna,
sem átt hefur sterkasta þáttinn í
hinni sigursælu baráttu þeirra.
M. f. öðinn er stærsta og elzta mál-
fundafélag sjálfstæðisverkamanna og
sjómanna h,ér á landi. Það var stofn-
að 29. marz 1938 og voru stofnend-
ur þess aðeins 36 að tölu. Var það
ekki stór hópur, þegar þess er gætt,
að V. M. F. Dagsbrún taldi þá yfir
2000 félaga og Sjómannafélag
Reykjavíkur um 1200—1400 félaga,
en innan þessara tveggja verkalýðs-
félaga var meðlimnm M. f. Öðins upp-
haflega ætlað að s-tarfa. Það var því
full ástæða til að ætla, að löng leið
væri framundan, unz fyrsta áfangan-
u-m yrðii náð, hvað þá lokatakmarkinu.
En þó aðeins þetta eitt sýni glögg-
lega, hversu hlægilega bjartsýnir þeir
menn hafi verið, sem sátu stofnfund
M. f. öðinn, þá voiru þó ýmsir aðrir
örðugleikar varðandi þessa baráttu,
sem kröfðust, enn mei-ra þreks og á-
ræðis en hinar framanskráðu tölur
fela í sér. Er þar fyrst að nefna það
andrúmsloft, sem á þessum tíma var
ríkjandi. innan verkalýðsfélaganna,
eftir margra ára pólitískan áróður
rauöliða. En V. M. F. Dagsbrún hafði,
eins og kunnugt er, um mörg ár ver-
ið höfuðvígi aocialista hér á landi, og
sterkasti þátturinn í hinni pólitísku
baráttu þeirra. Það mátti því í raun
og sannleika kalla það fullkomna of-
dirfsku, að ætla sór að standa upp á
fundi í því félagi og tala þar máli
Sjálfstæðisflokksins, Þó hefði það að
vísu verið nokkur bót í máli, ef hér
heföi verið um þjálfaða og harð-
skeytta mælskumenn að ræða og and-
stæðingarnir verið stirðmæltir og ó-
menntaði-r verkamenn. En þetta var
nú ei-nmitt alveg gagnstætt. Þeir
verkamenn og sjómenn, sem stofnuðu
M. f. Öðinn, voru með öllu óvanir því
að setja fram hugsanir sánar apinber-
lega, hvort heldur var í mæltu eða
rituðu máli. Hins vegar höfðu and-
stæöingar þeirra, sumir hverjir, feng-
ið góða æfingui í báðum þessum í-
þróittum í gegnum áratugi, og höfðu
margir þeirra hlotið góða menntup,
eða allt upp í það að vera hagfræð-
ingar. Auk þes,s voru sjálfstæðis-
verkamenn og sjómenn yfirleitt ófé-
lagsvanari, en andstæðingar þeirra
innan verkalýðsfélaganna, sem meðal
annars orsakaðist af hinum pólitíska
áróðri, sem rekinn hafði verið innan
þeirra.
Ég hefi dvalið þetta lengi við að
lýsa ástandinu innan verkalýðsfélag-